ทันทีที่การฉายเอกซเรย์เสร็จสิ้น ภาพที่ปรากฏก็ทำให้ผู้เชี่ยวชาญถึงกับไม่เชื่อสายตา เมื่อเจ้าหน้าที่หอศิลป์แห่งชาติสกอตแลนด์ (National Galleries of Scotland) ค้นพบภาพเหมือนที่ ‘วินเซนต์ แวน โก๊ะห์’ วาดตัวเอง ซ่อนอยู่ใต้งานอีกชิ้นที่ชื่อ ‘Head of a Peasant Woman’
ภาพเหมือนดังกล่าวถูกค้นพบซ่อนอยู่ใต้กาวและกระดาษลังที่ถูกปิดทับไว้ และเผยให้เห็นแวน โก๊ะห์ สวมใส่หมวกมีปีก ผ้าพันคอผูกอย่างหลวมๆ ที่คอ ขณะที่หูซ้ายของเขายังปรากฏชัดเจน ซึ่งเป็นหูข้างที่เขาตัดสินใจตัดทิ้งด้วยตัวเองเมื่อปี ค.ศ.1888
สำหรับภาพวาด ‘Head of a Peasant Woman’ เป็นภาพที่แวน โก๊ะห์ วาดขึ้นเมื่อ ค.ศ.1885 เป็นภาพวาดหญิงชนชั้นล่างจากเมืองนูเน็น ที่แวน โก๊ะห์เคยไปอาศัยอยู่ในช่วงปี ค.ศ.1883-1885 ว่ากันว่าเขาวาดภาพเหมือนของตัวเองไว้ด้านหลังงานชิ้นนั้น ในช่วงที่กลับมาถึงกรุงปารีสแล้ว
ขณะที่แวน โก๊ะห์ เอง ก็เป็นที่รับรู้กันดีว่า เขามักจะใช้ผ้าใบเขียนงานซ้ำเพื่อประหยัดเงิน โดยจะวาดอีกภาพไว้ด้านหลังฝั่งตรงข้าม
ภาพ ‘Head of a Peasant Woman’ ถูกเปลี่ยนมือหลายครั้ง ก่อนที่ทนายคนหนึ่งจากเมืองเอดินบะระ จะมอบให้หอศิลป์แห่งชาติสกอตแลนด์เมื่อ ค.ศ.1960 ซึ่งตอนนั้น เลสลีย์ สตีเวนสัน นักอนุรักษ์ภาพวาดอาวุโส ก็เล่าว่า “ไม่ได้คาดหวังอะไรมาก” กับงานชิ้นนี้
แต่พอนำไปเอกซเรย์ในห้องมืด ผู้เชี่ยวชาญหลายคนก็รู้สึกประหลาดใจที่เจอกับใบหน้าของแวน โก๊ะห์เอง “มันน่าตื่นเต้นเป็นที่สุด” สตีเวนสันกล่าว ขณะที่ ฟรองซ์ โฟวล์ ภัณฑรักษ์อาวุโสของหอศิลป์ บอกว่า การค้นพบครั้งนี้เป็น “ของขวัญอันน่าเหลือเชื่อสำหรับสกอตแลนด์”
การวิจัยเพิ่มเติมชี้ว่า ภาพวาดชิ้นดังกล่าว เป็น 1 ในซีรีส์ภาพเหมือนที่แวน โก๊ะห์วาดตัวเอง โดยมีงานคล้ายๆ กันอีก 5 ชิ้น ที่ถูกจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์แวน โก๊ะห์ ที่เนเธอร์แลนด์ และถูกวาดไว้บนผืนผ้าใบที่ถูกนำมาใช้ซ้ำเช่นกัน
การค้นพบครั้งนี้ เป็นผลมาจากการเอกซเรย์ชิ้นงานตามปกติ ก่อนที่จะมีการจัดแสดงนิทรรศการ ‘A Taste for Impressionism’ ที่ราชบัณฑิตยสถานสกอตแลนด์ (Royal Scottish Academy) ซึ่งว่ากันว่า หอศิลป์แห่งชาติสกอตแลนด์ เป็นสถาบันศิลปะที่แรกในสหราชอาณาจักร ที่มีการค้นพบในลักษณะนี้
ลำดับต่อไป นักอนุรักษ์จะต้องหาวิธีแกะภาพเหมือนของแวน โก๊ะห์ ออกมา ขณะที่อนุรักษ์งานชิ้นเดิมไปพร้อมๆ กัน ซึ่งตอนนี้ก็ยังอยู่ในสภาพที่ไม่แน่นอน ท่ามกลางชั้นกาวและกระดาษลัง “มันเหมือนการก้าวเท้าเข้าไปสู่ห้วงแห่งความมืด” สตีเวนสันกล่าว
อ้างอิงจาก
https://www.bbc.com/news/uk-scotland-62135891
https://www.independent.co.uk/news/uk/vincent-van-gogh-research-scotland-french-b2122741.html
