เป็นข่าวที่สร้างความสะเทือนใจให้กับแฟนภาพยนตร์ทั่วโลก หลังบรูซ วิลลิส ประกาศลาวงการ เนื่องจากป่วยเป็นภาวะ ‘โรคอาเฟเซีย’ หรือภาวะสูญเสียการสื่อความ ซึ่งเป็นโรคที่ไม่ได้ส่งผลกระทบแค่การพูด แต่ยังรวมไปถึงการเขียน การเข้าใจภาษา รวมไปถึงการสื่อสารในรูปแบบอื่นๆ ซึ่งเป็นอุปสรรคต่ออาชีพนักแสดง
โรคอาเฟเซียเป็นอย่างไร น่ากังวลแค่ไหน และเกิดจากสาเหตุใด The MATTER จะชวนไปทำความรู้จักพร้อมๆ กัน
สำหรับภาวะอาเฟเซีย ศ.นพ.มานพ พิทักษ์ภากร หัวหน้าศูนย์วิจัยการแพทย์แม่นยำ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล อธิบายในทวิตเตอร์ว่า ผู้ป่วยภาวะนี้ไม่เพียงแต่พูดไม่ได้ แต่ยังไม่สามารถใช้ทักษะการสื่อสารใดๆ ได้เลย เช่น ตอบไม่ตรงคำถาม (receptive aphasia) พูดจับความไม่ได้ (motor aphasia) หรือความผิดปกติที่สมองส่วนควบคุมภาษา (language center เช่น Broca หรือ Wernicke area)
ในกรณีของความผิดปกติทางการพูด หมอมานพแบ่งความรุนแรงออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่
- Dysphonia : ปัญหาที่อวัยวะสร้างเสียง เช่น กล่องเสียง หลอดลม จมูก ไซนัส ผู้ป่วยจะพูดได้ พูดรู้เรื่อง พูดชัด แต่เสียงเปลี่ยน เช่น เสียงแหบ เสียงเบา เสียงขึ้นจมูก
- Dysarthria : ปัญหาอยู่ที่อวัยวะสร้างตัวอักษร เช่น ลิ้น ฟัน ริมฝีปาก เพดานปาก คอหอย ผู้ป่วยจะพูดได้ พูดรู้เรื่อง แต่พูดไม่ชัด ให้ลองออกเสียง ป.ปลา, ช.ช้าง, ซ.โซ่, ท.ทหาร, ล.ลิง จะเข้าใจว่าเวลาอวัยวะแต่ละอย่างผิดปกติจะมีเสียงเปลี่ยนไปยังไง
- Dysphasia/Aphasia : ปัญหาอยู่ที่สมองส่วนควบคุมภาษา เช่น ส่วนการรับและแปล หรือส่วนการสร้างคำพูด ถ้าเป็นความบกพร่องทางด้านความเข้าใจ (receptive aphasia) จะพูดคล่องแต่ตอบไม่ตรงคำถาม แต่หากเป็นความบกพร่องทางด้านการพูด (expressive aphasia) จะรู้เรื่อง เข้าใจ พูดตอบไม่ได้ แต่พยักหน้าตอบได้
ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู สภากาชาดไทย อธิบายว่ามีสาเหตุจาก ความผิดปกติของระบบประสาทโดยมีพยาธิสภาพในสมอง ซึ่งอาจเป็นผลมาจากสมองได้รับความเสียหายในลักษณะต่างๆ บริเวณศีรษะ
เช่น เนื้องอกในสมอง การติดเชื้อในสมอง ผ่าตัดสมอง หลอดเลือดสมอง สมองอักเสบ สมองเสื่อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเส้นเลือดในสมองแตก
ไม่เพียงแต่อาการป่วยรุนแรง การป่วยไมเกรน อาการชัก หรือภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (TIA) ยังอาจทำให้เกิดภาวะ Aphasia ชั่วคราวได้ด้วย
เพื่อป้องกันการเกิดภาวะ Aphasia พื้นฐานคือต้องดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ และลดพฤติกรรมที่อาจส่งผลกระทบต่อสมอง เช่น ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสูบบุหรี่ในปริมาณที่มากเกินไป นอกจากนี้ควรออกกำลังกายสม่ำเสมอ ทานอาหารที่มีประโยชน์ และหากสงสัยว่าอาการของตัวเองหรือคนใกล้ตัวเข้าข่ายภาวะเส้นเลือดในสมองแตก หรือได้รับผลกระทบทางสมอง ควรพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยทันที
ส่วนแนวทางรักษาทำได้โดยการบำบัดการพูดและการสื่อสาร โดยต้องอาศัยความร่วมมือทั้งกับผู้เชี่ยวชาญที่ต้องคอยประเมินอาการเป็นระยะ และครอบครัวเพื่อให้การบำบัดเป็นไปอย่างต่อเนื่อง
การลาจากวงการของนักแสดงมากฝีมือ ทำให้แฟนๆ อดเสียดายและเป็นห่วงเขาไม่ได้ ในข้อความอำลาวงการของบรูซระบุว่า “ถึงแฟนคลับที่สนับสนุนและรักบรูซ วิลลิส เราในฐานะของครอบของเขา ขอแจ้งให้ทุกคนทราบว่าบรูซกำลังเผชิญปัญหาสุขภาพ เขาได้รับการวินิฉัยว่ามีภาวะบกพร่องทางสมอง ซึ่งส่งผลต่อการรับรู้และความสามารถทางการสื่อสาร
หลังจากพิจารณาอย่างถี่ถ้วย เราพิจารณาว่าถึงเวลาที่บรูซจะออกจากอาชีพนักแสดงซึ่งเป็นงานที่มีความหมายต่อเขามาก นี่เป็นช่วงเวลาที่ท้าทายของครอบครัวเรา เราซาบซึ้งกับทุกความรักและกำลังใจที่ทุกคนส่งมา เราจะก้าวผ่านสิ่งนี้ไปด้วยกันทั้งครอบครัว”
อ้างอิงจาก
https://rehab.redcross.or.th/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3…/
https://www.sirirajstrokecenter.org/…/2018/06/15.pdf
https://www.pobpad.com/aphasia
https://twitter.com/manopsi/status/1509370598509940741
