เล่มไหนคือสุดยอดตำราปรัชญาในสายตาของนักปรัชญาด้วยกัน ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยปักกิ่งส่งชุดคำถามไปยังนักปรัชญาสำคัญในหลายทวีป และ 7 เล่มนี้คือส่วนหนึ่งของรายชื่อหนังสือปรัชญาที่นักปรัชญาเห็นว่าเป็นหนังสือแห่งยุคสมัย
ในปี 2002 ด้วยความอยากจะแปลหนังสือปรัชญาเป็นภาษาจีน สำนักพิมพ์จีนแห่งหนึ่งถามศาสตราจารย์ Chen Bo แห่งภาควิชาปรัชญา มหาวิทยาลัยปักกิ่ง ว่างานเขียนหรือหนังสือปรัชญาเล่มไหนที่ถือว่าเป็นงานปรัชญาที่สำคัญที่สุดของยุคสมัย ตอนนั้นเองตัวแกก็ได้ไปที่มหาวิทยาลัยแห่งไมอามี (University of Miami) แกเลยจัดการถามคำถามดังกล่าวกับศาสตราจารย์ Susan Haack และนักปรัชญาร่วมสมัยคนสำคัญคนหนึ่ง
ผลคือทั้งสองจัดการส่งอีเมลไปยังนักปรัชญา 16 คนในสหรัฐฯ อังกฤษ เยอรมัน ฟินแลนด์ และบราซิล เพื่อขอรายชื่อหนังสือปรัชญาที่นักคิดเหล่านั้นคิดว่าเป็นงานที่สำคัญนับตั้งแต่ปี 1950 มาทั้งหมด 10 เล่ม นักปรัชญา 16 คนล้วนเป็นนักคิดรุ่นใหญ่ เช่น Jurgen Habermas, Hilary Putnam, Thomas Nagel, Peter F. Strawson รวมถึงตัว Susan Haack เองด้วย
ผลการโหวตได้รายชื่อหนังสือจากนักปรัชญาที่ผ่านเข้ารอบมาทั้งสิ้น 34 คน นักปรัชญาสำคัญๆ ที่ติดโผมา ได้แก่ Ludwig Wittgenstein ที่ได้รับเลือกมากที่สุด นอกจากนี้ก็มีงานจากนักปรัชญาหลายแขนง เช่น W. V. Quine, ตัวพ่อการรื้อเช่น Jacques Derrida, นักปรัชญาสุดฮิตในเมืองไทย Michel Foucault, ปู่ Noam Chomsky ไปจนถึงเหล่านักปรัชญาที่ถามๆ กันก็มีการโหวตกันเอง ดูจากรายชื่อส่วนใหญ่จะเป็นงานเขียนปรัชญาที่ว่าด้วยภาษา ธรรมชาติและอำนาจของภาษา ความสัมพันธ์ภาษาและความเป็นจริงซะเยอะ
ดูรายชื่อหนังสือที่ได้รับเลือกฉบับเต็มได้ที่ : http://leiterreports.typepad.com/blog/2009/05/the-most-important-philosophical-books-since-1950.html
Philosophical Investigations, Ludwig Wittgenstein
Wittgenstein เป็นชื่อนักปรัชญาที่คุ้นหูแล้วก็ไม่น่าแปลกใจที่ได้รับการโหวตมากที่สุดเป็นอันดับหนึ่ง Philosophical Investigations เป็นงานที่มีนักปรัชญาโหวตให้ถึง 9 โหวต ซึ่งงานเขียนนี้ใช้วิธีการทางปรัชญาที่หลากหลายในการวิเคราะห์ทำความเข้าใจภาษา นอกจากนี้ยังมีสองคะแนนที่โหวตให้ On Certainty และมี Tractatus Logico-Philosophicus งานปรัชญาภาษาเล่มก่อนหน้า Philosophical Investigations และ The Blue and Brown Books เล่มละหนึ่งโหวต ถือว่า Wittgenstein เป็นชื่อนักปรัชญาต้นธารที่นักปรัชญายุคต่อๆ มาเห็นว่าเป็นนักคิดคนสำคัญที่ส่งอิทธิพลต่อมา
Word and Object, W. V. Quine
อีกหนึ่งนักปรัชญาที่สนใจความซับซ้อนระหว่างภาษาและความเป็นจริง ไปจนถึงนักตรรกศาสตร์ที่ได้รับการยกย่องคนหนึ่งของยุคสมัย Word and Object ของ Quine ได้รับ 9 คะแนนโหวต ในขณะที่งาน From a Logical Point of View ได้รับการโหวตไป 5 โหวต และ Ontological Relativity ได้รับไป 2 โหวต งานของ Quine ก็พูดเรื่องว่ามนุษย์เราเข้าถึงความเป็นจริงได้อย่างไร ความรู้ต่างๆ ที่ถูกสร้างขึ้นผ่านระบบของผ่านภาษา ตัว Quine เองถือเป็นนักปรัชญาร่วมสมัยที่เพิ่งเสียชีวิตไปเมื่อปี 2000 ด้วยอายุ 92 ปี เมืองบอสตัน
