หากเป็นคนเชียงใหม่หลายคนอาจคุ้นเคยกับชื่อนี้ดี แต่ยิ่งระยะห่างจากเมืองเหนือเท่าไหร่ชื่อนี้ก็ยิ่งแปลกหู ในวาระที่ THE LOST PRINCESS ภาพยนตร์สารคดีของเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เข้าฉายในโรงภาพยนตร์อีกครั้ง เราขอชวนทุกคนไปรู้จักเจ้าดวงเดือนมากขึ้น และหาคำตอบว่าทำไมสารคดีเรื่องนี้ถึงไม่อยากให้หลายคนพลาด
เจ้าดวงเดือนเป็นบุตรสาวของ เจ้าราชภาคินัย (เจ้าเมืองชื่น ณ เชียงใหม่) ซึ่งเป็นเจ้านายฝ่ายเหนือชั้นผู้ใหญ่ ชื่อเจ้าดวงเดือนมีที่มาจากการที่ท่านเกิดในวันวิสาขบูชา เป็นคืนวันเพ็ญที่พระจันทร์เต็มดวง และเพราะเกิดในตระกูลสูงศักดิ์เจ้าดวงเดือนจึงเติบโตขึ้นมาในคุ้มหลวงสร้างด้วยไม้สัก 2 ชั้น เมื่อครั้งสมัยเจ้านายยังรุ่งเรือง
ช่วงชีวิตวัยเด็กเจ้าดวงเดือนถูกอบรมมาแบบชาวคุ้ม นอกจากเรียนในโรงเรียนแล้ว ยังได้เรียนเรื่องกิริยา มารยาท การไหว้ การคลาน การเดิน ให้เหมาะสมกับกาลเทศะ การบ้านการเรือนทั้งการแกะสลัก หมากจีบพลู เอาดอกไม้มาทำน้ำอบ จนถึงการร้องรำทำเพลง ทำให้เจ้าดวงเดือนเพียบพร้อมทั้งกริยา การพูดจา รวมถึงการแต่งตัว สมกับเป็นสตรีชั้นสูง
จนกระทั่งเปลี่ยนแปลงการปกครอง เจ้าเมืองทางหลวงถูกลดบทบาท เจ้าหลวงก็หมดอำนาจลง ทำให้ต้องกินเงินเดือนจากรัฐบาลตามที่กำหนด ประกอบกับช่วงสงคราม ทำให้เจ้านายสมัยนั้นเลือกที่จะขายคุ้มหลวงนั้น แล้วมาสร้างคุ้มใหม่ที่สันกำแพง สำหรับช่วงชีวิตในบั้นปลายอย่างสงบแทน โดยเจ้าดวงเดือนถือเป็นเจ้าเมืองฝ่ายเหนือคนสุดท้าย หลังจากที่ล้านนาถูกผนวกรวมเป็นส่วนหนึ่งของสยามเมื่อปี 2437 หรือราว 130 ปีก่อน
THE LOST PRINCESS จึงเป็นภาพยนตร์สารคดีที่บันทึกช่วงสุดท้ายของเจ้าดวงเดือน ผ่านสายตาของหลานสาวแท้ๆ อย่าง ‘กรภัทร ภวัครานนท์’ ซึ่งตั้งใจถ่ายทอดเรื่องราวของเจ้าดวงเดือนขณะอายุ 89 ปี ที่เริ่มมีอาการของโรค ‘อัลไซเมอร์’ ซึ่งยังหลงเลือนอยู่ในอดีต ทั้งยังคงพยายามใช้ชีวิตตามขนบของการเป็นเจ้า ในขณะที่สมาชิกในครอบครัวได้ขยับขยายย้ายออกไปจากเชียงใหม่ ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของโลกภายนอก
ภาพยนตร์สารคดีนี้คือหนึ่งในภาพยนตร์ที่ถูกคัดเลือกให้เข้าฉายใน World Film Festival of Bangkok 2024 ครั้งที่ 16 จนบัตร sold out ไปแล้ว แต่ข่าวดีคือภาพยนตร์กำลังกลับมาฉายอีกครั้งในวันที่ 16 มกราคม นี้
นอกเหนือไปจากการบันทึกประวัติศาสตร์แล้ว ภาพยนตร์ยังเล่าเรื่องความเป็นครอบครัว ความเปราะบาง และความเป็นมนุษย์อีกด้วย
สำหรับใครที่สนใจสามารถรับชมได้แล้ว ที่โรงภาพยนตร์ SF Cinema และ House Samyan
อ้างอิงจาก
https://www.finearts.go.th/storage/contents/file/9HGDusYfNuURWjDY0tvZqr5oPV4Ok4W2RxXnQtqX.pdf