เมื่อสัปดาห์ที่แล้วเกิดเหตุการณ์ที่ทำให้คนสงสัยว่า “ทำไมเจ้าหน้าที่รัฐบาลญี่ปุ่น จึงทำเอกสารหายอยู่บ่อยครั้ง?” โดยสื่อท้องถิ่นรายงานว่า เจ้าหน้าที่กระทรวงการคลังคนหนึ่ง ทำเอกสารข้อมูลสำคัญของผู้ต้องสงสัย 187 ราย ในคดีลักลอบขนยาเสพติด ‘หาย’ ระหว่างออกไปดื่มหลังเลิกงาน
วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2025 เจ้าหน้าที่คนนั้น ออกไปดื่มกับเพื่อนร่วมงานนาน 5 ชั่วโมง หลังจากมีการประชุมที่สำนักงานศุลกากร ในเมืองโยโกฮามา ทางใต้ของกรุงโตเกียว โดยเขาดื่มเบียร์ไป 9 แก้ว และเพิ่งมารู้ตัวว่าทำกระเป๋าเอกสารหาย ก็ตอนลงจากรถไฟเพื่อกลับบ้านที่เมืองซูมิดะ
ทั้งนี้เจ้าหน้าที่คนดังกล่าว ทำงานในแผนกสืบสวนของสำนักงานศุลกากร กระทรวงการคลัง ทำให้ในกระเป๋าของเขา มีเอกสารราชการ 9 ฉบับ ซึ่งมีชื่อ ที่อยู่ และบทสรุปคดีของผู้ต้องสงสัย 187 ราย นอกจากนี้ยังมีโน้ตบุ๊กสำหรับทำงาน ที่มีทั้งข้อมูลส่วนตัวของเขาเอง และสมาชิกคนอื่นๆในทีม
ไม่นานหลังจากนั้น ทางกระทรวงการคลังของญี่ปุ่นก็ได้ออกมาขอโทษ โดยระบุว่าเหตุการณ์ดังกล่าวเป็น “การละเมิดความไว้วางใจของสาธารณชน อย่างร้ายแรง” พร้อมให้คำมั่นว่าจะดำเนินการอย่างเข้มงวด กับเจ้าหน้าที่ที่ทำเอกสารหาย
จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่พบกระเป๋าเอกสารดังกล่าว แต่ก็ยังไม่มีรายงานว่าข้อมูลดังกล่าว ถูกนำไปใช้อย่างผิดกฎหมาย
เหตุการณ์นี้ทำให้มีผู้สังเกตว่า เรื่องราวคล้ายๆ กันก็เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้งในญี่ปุ่น โดยเมื่อปี 2022 เจ้าหน้าที่ไอทีคนหนึ่ง ก็ทำแฟลชไดรฟ์ USB ที่มีข้อมูลส่วนตัวของผู้อยู่อาศัยจำนวนเกือบครึ่งล้านคน ในเมืองอามางาซากิ ทางตะวันตกเฉียงเหนือของโอซากา ‘หาย’
ในแฟลชไดรฟ์ดังกล่าว มีชื่อ วันเกิด และที่อยู่ของผู้อยู่อาศัยจำนวน 465,177 คน พร้อมทั้งข้อมูลสำคัญ เช่น รายละเอียดภาษี ชื่อและหมายเลขบัญชีธนาคาร รวมถึงข้อมูลครัวเรือนที่ได้รับความช่วยเหลือจากภาครัฐ เช่น เงินช่วยเหลือค่าเลี้ยงดูบุตร
หลังจากที่ดื่มหนักจากร้านอาหาร เจ้าหน้าที่คนนี้ก็หมดสติไปบนถนน และเมื่อเขาตื่นขึ้นมา กระเป๋าพร้อมกับแฟลชไดรฟ์ข้างในก็หายไป แต่โชคดีที่ข้อมูลในไดรฟ์ถูกเข้ารหัสและล็อกด้วยรหัสผ่าน เจ้าหน้าที่คนดังกล่าวจึงแจ้งความ และค้นหาพื้นที่ใกล้เคียงกับตำรวจ จนในที่สุดเขาก็พบกระเป๋าใบดังกล่าว บริเวณอพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่ง
อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เกิดขึ้นทำให้หลายคนอดสงสัยไม่ได้ ว่าทำไมเหตุการณ์คล้ายๆ กันนี้ จึงเห็นได้บ่อยๆ ในประเทศญี่ปุ่น? โดย CNN ได้ให้ข้อสังเกตว่า อาจเป็นเพราะ ‘วัฒนธรรมการดื่ม’ ของพนักงานออฟฟิศ
เราอาจจำภาพพนักงานออฟฟิศชาวญี่ปุ่น ที่สวมชุดสูทดื่มเบียร์ในอิซากายะจนดึกดื่น หรือบางทีก็ล้มตัวนอนข้างถนน หลังจากที่ดื่มมากเกินไป หรืออาจพูดได้ว่า การดื่มเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมการทำงานญี่ปุ่น เพื่อสร้างความสัมพันธ์ทางธุรกิจ กับเพื่อนร่วมงานและลูกค้า นอกจากนี้ การดื่มก็ยังสะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมการทำงาน ที่เต็มไปด้วยแรงกดดันและความเหน็ดเหนื่อย
ขณะเดียวกัน ‘เทคโนโลยีแอนะล็อก’ ที่ใช้อย่างแพร่หลายในรัฐบาลญี่ปุ่น ก็เป็นอีกหนึ่งตัวแปรสำคัญ ที่ทำให้เอกสารสำคัญหายอยู่บ่อยครั้ง
ระบบราชการของญี่ปุ่นนั้น ขึ้นชื่อว่าเปลี่ยนแปลงได้ช้า โดยยังคงใช้เทคโนโลยีที่ล้าสมัย กว่าประเทศอื่นๆ จึงเป็นเรื่องปกติที่เจ้าหน้าที่รัฐบาลหลายภาคส่วน จะใช้ฮาร์ดไดรฟ์ เอกสารบนกระดาษ หรือสิ่งของในรูปแบบอื่นๆ ที่เสี่ยงสูญหายได้ง่าย
ทั้งนี้เมื่อปีที่แล้ว รัฐมนตรีกระทรวงดิจิทัลของญี่ปุ่น ก็เพิ่งประกาศ ‘สงครามกับฟลอปปีดิสก์’ เพื่อยกเลิกการใช้ฟลอปปีดิสก์ในระบบราชการของญี่ปุ่น แม้ว่าประเทศต่างๆ จะเลิกใช้อุปกรณ์ดังกล่าว ไปนานแล้วก็ตาม
อ้างอิงจาก
