ห้ามทำสีผม ห้ามใส่กระโปรงสั้น เป็นกฎระเบียบของโรงเรียนไทยที่เราเจอกันมาตลอด แต่ไม่ใช่แค่ไทยเท่านั้น ในญี่ปุ่นเอง ก็มีกฎหลายคนเคยได้ยินอย่าง ห้ามนักเรียนย้อมสีผม หรือให้นักเรียนหญิงใส่แต่เสื้อชั้นในสีขาวเท่านั้นด้วย แต่ตอนนี้ คณะกรรมการการศึกษาของญี่ปุ่น เริ่มตระหนักแล้วว่า กฎเกณฑ์เหล่านี้เป็นการกีดกันเสรีภาพในตัวนักเรียน
คณะกรรมการการศึกษาในจังหวัดกิฟุ ประเทศญี่ปุ่น กำลังทบทวนกฎระเบียบของโรงเรียนมัธยมสังกัดเขตอำนาจ ที่มี ‘kōsoku’ (black rule) หรือก็คือ กฎระเบียบที่มักจะอ้างว่าเป็นหลักปฏิบัติกันในโรงเรียน เช่น การกำหนดความยาวและสีผมของนักเรียน กำหนดให้นักเรียนหญิงสวมเสื้อชั้นในสีขาวเท่านั้น ต้องขออนุญาตเข้าร่วมการชุมนุมนอกชั่วโมงเรียน ซึ่งการชุมนุมที่ว่านี้ ก็มีความหมายโดยนัยไปถึงการชุมนุมทางการเมืองด้วย และอีกหลายข้อ
การสอบสวนโดยคณะกรรมการการศึกษาเขตปกครองกิฟุ พบว่ากว่า 90% ของโรงเรียนมัธยม 61 แห่ง (เฉพาะโรงเรียนที่เปิดการเรียนการสอนแบบเต็มเวลา) ปฏิบัติตามกฎระเบียบเหล่านั้นอย่างเข้มงวด ซึ่งถือว่าเสี่ยงต่อการละเมิดสิทธิมนุษยชนของนักเรียน
มาซายูกิ อิชิกามิ หนึ่งในคณะกรรมการการศึกษา เล่าว่า แม้ว่าคณะกรรมการจะสั่งให้โรงเรียนลบกฎเหล่านั้นไปแล้ว แต่การเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นทางการ จะมีผลในต้นปีการศึกษาหน้า หรือก็คือ เดือนเมษายนของปี 2020 โดยเธอระบุว่า กฎระเบียบเหล่านี้จะเป็นที่ต้องแก้ไข เพราะมันส่งผลกระทบต่อสิทธิมนุษยชนของนักเรียน
“วัตถุประสงค์ข้อใหญ่ที่สุดของเหล่าครูในญี่ปุ่น คือการทำให้ชั้นเรียนของพวกเขาเป็นระเบียบเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยไม่มีเหตุการณ์ผิดปกติใด ๆ และวิธีที่ใช้กันมากที่สุดเพื่อให้บรรลุผล ก็คือการจำกัดเสรีภาพของนักเรียน” เรียว อุชิดะ รองศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยนาโกย่า ผู้เขียนหนังสือหลายเล่มเกี่ยวกับปัญหาในโรงเรียน กล่าว
นอกจากนี้ ยูจิ อาโอกิ คณะกรรมการการศึกษา ในพื้นที่เขตเซตากายะ กรุงโตเกียว เล่าว่า เป้าหมายใหญ่ของคณะกรรมการ คือการกำจัด kōsoku ที่ไร้เหตุผลนี้ เพื่อรักษาสิทธิมนุษยชนของนักเรียน ทั้งยังบอกอีกว่า นักเรียนควรมีสิทธิในการตัดสินใจด้วยตัวเอง ไม่ใช่อยู่ภายใต้จรรยาบรรณ หรือกฎเกณฑ์อันยาวเหยียดเหล่านี้
ก่อนหน้านี้ ในช่วงกลางปีที่ผ่านมา เคยเกิดการต่อต้านกฎระเบียบนี้ หลังมีการถกเถียงกึงประเด็นในปี 2017 ที่นักเรียนที่มีผมสีน้ำตาลธรรมชาติถูกครูสั่งให้ย้อมผมเป็นสีดำตามกฎ จนเกิดแคมเปญที่ชื่อว่า “#HairWeGo What’s Wrong With My Hair” ซึ่งตอนนั้นก็เป็นที่สนใจ และก็มีผู้เข้าร่วมลงชื่อให้ยกเลิกกฎเหล่านี้จำนวนมากเช่นกัน
.
อ้างอิงจาก
https://www.japantimes.co.jp/news/2019/11/08/national/japan-schools-draconian-black-rules/#.XcWaHVUzapp
https://www.thestar.com.my/news/regional/2019/05/23/hairwego-japanese-campaign-against-school-rule-requiring-short-black-hair-takes-youtube-by-storm
พิสูจน์อักษร: กรุณพร เชษฐพยัคฆ์
#Brief #TheMATTER
