ไม่กี่วันก่อน มีข่าวเล็กๆ น่าสนุกถูกแชร์ตามโซเชียลมีเดีย ทำนองว่า NASA ได้ประกาศเพิ่มกลุ่มดาว ‘คนแบกงู (Ophiuchus)’ ให้เป็นจักรราศีที่ 13 ใครเกิดระหว่างวันที่ 29 พฤศจิกายน – 17 ธันวาคม ชะตาชีวิตของคุณก็จะเป็นไปตามจักรราศีใหม่นี้นะ
แล้วก็เห็นคนแซวๆ กันว่า ถ้าเช่นนั้นรายการดูดวงทางทีวีอาจจะต้องเปลี่ยนชื่อรายการหรือเปล่า เพราะจักรราศีเพิ่มเป็น 13 แล้ว ไม่ใช่แค่ 12
ทว่าคล้อยหลังไม่นาน NASA ก็ออกมาประกาศว่า ข่าวที่ว่าไม่เป็นความจริง! องค์กรของเราทำเรื่องเกี่ยวกับ ‘ดาราศาสตร์(astronomy)’ ที่หมายถึงการศึกษาทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับอวกาศ ไม่ใช่ ‘โหราศาสตร์ (astrology)’ ที่ว่าด้วยความเชื่อที่ว่าตำแหน่งของดวงดาวมีผลต่อชีวิตของมนุษย์
ข่าวลือทำนองนี้คงมีขึ้นมาบ่อยๆ NASA เลยทำบล็อกอธิบายรอไว้ตั้งแต่ปี ค.ศ.2016 พอมีกระแสข่าวนี้ขึ้นมาปุ๊บ ก็เอาลิงก์ของบล็อกนี้มาแปะไว้เลย เพื่อปฏิเสธว่าองค์กรฉันไม่ได้มีหน้าที่เพิ่มจำนวนจักรราศี (zodiac) ที่เชื่อมโยงชีวิตใครกับดวงดาวอะไร นะจ้ะ
ที่น่าสนใจก็คือ เนื้อหาในบล็อกที่ว่า ได้อธิบายว่า เหตุใดการแบ่งจักรราศีที่ริเริ่มโดยชาวบาบิโลนเมื่อกว่า 3,000 ปีก่อน ถึงได้แบ่งออกเป็น 12 อธิบายง่ายๆ ก็คือ ถ้าดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่านกลุ่มดาวทั้ง 12 ก็จะใช้เวลา 1 ปีพอดิบพอดี
NASA ยังบอกว่า จริงๆ แล้วชาวบาบิโลนรู้แหละว่า บนเส้นสุริยวิถีมีกลุ่มดาวอยู่ 13 กลุ่มดาว ซึ่งรวมถึง ‘กลุ่มดาวคนแบกงู’ อยู่ด้วย แต่เลือกจะตัดกลุ่มดาวนี้ออกไป เพราะตัวเลข 12 มันลงตัวกว่า
เว็บไซต์ความรู้อวกาศของคนไทย Spaceth.co ยังให้ข้อมูลเพิ่มด้วยว่า ประเด็นเรื่องควบนับกลุ่มดาวคนแบกงูมาไว้ในจักรราศีไหม เป็นที่ถกเถียงกันมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1930 โน่นแล้ว พร้อมกับเสนอให้แยกเรื่องจักรราศีด้านดาราศาสตร์กับด้านโหราศาสตร์ออกจากกัน เพราะถึงจะอ้างอิงสัญลักษณ์กลุ่มดาวเหมือนกัน แต่วัตถุประสงค์ที่ใช้ก็ไปคนละทางแล้ว ไม่รวมถึงว่ากระทั่งโหราศาสตร์ก็มีหลายตำราอีก เช่น ตะวันตก จีน อินเดีย หรือไทย
แม้จะเป็นข่าวที่ไม่จริง แต่การที่ได้มาทบทวนความรู้อยู่เรื่อยๆ ก็สนุกดีเหมือนกัน
สรุปกันมาให้อ่านแบบสั้นๆ ใครอยากลงลึกชวนไปอ่านต่อได้ที่:
https://time.com/5867647/nasa-zodiac-star/
https://nasa.tumblr.com/post/150688852794/zodiac?linkId=94146490
https://spaceth.co/the-forgotten-ophiuchus/
#Brief #TheMATTER
