ผู้สนับสนุนรัฐธรรมนูญฉบับปี 2560 มักอ้าง คะแนนเสียง ‘รับร่างรัฐธรรมนูญ’ จากการทำประชามติเมื่อปี 2559 กว่า 16.8 ล้านเสียง แต่มักละเลยที่จะพูดถึงบรรยากาศหรือสถานการณ์ในช่วงก่อนหน้าการจัดทำประชามติว่า ประชาชนมีโอกาสได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารมากน้อยแค่ไหน
โครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน หรือ iLaw เคยรวบรวมสถิติคดีความที่เกี่ยวข้องกับทำประชามติดังกล่าว พบว่ามีประชาชนอย่างน้อย 203 คน ถูกจับกุมดำเนินคดี ทั้งอ้าง พ.ร.บ.ประชามติ (43 คน) หรืออ้างคำสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 (160 คน) จากกรณีที่พวกเขาออกมาแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับร่างรัฐธรรมนูญ ซึ่งส่วนใหญ่มักเป็นการวิพากษ์วิจารณ์ หรือเห็นแย้งจากข้อมูลของภาครัฐ
ไม่ว่าจะเป็นการโพสต์วิจารณ์ร่างรัฐธรรมนูญ, แจกเอกสารให้ความรู้และคัดค้านร่างรัฐธรรมนูญ, ตั้งศูนย์ปราบโกงประชามติ, เสวนาให้ความรู้ร่างรัฐธรรมนูญ ฯลฯ
แม้เราไม่อาจมีทางรู้ได้เลยว่า หากเปิดโอกาสให้ประชาชนได้แสดงความคิดเห็นกันเต็มที่ ผลของประชามติจะเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่
นี่คือ ‘ตราบาป’ ในการทำประชามติดังกล่าว ที่จะถูกหยิบมาเป็นบทเรียนสำหรับการทำประชามติร่างรัฐธรรมนูญครั้งต่อๆ ไปว่า อย่าทำให้กลับมาเกิดซ้ำอีก แล้วผลของมันจะได้รับการยอมรับมากกว่านี้
อ้างอิงจาก
https://www.facebook.com/iLawClub/posts/10159197642995551/
#แก้ไขรัฐธรรมนูญ #รัฐธรรมนูญของเรา #ourconstitution #TheMATTER