“ขณะนี้ตำรวจเมียนมาร์อยู่ที่สนามบินสุวรรณภูมิ และพวกเขาพยายามติดต่อเพื่อพูดคุยกับฉัน ฉันขอเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่รัฐไทยได้โปรดให้ความช่วยเหลือฉันด้วย” คือข้อความล่าสุดที่ ‘ฮาน เลย์’ มิสแกรนด์เมียนมาและผู้แสดงจุดยืนต้านรัฐประหารพม่า โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว
เกิดอะไรขึ้นกับ ฮาน เลย์ มิสแกรนด์เมียนมาและนางงามผู้ต้านรัฐประหาร? เธอคือใคร ถูกควบคุมตัวได้อย่างไร The MATTER ได้รวบรวมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นมาให้ ดังนี้
1. นอกจากจะเป็นนางงามดีกรีมิสแกรนด์เมียนมาแล้ว อีกบทบาทหนึ่งของ ทอ นันดาร์ ออง (Thaw Nandar Aung) หรือ ‘ฮาน เลย์’ คือการเป็นประชาชนผู้ต่อต้านรัฐประหารในเมียนมา เธอกลายเป็นที่สนใจไปทั่วโลกหลังกล่าวสุนทรพจน์ถึงสถานการณ์การประท้วงบนเวทีประกวด Miss Grand International 2020
2. ระหว่างสุนทรพจน์เมื่อปี 2563 ฮาน เลย์ เล่าถึงการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยที่ถูกปราบปรามอย่างหนักในบ้านเกิด เธอเริ่มด้วยการแสดงความเสียใจทั้งน้ำตาต่อชีวิตของเพื่อนร่วมชาตินับร้อยที่ต้องจบลงบนท้องถนน และย้ำในจุดยืนที่สนับสนุนและเรียกร้องประชาธิปไตย
“ได้โปรดช่วยเมียนมาด้วย เราต้องการความช่วยเหลือจากนานาชาติอย่างเร่งด่วนในตอนนี้” เธอกล่าวในช่วงท้ายของสุนทรพจน์
3. ขณะกล่าวสุนทรพจน์เธอมีอายุเพียง 22 ปีเท่านั้น ซึ่งการกล่าวสุนทรพจน์ในครั้งนั้นส่งผลให้เธอถูกออกหมายเรียกภายใต้กฎหมายอาญามาตรา 124 (a) ฐานหมิ่นประมาทและให้ร้ายประเทศชาติ จนต้องลี้ภัยมาพำนักในประเทศไทยตั้งแต่ต้นปี 2564
4. จากนั้นเป็นต้นมา ฮาน เลย์ก็พำนักอยู่ที่ไทยมาโดยตลอด จนกระทั่งเมื่อวานนี้ (22 ก.ย. 65) สำนักข่าวหลายแห่งรายงานตรงกันว่า ทางการไทยได้ควบคุมตัว ฮาน เลย์ ที่ท่าอากาศสุวรรณภูมิ หลังเธอเดินทางกลับจากเวียดนามถึงไทยเมื่อวันที่ 21 ก.ย. 65 และถูกปฏิเสธการเข้าเมือง
5. สอดคล้องกับที่ ฮาน เลย์ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวในวันเดียวกันว่า “โปรดสนใจด่วน เพื่อสิทธิมนุษยชนของ ‘ทอ นันดาร์ ออง’ (ชื่อจริงของฮาน เลย์) มิสแกรนด์เมียนมา 2020 ขณะนี้ ทอ นันดาร์ ออง กำลังขอเข้าถึงการลี้ภัยด่วนในประเทศไทยจากสำนักข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) โดยได้กลับมาถึงสนามบินในกรุงเทพฯ ตั้งแต่เมื่อคืนแล้ว โปรดแชร์ และขอให้ ฮาน เลย์ ปลอดภัย” ก่อนจะถูกลบในเวลาต่อมา
6. ฮาน เลย์ ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวบีบีซีพม่าถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ว่า เมื่อเธอเดินทางจากเวียดนามถึงไทย เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองปฏิเสธการเข้าเมือง แจ้งว่าเธอก่ออาชญากรรมในบ้านเกิดและอยู่ในรายชื่อบุคคลที่เป็นที่ต้องการตัวของตำรวจสากล ก่อนจะควบคุมตัวเธอ
