เพราะปฏิทิน ‘กรมหลวงเกียกกายราษฎรบริรักษ์’ ปฏิทินเป็ดเหลืองที่ใครหลายคนคุ้นตา เป็นเหตุให้ ‘ต้นไม้’ พนักงานบริษัทเอกชนวัย 26 ปี ถูกศาลอาญาพิพากษาจำคุก 3 ปี
วันนี้ (7 มีนาคม) ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนรายงานว่า ศาลอาญาตลิ่งชันพิพากษาจำคุกต้นไม้ 3 ปี ด้วยคดี ม.112 จากกรณีจัดจำหน่ายปฏิทินเป็ดเหลืองบนเพจเฟซบุ๊กราษฎร แต่เพราะจำเลยให้การเป็นประโยชน์ เลยลดโทษเหลือ 2 ปี แบบไม่รอลงอาญา
ศูนย์ทนายฯ ทวีตข้อความว่า “พิเคราะห์แล้ว ปฏิทินที่จัดจำหน่ายมีข้อความว่า ‘การปกครองในระบอบประชาธิปไตยทรงมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข’ และรูปเป็ดเหลืองในเดือนต่างๆ ก็มีลักษณะคล้าย ร.10 จึงทำให้เชื่อได้ว่าเป็ดดังกล่าวต้องการสื่อถึง ร.10 ถือว่าเข้าข่ายล้อเลียน และหมิ่นประมาทกษัตริย์ ทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียง”
ก่อนหน้านี้ ต้นไม่ถูกตำรวจจับกุมและค้นบ้านพักเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2563 ก่อนจะถูกยึดโทรศัพท์และปฏิทินตั้งโต๊ะรูปเป็ด และถูกคุมตัวที่ สน.หนองแขม เป็นเวลา 2 คืน พร้อมถูกแจ้งข้อหา ม.112
ก่อนจำเลยจะถูกโจทก์กล่าวหาว่า ปฏิทินเป็ดเหลืองล้อเลียนกษัตริย์และทำให้ประชาชนเสื่อมศรัทธา ซึ่งทางต้นไม้ก็อ้างว่าตนไม่ได้เอ่ยนามกษัตริย์–ไม่ใช่ผู้ผลิต
พนักงานอัยการบรรยายฟ้องคดีของต้นไม้ไว้ว่า ต้นไม้และพวกร่วมกันหมิ่นประมาทกษัตริย์ด้วยการร่วมกันจำหน่ายปฏิทินที่มีข้อความและภาพที่หมิ่นประมาทกษัตริย์ โดยปฏิทินนั้นมีข้อความว่า “ปฏิทินพระราชทาน รุ่นพิเศษ รวมทุกคำสอนของเรา” และรูปการ์ตูนเป็ดสีเหลือง โดยอัยการได้บรรยายฟ้องว่า ในหน้าที่มีการหมิ่นประมาทนั้นมีด้วยกันจำนวน 6 หน้า ดังนี้
- ภาพปกปฏิทิน ปรากฏข้อความว่า “ปฏิทินพระราชทาน รุ่นพิเศษ รวมทุกคนสอนของเรา”
- ในเดือนมกราคม 2564 มีข้อความว่า “กล้ามาก เก่งมาก ขอบใจ” และ OK1 ห้อยที่คอรูปการ์ตูนเป็ดสีเหลือง และมีภาพการ์ตูนบนรูปสุนัขว่า “ทรงพระเจริญ”
- ในเดือนมีนาคม 2564 มีภาพการ์ตูนเป็ดสีเหลืองสวมถุงยางอนามัยที่หัว
- ในเดือนเมษายน 2564 มีข้อความว่า “รักคุณเท่าฟ้า” และรูปการ์ตูนเป็ดสีเหลืองขับเครื่องบิน โดยบนปีกเครื่องบินทั้งสองข้างมีข้อความว่า “SUPER VIP”
- ในเดือนพฤษภาคม 2564 มีรูปการ์ตูนเป็ดสีเหลืองและตัวเลข 10 บนตัว พร้อมข้อความ “ไอโอนะ ยูโอไหม?”
- ในเดือนตุลาคม 2564 มีรูปการ์ตูนเป็ดสีเหลืองบนคอปรากฎข้อความ NO10 และ Fordad และ “พ่อบอกให้ทุกคนพอเพียง” ”ทรงนำเศรษฐกิจพอเพียงหล่อเลี้ยงชีวา”
ทั้งนี้ จำเลยยืนยันว่าไม่ได้ล้อเลียนหรือหมิ่นกษัตริย์ตามที่โจทก์ฟ้อง เพราะเป็ดเหลืองเป็นตัวละครที่มีชื่อจริงว่า ‘พระบรมวงศ์เธอกรมหลวงเกียกกายราษฎรบริรักษ์’ ไม่ใช่การทำล้อเลียนในหลวงรัชกาลที่ 10 และไม่มีหน้าใดในปฏิทินที่เอ่ยถึงพระรามของสถาบันฯ อีกทั้งจำเลยไม่ใช่ผู้ผลิต เป็นแค่ผู้จัดส่งสินค้าเท่านั้น
ทั้งนี้ ไชยันต์ ไชยพร อาจารย์จากคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้ความเห็นระหว่างการสืบสวนคดีปฏิทินเป็ดเหลืองว่า ปฏิทินมีปกที่เขียนข้อความว่า ‘ปฏิทินพระราชทาน’ ซึ่งอาจทำให้เข้าใจว่าปฏิทินนี้ได้รับพระราชทานจากสถาบันกษัตริย์ได้
ไชยันต์ให้ความเห็นต่อภาพเดือนมีนาคมของปฏิทิน ที่เป็นภาพเป็ดเหลืองครอบด้วยถุงยางอนามัยว่า การที่เป็ดซึ่งหมายถึงรัชกาลที่ 10 มีถุงยางอนามัยอยู่บนศีรษะทำให้ประชาชนทั่วไปเข้าใจว่ารัชกาลที่ 10 เป็นผู้ที่หมกมุ่นในกาม หรือมองว่ารัชกาลที่ 10 เป็นผู้รณรงค์ในการใช้ถุงยางอนามัยก็ได้ แต่จากประสบการณ์การทำงานและติดตามข่าวและสื่อต่างๆ ของพยาน ไม่พบว่ารัชกาลที่ 10 มีการประชาสัมพันธ์รณรงค์ให้ใช้ถุงยางอนามัย จึงเหลือความหมายเดียวของปฏิทินเดือนมีนาคมว่า เป็นผู้หมกมุ่นในกาม ถือเป็นการล้อเลียนและดูหมิ่นรัชกาลที่ 10 อันเป็นความผิดตามมาตรา 112
อ่านบันทึกการสืบพยานคดีปฏิทินเป็ดได้ที่: https://tlhr2014.com/archives/54047
อ้างอิงจาก
https://twitter.com/TLHR2014/status/1632950958136209408?s=20
https://twitter.com/TLHR2014/status/1632950964071317504?s=20
