แม้แต่ไลฟ์ขายไอศกรีมยังไม่รอด เมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมามีรายงานว่า ไลฟ์ขายสินค้าของ ‘หลี่ เจียฉี’ อินฟลูเอนเซอร์ชื่อดังในจีน ถูกตัดกะทันหัน หลังจากที่เขากำลังโฆษณา ‘ไอศกรีมรูปรถถัง’ ในคืนก่อนวันครบรอบเหตุการณ์สังหารหมู่เทียนอันเหมิน ที่มีขึ้นเมื่อวันที่ 4 มิ.ย. ที่ผ่านมา
เมื่อคืนวันที่ 3 มิ.ย. หลี่ หรือที่รู้จักในชื่อ ออสติน หลี่ หรือในฉายา ‘ราชาลิปสติก’ ที่ได้มาจากการไลฟ์ขายลิปสติกหมดในไม่กี่นาที กำลังโปรโมตไอศกรีมยี่ห้อ Viennetta ของ Unilever กับพิธีกรร่วมอีกคนหนึ่ง โดยเป็นไอศกรีมที่นำมาตกแต่งให้มีรูปร่างคล้ายรถถัง จนกระทั่งไม่กี่นาทีต่อมา ไลฟ์ของหลี่ก็ถูกตัดไป
หลังจากนั้นไม่นาน หลี่ก็บอกกับผู้ติดตามบน Weibo ว่า ทีมงานกำลังแก้ปัญหาทางเทคนิค และให้รอสักครู่ แต่ 2 ชั่วโมงถัดมา เขาก็ออกมาขอโทษ และบอกว่าไลฟ์ต่อไปไม่ได้แล้ว เนื่องจาก “อุปกรณ์ภายในเสียหาย” โดยขอให้แฟนๆ เข้านอน และจะนำสินค้ามาโปรโมตใหม่ในครั้งหน้าแทน
“เกิดอะไรขึ้นกับ หลี่ เจียฉี? จู่ๆ ไลฟ์ของเขาก็หายไป มีใครที่รู้เรื่องพอจะบอกให้เราฟังได้บ้าง?” แฟนๆ ถามในเว่ยป๋อ
ไม่แปลกที่แฟนๆ จะสงสัย และก็ไม่แปลกเช่นกันที่ไลฟ์ของหลี่จะถูกตัด
เหตุการณ์เทียนอันเหมินเป็นประเด็นที่จีนเซ็นเซอร์มาโดยตลอด จนทำให้คนรุ่นใหม่ไม่เคยรู้เรื่องนี้มาก่อน ขณะที่ไอศกรีมรูปรถถังของหลี่ ก็บังเอิญเป็นสัญลักษณ์ที่ชวนให้นึกถึงภาพข่าว ‘มนุษย์รถถัง’ ที่มีชายนิรนามยืนขวางรถถัง ในช่วงการสังหารหมู่ที่เทียนอันเหมิน เมื่อวันที่ 5 มิ.ย. 2532
ที่ผ่านมา รัฐบาลจีนพยายามกวาดล้างความทรงจำเกี่ยวกับเหตุการณ์เทียนอันเหมินมาอย่างหนักหน่วง ทั้งการเซ็นเซอร์ในห้องเรียน ในสื่อ และในโลกออนไลน์ และยิ่งเข้าใกล้ช่วงวันครบรอบ บนอินเทอร์เน็ตก็ถูกจับตาอย่างเข้มงวด CNN รายงานว่ามีการแบนทั้งอีโมจิรูปเทียน และวลี ‘May 35’ ที่ใช้สื่อถึงวันที่ 4 มิ.ย. อย่างอ้อมๆ
สำหรับการเซ็นเซอร์ไลฟ์ของหลี่ในครั้งนี้ นักวิเคราะห์มองว่ายิ่งทำให้รัฐบาลจีนอยู่ในภาวะที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออก “นี่คือสไตรแซนด์เอฟเฟกต์” อีริค หลิว นักวิเคราะห์จาก China Digital Times ให้สัมภาษณ์กับ CNN ซึ่งหมายถึงปรากฏการณ์ที่ความพยายามปกปิดสิ่งใดยิ่งทำให้คนใคร่รู้สิ่งนั้น
นอกจากนี้ หลิวยังวิเคราะห์ต่อว่า “การเซ็นเซอร์หลักๆ เลยก็คือการปิดบังความจริงกับสาธารณะ แต่ถ้าคนไม่รู้เกี่ยวกับมัน พวกเขาก็อาจจะทำสิ่งที่ผิดพลาดได้” เช่นเดียวกับในกรณีของหลี่
อ้างอิงจาก
https://edition.cnn.com/2022/06/06/china/china-tiananmen-li-jiaqi-censorship-intl-hnk/index.html
https://fortune.com/2022/06/06/austin-li-jiaqi-lipstick-king-tiananmen-square-massacre-taobao-live