“เจ้าหน้าที่บอกว่าเขาต้องการส่งฉันกลับไปเมียนมา แต่องค์กรนานาชาติในประเทศไทยก็พยายามช่วยเหลือฉันอย่างเต็มที่ ฉันติดต่อ UNHCR ที่ก็ส่งคนมาหาฉันทันทีและให้การช่วยเหลือ ฉันติดต่อรัฐบาลไทยด้วย” ฮาน เลย์ ระบุ
7. นางงามผู้ต้านรัฐประหารเมียนมาให้รายละเอียดเพิ่มเติมว่า ขณะถูกควบคุมตัว เจ้าหน้าที่ไทยพยายามส่งเธอขึ้นเครื่องบินกลับไปเวียดนาม แต่เธอไม่ยอมเพราะเชื่อว่าหากถึงเวียดนามจะต้องถูกส่งกลับเมียนมาแน่นอน
8. หลังเกิดกระแสข่าวว่าทางการไทยจับกุมตัวมิสแกรนด์เมียนมา ทางสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (สตม.) ได้โพสต์ยืนยันผ่านเฟซบุ๊กว่า ฮาน เลย์ไม่ได้ถูกจับกุมตามที่เป็นข่าว แต่ สตม. แค่ปฏิเสธการเข้าเมือง ตาม พ.ร.บ. คนเข้าเมือง พ.ศ.2522 มาตรา 12(1) และขณะนี้อยู่ในระหว่างประสานงานกับสายการบินเพื่อเดินทางออกนอกราชอาณาจักรต่อไป
9. ด้านสำนักข่าวเดลินิวส์ รายงานว่า หมายแดงของตำรวจสากลส่งผลให้ ฮาน เลย์ ถูกยกเลิกหนังสือเดินทางและกลายเป็นบุคคลห้ามเข้าประเทศไทย เธอจึงถูกควบคุมตัวหลังเดินทางกลับจากเวียดนาม และรอผลักดันออกไปนอกประเทศ
10. ทั้งนี้ ฮาน เลย์ ให้สัมภาษณ์กับบีบีซีพม่าว่า สถานการณ์ตึงเครียดน้อยลงแล้ว เธอได้ออกจากห้องกักกันมาพักอยู่ที่ห้องรับรองในสนามบิน และยังไม่ถูกส่งตัวกลับเมียนมา (ข้อมูลเมื่อวันที่ 22 ก.ย. 65)
11. ฮาน เลย์ อธิบายเหตุผลที่ต้องเดินทางไปเวียดนามว่า ขณะนี้เธอไม่สามารถต่อวีซ่าในไทยได้อีก มิสแกรนด์เมียนมาอยู่ไทยด้วยวีซ่าท่องเที่ยวมากกว่า 1 ปีแล้ว แต่เธอไม่สามารถต่อได้อีกตามเงื่อนไข ทำให้ต้องเดินทางออกจากไทยแล้วกลับเข้ามาใหม่ เพื่อให้ได้สิทธิอยู่ประเทศไทยอีกรอบ
12. อย่างไรก็ดี ฮาน เลย์ เพิ่งโพสต์ผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวเมื่อช่วงกลางดึกที่ผ่านมาว่า “ขณะนี้ตำรวจเมียนมาร์อยู่ที่สนามบินสุวรรณภูมิ และพวกเขาพยายามติดต่อเพื่อพูดคุยกับฉัน ฉันขอเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่รัฐไทยได้โปรดให้ความช่วยเหลือฉันด้วย ฉันปฏิเสธที่จะพบกับเจ้าหน้าที่จากเมียนมาด้วยสิทธิมนุษยชนที่ฉันมี! และฉันรายงานเรื่องนี้ถึง UNHCR แล้ว”
อ้างอิงจาก
https://www.bbc.com/thai/articles/c3gwrk79ywdo
https://prachatai.com/journal/2022/09/100650
https://www.matichon.co.th/foreign/news_3576811
https://workpointtoday.com/hanley220922/
https://www.facebook.com/photo/?fbid=399445539029642&set=a.243581427949388
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1765640340451613&id=100010169920690
