ค้นพบอะไรใหม่ๆ อีกแล้ว! งานวิจัยล่าสุดที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Communications พบว่า เมื่อประมาณ 3.8 พันล้านปีก่อน ได้มี ‘แคนยอน’ ขนาดใหญ่ 2 แห่งก่อตัวขึ้นบนดวงจันทร์ ซึ่งมันน่าจะใช้เวลาก่อตัวไม่ถึง 10 นาทีด้วยซ้ำ
เจ้าสิ่งก่อตัวขนาดยักษ์นี้ ก่อตัวอยู่ที่ด้านไกลของดวงจันทร์ หรือก็คือด้านที่หันหน้าออกจากโลกเสมอ ใกล้กับขั้วใต้ของดวงจันทร์ ซึ่งเป็นที่ที่ NASA มีเป้าหมายจะพามนุษย์ไปลงจอด ภายใต้ภารกิจอาร์เทมิส 3 อีกด้วย
แคนยอนบนดวงจันทร์ทั้ง 2 แห่งนี้ เป็นส่วนหนึ่งของแอ่งอุกกาบาตชโรดิงเงอร์ขนาดใหญ่ ซึ่งวัตถุที่ยังไม่สามารถระบุได้ว่าคืออะไร ได้พุ่งชนดวงจันทร์เมื่อหลายพันล้านปีก่อน จึงสันนิษฐานว่า การชนครั้งใหญ่นี้อาจจำไปสู่การสร้างแคนยอนนี้ได้
ผู้วิจัยประมาณการว่า พลังงานที่ปลดปล่อยออกมาจนสร้างแคนยอนนี้ขึ้นได้นั้น มีพลังมากกว่าพลังงานระเบิดนิวเคลียร์ ที่เคยวางแผนไว้ใช้เพื่อขุดคลองปานามาแห่งที่ 2 ถึง 1,200-2,200 เท่
สำหรับภารกิจในอนาคตที่มนุษยชาติอาจทำให้สำเร็จ คือการไปเยือนแอ่งและเก็บตัวอย่างหิน เพื่อจะได้ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ได้เข้าใจต้นกำเนิดและประวัติศาสตร์ที่ไม่ยังคลุเครือของดวงจันทร์ได้ดีขึ้น
เพราะแม้ว่าเราจะเป็นมนุษย์บนดาวโลก แต่การศึกษาดวงจันทร์ จะช่วยเปิดเผยความรู้ใหม่ๆ ให้เห็นว่าสภาวะต่างๆ ในช่วงต้นของระบบสุริยะเป็นอย่างไรเมื่อดาวเคราะห์น้อยและเศษหินอื่นๆ ชนกับดาวเคราะห์และดวงจันทร์
ก่อนหน้านี้ นักธรณีวิทยาดวงจันทร์ก็พอจะทราบมาโดยตลอดว่าแคนยอนทั้ง 2 แห่งนี้ ซึ่งมีชื่อเรียกว่า Vallis Schrödinger และ Vallis Planck นั้นมีขนาดใหญ่เป็นพิเศษ แต่เมื่อทีมวิจัยของงานวิจัยล่าสุดมาวิเคราะห์ภาพของลักษณะทางธรณีวิทยาขนาดใหญ่โดยใช้ข้อมูลที่บันทึกไว้ด้วยเครื่องมือของ NASA ที่โคจรรอบดวงจันทร์มาตั้งแต่ปี 2009 ก็ช่วยให้ทีมสร้างแผนที่ของภูมิภาค รวมถึงแอ่งและบริเวณโดยรอบ ให้เห็นภาพได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น
จากการวัด พบว่าแคนยอนทั้งสองนี้มีความกว้างและความยาวคล้ายกับแกรนด์แคนยอน สำหรับ Vallis Schrödinger ยาว 270 กิโลเมตร ลึก 2.7 กิโลเมตร และ Vallis Planck ยาว 280 กิโลเมตร และลึก 3.5 กิโลเมตร
การคำนวณเหล่านี้ ยังช่วยให้นักวิจัยปะติดปะต่อภาพที่พวกเขาคิดว่าน่าจะเกิดขึ้นเมื่อ 3.8 พันล้านปีก่อน ในช่วงเวลาที่ดาวเคราะห์น้อยและดาวหางกำลังโจมตีโลกและดวงจันทร์ได้
“เมื่อเกือบสี่พันล้านปีก่อน ดาวเคราะห์น้อยหรือดาวหางบินอยู่เหนือขั้วใต้ของดวงจันทร์ เฉี่ยวชนยอดเขาสูงของ Malapert และ Mouton และชนพื้นผิวดวงจันทร์” คริงกล่าว “การชนนี้ได้พ่นกระแสหินพลังงานสูง ที่สร้างแคนยอนสองแห่งขึ้น…ในเวลาน้อยกว่า 10 นาที”
และเพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้นว่ามันพิเศษอย่างไร ก็ลองจินตนาการเปรียบเทียบดูว่า กว่าแกรนด์แคนยอนจะเกิดขึ้นจากการที่น้ำกัดเซาะภูมิทัศแอริโซนา ก็กินเวลาไปกว่า 5-6 ล้านปีเลยทีเดียว
นี่จึงเป็นอีก 1 ครั้ง ที่มนุษยชาติได้ไขความลับของจักรวาลนี้ ที่แม้ในตอนนี้อาจยังไม่เห็นผลกระทบอะไรมากนัก แต่ก็เป็นความรู้ใหม่ที่เป็นเสมือนจิ๊กซอว์ชิ้นเล็กในภาพใหญ่ ที่สุดท้ายจะทำให้เราเข้าใจเรื่องราวของจักรวาลนี้ และหาทางอยู่ร่วมกันกับมันได้มากยิ่งขึ้นนั่นเอง
อ้างอิงจาก
