จะเป็นอย่างไร ถ้าเราสามารถคุยกับคนที่เสียชีวิตไปแล้ว? เจ้านายที่จากโลกนี้ไปแล้ว ที่ยังให้คำแนะนำต่างๆ เกี่ยวกับการทำงาน หรือคนใกล้ชิดที่ไม่ได้อยู่บนโลกนี้อีกต่อไป แต่ยังสามารถแสดงความเห็น ให้คำปรึกษาเรื่องราวต่างๆ ได้เหมือนเดิม
เรื่องทำนองนี้เราอาจเคยได้เห็นผ่านหนังแนว sci-fi (ซึ่งส่วนใหญ่จะดาร์กหน่อยๆ) หากแต่ในโลกความเป็นจริงแล้ว มีนักวิจัยและบริษัทด้านเทคโนโลยีกำลังเดินหน้าพัฒนาการสร้าง ‘ตัวตนดิจิทัล’ ของคนที่เสียชีวิตไปแล้วอย่างจริงจัง
ในบทความของ MIT Techonlogy Review ที่เพิ่งเผยแพร่ออกมาเมื่อไม่นานมานี้ ระบุถึงความพยายามของนักวิจัย Hossein Rahnama ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI จาก MIT Media Lab และ Ryerson University ที่กำลังพัฒนาโครงการชื่อว่า ‘Augmented Eternity’ ขึ้นมา
โครงการนี้มีคอนเซ็ปต์หลักๆ คือ นำข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับบุคคลทั้งบุคลคิก ลักษณะนิสัย วิธีการใช้คำพูด ถ้อยคำ การใช้ภาษา รวมถึงจุดยืนในแต่เรื่องของชีวิตมารวมกันเป็น database แล้วให้ AI และ Machine learning วิเคราะห์ออกมาเพื่อสร้างบุคคลนั้นเป็นตัวตนดิจิทัล ซึ่งสามารถสื่อสารกับผู้คนได้อย่างใกล้เคียงกับตอนที่ยังมีชีวิต
ในเบื้องต้น Rahnama คาดหวังว่า ตัวตนดิจิทัลที่ว่านี้ สามารถถูกสร้างออกไปได้หลายรูปแบบ เช่น เป็นแค่เสียง (คล้ายๆ กับ Siri) เป็น chatbot ที่ตอบโต้บทสนทนาได้ รวมถึงสร้างเป็นคาแรคเตอร์ 3D หรือไกลสุดคือนำตัวตนนี้ไปใส่ในหุ่นยนต์ที่เป็นรูปร่างคนจริงๆ
อย่างไรก็ดี แม้โครงการจะถูกกดปุ่มเริ่มต้นการพัฒนาไปแล้ว แต่มันก็ยังจำเป็นต้องได้รับการศึกษาและทำอะไรอีกหลายอย่างมากๆ ถึงจะทำได้จริงๆ ทั้งนี้ ความยากที่สุดของการสร้างตัวตนดิจิทัลแบบนี้ขึ้นมา คือการทำให้มันได้รู้จัก ‘บริบท’ (context) ของการพูดคุย
พูดให้ชัดขึ้นก็คือ สิ่งที่ AI กับมนุษย์เราในวันนี้ ยังค่อนข้างต่างกันมากๆ คือการเข้าใจถึงบริบทของการสนทนา เพราะมนุษย์เราจะรู้ว่า คนที่กำลังคุยอยู่ด้วยนั้นมาด้วยอารมณ์แบบไหน ท่าทางแบบไหน น้ำเสียงแบบไหน แล้วเราก็จะมีวิธีการตอบสนองที่แตกต่างไปตามบริบทนั้นๆ ออกไป ซึ่งนี้คือสิ่งที่ AI ยังไปได้ไม่ถึง
ความท้าทายของโครงการสร้างตัวตนของคนที่เสียชีวิตไปแล้ว ยังรวมไปถึงประเด็นเรื่อง ‘ความเป็นส่วนตัว’ อีกด้วย กล่าวคือคำถามจะเกิดขึ้นว่า เราควรเข้าถึง ‘ความทรงจำ’ ของคนที่เสียชีวิตไปแล้วแค่ไหน อะไรคือเส้นแบ่งที่เทคโนโลยีควรตระหนักถึง
ก่อนหน้านี้เคยมีเปเปอร์ที่เผยแพร่ใน Nature Human Behavior ที่ชี้ชวนให้เราร่วมกันตั้งคำถามถึงโลกในอนาคต รวมถึงการร่วมกันสร้างกฎอะไรบางอย่างขึ้นมาเพื่อกำหนดมาตรฐานทางจริยธรรม เพื่อรองรับการพัฒนาเทคโนโลยีเกี่ยวกับโลกดิจิทัลหลังความตาย
อ้างอิงจาก
https://www.media.mit.edu/projects/augmented-eternity/overview/
https://www.theatlantic.com/science/archive/2016/07/what-a-digital-afterlife-would-be-like/491105/
#Brief #TheMATTER
