แม้จะเคยประกาศว่าจะเคารพสิทธิสตรีมากขึ้น แต่สิ่งที่หลายฝ่ายหวั่นกลัวก็กลายเป็นจริงขึ้นมาแล้ว หลังจากที่รัฐบาลตาลีบัน ผู้ปกครองอัฟกานิสถานในปัจจุบัน ได้ประกาศคำสั่งใหม่เมื่อวันเสาร์ที่ 7 พ.ค. 2565 บังคับให้ผู้หญิงสวมผ้าคลุมปิดบังร่างกายตั้งแต่หัวจรดเท้าในที่สาธารณะ
คำสั่งดังกล่าวถูกออกในนามของ ไฮบาตุลเลาะห์ อัคห์ฮุนด์ซาดา ผู้นำสูงสุดแห่งตาลีบัน ผ่านกระทรวงส่งเสริมศีลธรรมและป้องกันความชั่วร้าย (Ministry for Promotion of Virtue and Prevention of Vice) ถือว่าเป็นการออกคำสั่งในเรื่องนี้อย่างเป็นทางการในรอบหลายสิบปี นับตั้งแต่ช่วงที่ตาลีบันเคยครองอำนาจในอัฟกานิสถานในทศวรรษ 1990
ประกาศคำสั่งที่ออกมา ระบุว่า ผู้หญิงอัฟกันควรจะสวมผ้าคลุมตั้งแต่หัวจรดเท้า รวมถึงให้ปกปิดใบหน้า ยกเว้นดวงตา ในลักษณะผ้าคลุมแบบอิสลามที่เรียกว่า ‘บูร์กา’ (Burqa) และถึงแม้รัฐบาลตาลีบันจะบอกว่านี่เป็น ‘คำแนะนำ’ สำหรับผู้หญิงก็ตาม แต่ก็ได้กำหนดโทษชัดเจนสำหรับคนที่ไม่ปฏิบัติตาม คือ
- ทำผิดกฎครั้งแรก จะถูกเยี่ยมบ้าน และตักเตือนสามี พ่อ หรือพี่ชาย–น้องชาย
- ทำผิดกฎครั้งที่สอง ผู้ปกครองที่เป็นผู้ชายจะถูกเชิญตัวไปที่กระทรวง
- ทำผิดกฎครั้งที่สาม ผู้ปกครองที่เป็นผู้ชายจะถูกนำตัวขึ้นศาล และอาจต้องโทษจำคุก 3 วัน
ส่วนในกรณีที่ผู้ปกครองเป็นข้าราชการ ก็จะถูกลงโทษด้วยการพักงานหรือปลดออกจากตำแหน่ง ขณะที่ถ้าเป็นผู้หญิงที่ยังได้รับอนุญาตให้ทำงานอยู่ เช่น หมอ พยาบาล หรือครู ก็อาจจะถูกไล่ออกจากงานได้
ในงานแถลงข่าว โมฮัมหมัด คาลิด ฮานาฟี รัฐมนตรีรักษาการกระทรวงส่งเสริมศีลธรรมฯ อธิบายสาเหตุที่ต้องออกกฎว่า “เราอยากจะเห็นพี่สาว–น้องสาวของเราใช้ชีวิตอย่างมีเกียรติและปลอดภัย” ขณะที่ในคำสั่งระบุว่า ผ้าคลุมแบบหัวจรดเท้า ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของธรรมเนียมประเพณี และเป็นการให้เกียรติกัน
นอกจากเรื่องผ้าคลุมร่างกาย ประกาศคำสั่งเดียวกันยังระบุในเชิงชี้แนะอีกด้วยว่า ถ้าผู้หญิงไม่ได้มีงานหรือธุระสำคัญนอกบ้าน ก็ควรที่จะใช้ชีวิตอยู่ในบ้านดีกว่า
การกดขี่ผู้หญิงถือเป็นประเด็นสำคัญอีกเรื่องหนึ่งที่ทำให้นานาชาติไม่พอใจกับรัฐบาลตาลีบัน ก่อนหน้านี้ ในช่วงปลายเดือน มี.ค. ก็มีเรื่องที่ตาลีบันกลับลำไม่ยอมเปิดโรงเรียนให้เด็กผู้หญิงเข้าเรียน จนทำให้สหรัฐฯ ยกเลิกการประชุมที่จะมีการหารือเรื่องการแก้ปัญหาเศรษฐกิจของอัฟกานิสถาน
บางส่วนก็ตั้งคำถามว่า เหตุใดตาลีบันจึงให้ความสำคัญอย่างมากกับประเด็นเรื่องผู้หญิง ทั้งๆ ที่ประชาชนกำลังต้องใช้ชีวิตอย่างยากลำบาก ดังที่ เฟาเซีย คูฟี อดีตรองประธานสภาฯ ของอัฟกานิสถาน ชี้ว่า “ปัญหาใหญ่ที่สุดที่ผู้หญิงต้องเจอในทุกๆ วัน คือ การไม่มีงานทำและวิกฤตเศรษฐกิจต่างหาก”
อ้างอิงจาก
https://www.bbc.com/news/world-asia-61361826
https://www.aljazeera.com/news/2022/5/7/taliban-orders-afghan-women-to-cover-their-faces-in-public
https://www.nytimes.com/2022/05/07/world/asia/taliban-afghanistan-burqa.html
https://www.theguardian.com/world/2022/may/07/taliban-order-all-afghan-women-to-wear-burqa