Individuals: An Essay in Descriptive Metaphysics, Peter F. Strawson
Peter F. Strawson เพิ่งเสียชีวิตไปในปี 2006 เป็นหนึ่งในนักปรัชญาที่ช่วยเลือกหนังสือชุดนี้และตัวเองก็ได้รับเลือกเข้ามาในลิสต์ด้วย มีนักปรัชญาโหวตให้ Individuals แปดคน และมีคนโหวตให้งานอื่นๆ เช่น The Bounds of Sense, Skepticism and Naturalism และ Introduction to Logical Theory เล่มละหนึ่งโหวต Strawson เป็นนักปรัชญาที่โดดเด่นเรื่องการกลับมาให้ความสนใจกับภาษาสามัญ (ordinary language) และเป็นคนที่กลับไปให้ความสนใจกับอภิปรัชญา (Metaphysics) โดยเฉพาะวิธิคิดแบบคานท์ (Immanuel Kant)
A Theory of Justice, John Rawls
มาสู่นักปรัชญาการเมืองบ้าง A Theory of Justice ของ John Rawls นักปรัชญาการเมืองชาวอเมริกันคนสำคัญแห่งศตวรรษที่ 20 มีนักปรัชญาโหวตให้ 9 โหวต ทฤษฎีเรื่องความยุติธรรมของ Rawls ให้มองความยุติธรรมโดยมีฐานอยู่บนการปฏิบัติต่อกันอย่างเป็นธรรม (fairness) เป็นความพยายามหาตรงกลางระหว่างเสรีภาพ (liberty) และความเสมอภาค (equality)
The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences, Michel Foucault
มาแล้วกับหนึ่งในนักปรัชญาที่ส่งอิทธิพลในบ้านเรามากที่สุดคนหนึ่ง Michel Foucault งานเขียนของฟูโกต์สองเล่มคือ The Order of Things และ Discipline and Punishment ได้รับไปเล่มละสองโหวต และ An Archaeology of Knowledge ได้รับไปหนึ่งโหวต ฟูโกต์ถือเป็นอีกหนึ่งนักปรัชญาที่ส่งอิทธิพลต่อนักทฤษฎีและวงวิชาการในยุคปัจจุบัน งานของฟูโกต์เรียกโดยรวมว่าเป็นวงศาวิทยา เป็นการกลับไปทบทวนขุดค้นสำรวจที่มาที่ไปของความรู้ต่างๆ
Of Grammatology, Jacques Derrida
แดร์ริดาเป็นอีกหนึ่งนักปรัชญาคนสำคัญในกระแสหลังโครงสร้างนิยม (poststructuralism) งานเขียน Of Grammatology ถือเป็นงานเขียนรากฐานของวิธีคิดแบบรื้อสร้าง (deconstructionism) แดร์ริดาคิดต่อจากแนวคิดแบบโครงสร้างนิยมโดยเฉพาะของเฟอร์ดิน็อง เดอ โซซูร์ที่พูดถึงการสร้างความหมายของภาษาผ่านโครงสร้าง ซึ่งในที่สุดแล้วกระบวนการสร้างความหมายต่างๆ ก็จะมีความลักลั่นซึ่งกลับมาแย้งกับความหมายของตัวมันเอง เช่นแดร์ริดายกตัวอย่างคำว่า Pharmakon ที่อาจจะหมายถึงยารักษาหรือยาพิษก็ได้ แดร์ริดาชอบกลับไปทบทวนความหมายของคู่ตรงข้ามที่นักปรัชญาต่างๆ เสนอ งานเขียนของแดร์ริดาสามเล่ม ได้แก่ Speech and Phenomena, Of Grammatology และ Edmund Husserl’s “Origin of Geometry”: An Introduction ได้รับไปเล่มละหนึ่งโหวต
Syntactic Structures, Noam Chomsky
ปู่โนมของเราได้ไปสองโหวตจาก Syntactic Structures และ Cartesian Linguistics เล่มละหนึ่งโหวต ชอมสกีถือเป็นอีกหนึ่งนักปรัชญาร่วมสมัยที่ส่งอิทธิพลโดยเฉพาะในสาขาภาษาศาสตร์ และมักจะออกมาให้ความเห็นเชิงสังคมและการเมืองอยู่เสมอ ชอมสกีถือเป็นปัญญาชนที่ค่อนข้างได้รับความสนใจที่ยังคงแอ็กทีฟและผลิตงานเขียนชี้นำสังคมอยู่เรื่อยๆ
อ้างอิงข้อมูลจาก