ปฏิเสธไม่ได้ว่าวันนี้ AI เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเราไปแล้ว แต่ใครจะคิดว่า AI ก็สามารถนำมาใช้ในศาลได้เช่นกัน โดยที่ผ่านมา สเตซีย์ เวลส์ (Stacey Wales) ใช้เวลาสองปีในการสร้างคำแถลงจากเหยื่อ-ผู้เสียหาย (Victim Impact Statement) ของน้องชายของเธอที่เสียชีวิตจากการถูกยิง จาก AI เพื่อถ่ายทอดสิ่งที่เขาต้องการจะพูด
หลังจากที่ คริสโตเฟอร์ เพลคีย์ (Christopher Pelkey) เสียชีวิตจากการถูกยิง ในเหตุการณ์ความรุนแรงบนท้องถนน (road-rage incident) ในปี 2021 สเตซีย์–พี่สาวของเขา ก็เตรียมตัวที่จะพูดในศาล แต่แม้เวลาจะผ่านไปนานแค่ไหน เธอก็รู้สึกว่าคำกล่าวของตัวเองไม่เพียงพอ ที่จะถ่ายทอดความเป็นมนุษย์ของคริสโตเฟอร์ และสิ่งที่เขาอยากจะพูดได้
สเตซีย์จึงตัดสินใจให้คริสโตเฟอร์พูดด้วยตัวเอง โดยเธอและสามีได้ใช้ AI สร้างวิดีโอของเขา และนำมาเปิดระหว่างการพิพากษาโทษฆาตกร เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2025 ในรัฐแอริโซนา
ในวิดีโอดังกล่าว เป็นภาพจำลองของคริสโตเฟอร์ที่พูดตามบทที่พี่สาวเขียนขึ้น โดยเขากล่าวขอบคุณผู้พิพากษา และบอกกับฆาตกรว่าเขาเชื่อในการให้อภัย พร้อมกล่าวว่า “ในชีวิตอื่น เราอาจจะเป็นเพื่อนกันได้” ทั้งนี้สเตซีย์กล่าวว่า เธอรู้ว่านี่คือสิ่งที่น้องชายของเธอจะทำ แม้ตัวเธอจะยังไม่พร้อมที่จะอภัยก็ตาม
วิดีโอจบลงด้วย การอำลาครอบครัวของคริสโตเฟอร์ โดยเขาพูดว่า “เอาล่ะ ฉันจะไปตกปลาแล้ว”
“สิ่งเดียวที่เข้ามาในหัวของฉันและได้ยินอยู่ตลอดก็คือคริสและสิ่งที่เขาพูด” สเตซีย์กล่าวกับ CNN ว่า “ฉันต้องแยกตัวเองอย่างระมัดระวังมาก เพื่อเขียนสิ่งนี้แทนคริส เพราะสิ่งที่เขาพูดไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งที่ฉันเชื่อ แต่ฉันรู้ว่านั่นคือสิ่งที่เขาจะคิด”
แม้วิดีโอที่สร้างขึ้นจะไม่ได้สมบูรณ์แบบ เพราะใบหน้าของเขาดูเกร็งๆ และเสียงของเขาดูไม่กระชับ แต่คลิปวิดีโอนี้ก็ทำให้ครอบครัวและเพื่อนๆ ของเขาซาบซึ้งใจ และทำให้ ท็อดด์ แลง (Todd Lang) ผู้พิพากษาที่ตัดสินคดีนี้ รู้สึกประหลาดใจ โดยเขาได้กล่าวปิดท้ายว่า “ผมรู้สึกว่านั่นเป็นเรื่องจริง” ทั้งนี้ฆาตกรถูกตัดสินจำคุกเป็นเวลา 10 ปีครึ่ง ซึ่งเป็นโทษสูงสุดในข้อหาฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา
ด้านไดอาน่า โบว์แมน (Diana Bowman) ศาสตราจารย์ด้านกฎหมาย จากมหาวิทยาลัยแห่งรัฐแอริโซนา กล่าวถึงเหตุการณ์นี้ว่า “เรื่องนี้สร้างความประหลาดใจให้กับพวกเราหลายคน”
เธอระบุว่า คดีนี้หลีกเลี่ยงความขัดแย้งได้ เพราะวิดีโอดังกล่าวถูกนำเสนอในระหว่างการพิพากษาโทษ และไม่ได้ถูกใช้เพื่อตัดสินความผิดของจำเลย อีกทั้งสเตซีย์เปิดเผยอย่างชัดเจนว่า วิดีโอของเธอสร้างขึ้นโดยปัญญาประดิษฐ์ โดยไม่ได้พยายามสร้างหลักฐานปลอม
อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์นี้จุดประกายข้อถกเถียงทางกฎหมาย เกี่ยวกับการใช้ AI ในศาล โดยผู้เชี่ยวชาญหลายคนกังวลว่า ต่อจากนี้โลกเราจะต้องเผชิญคำถามทางจริยธรรมและทางปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้ AI เพื่อจำลองผู้เสียชีวิตมากขึ้น ทั้งในห้องพิจารณาคดีและนอกห้องพิจารณาคดี ดังนั้นการกำหนดขอบเขตที่ชัดเจนของการใช้ AI ในกระบวนการยุติธรรม จึงเป็นเรื่องจำเป็น
อ้างอิงจาก
