“ฟ้องเลยๆ”
ที่ผ่านมา รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ถูกวิพากษ์เรื่องการใช้อำนาจอย่างหนักหน่วง จนมักมีเสียงเรียกร้องต่อผู้เกี่ยวข้องให้แจ้งความดำเนินคดี – แต่การกระทำเช่นว่าไม่ใช่เรื่องง่าย มีราคาที่ต้องจ่ายอยู่ไม่น้อย ทั้งเรื่องตัวเงิน เวลา และทรัพยากรอื่น ไหนจะค่าใช้จ่ายในการรวบรวมพยานหลักฐาน ไหนจะค่าจ้างทีมทนายความ
โชคดีที่มีองค์กรอย่าง ‘ภาคีนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน’ ซึ่งเกิดจากการรวมตัวกันขององค์กรด้านสิทธิมนุษยชนทางกฎหมาย เช่น สมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยน เปิดแคมเปญ #ราษฎรฟ้องกลับ นับแต่รัฐบาลเริ่มใช้กำลังเข้าสลายการชุมนุม เมื่อวันที่ 16 ต.ค.2563 และใช้กฎหมายเล่นงานผู้ที่ออกมาเคลื่อนไหวทางการเมือง ที่รับทำคดีต่างๆ ให้โดย ‘ไม่คิดค่าใช้จ่าย’
ผ่านมา 1 ปีแล้ว อยากรู้กันไหมว่า ราษฎรไทยได้ใช้สิทธิโต้กลับรัฐไปแล้วกี่คดี? แต่ละคดีมีผลเป็นอย่างไรบ้าง?
รายละเอียดหลายคดีน่าสนใจ มีทั้ง โดนตั้งข้อหาทั้งที่ไม่อยู่ในที่เกิดเหตุ, ออกกฎหมายปิดปากประชาชน, ยิงกระสุนยางเข้าใส่สื่อมวลชนจนบาดเจ็บ, สลายม็อบอย่างรุนแรงไม่เป็นไปตามหลักสากล ฯลฯ
The MATTER ขอนำข้อมูลมาสรุปให้ฟังว่า จนถึงตอนนี้มีคดีที่รัฐบาลถูกฟ้องว่าใช้อำนาจโดยมิชอบ (เฉพาะที่ดำเนินการโดยภาคีนักกฎหมายสิทธิมนุษยชนหรือสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน) มีกี่คดี และมีคดีอะไรบ้าง
ยกเลิกประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน (1 คดี) ฟ้องศาลแพ่ง คดีหมายเลขดำที่ พ6023/2563 ศาลนัดสืบพยานเดือน มิ.ย.2565
ยกเลิกข้อกำหนดตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน (2 คดี)
- ข้อกำหนดฉบับที่ 15 (เสรีภาพในการชุมนุม) ฟ้องศาลแพ่ง คดีหมายเลขดำที่ พ4639/2564 / ศาลนัดชี้สองสถาน วันที่ 31 ม.ค.2565
- ข้อกำหนดฉบับที่ 29 (ห้ามเสนอข่าวหวาดกลัว) ฟ้องศาลแพ่ง คดีหมายเลขดำที่ พ3618/2564 ***ศาลสั่งคุ้มครองห้ามใช้ รัฐบาลยกเลิกไปแล้ว
สวัสดิภาพของสื่อมวลชน (2 คดี)
- นักข่าวประชาไทถูกยิงกระสุนยาง ฟ้องศาลแพ่ง คดีหมายเลขดำที่ พ1472/2564 คดีหมายเลขแดงที่ พ628/2564 ***ศาลยกฟ้อง
- นักข่าว PLUS Seven และ The MATTER ถูกยิงกระสุนยาง ฟ้องศาลแพ่ง คดีหมายเลขดำที่ พ3683/2564 ศาลสั่งตำรวจสลายม็อบโดยคำนึงถึงความปลอดภัยของสื่อ / ศาลนัดชี้สองสถาน วันที่ 7 ธ.ค.2564
สลายการชุมนุมไม่ชอบ (1 คดี)
- การชุมนุมหน้ารัฐสภา เมื่อวันที่ 17 ก.ย.2563 อย่างรุนแรงและไม่เป็นไปตามหลักสากล ฟ้องศาลปกครอง ***ศาลไม่รับฟ้อง แต่โจทก์ยื่นอุทธรณ์ อยู่ระหว่างรอฟังคำสั่ง
จับกุม/คุมตัว/ตั้งข้อหาโดยมิชอบ (8 คดี)
- ไมค์ ระยอง กับพวก ไปชูป้ายประท้วงประยุทธ์ เมื่อวันที่ 8 ก.ค.2563 (จับกุมพาขึ้นรถตู้) ฟ้องศาลแพ่งกรุงเทพใต้ คดีหมายเลขดำที่ พ293/2564 / ศาลนัดชี้สองสถานปลายปี 2564
- ชุมนุมท่าน้ำนนท์ 10 ก.ย.63 (ตั้งข้อหา) ฟ้องศาลแพ่งกรุงเทพใต้ คดีหมายเลขดำที่ พ1903/2564 / ศาลนัดชี้สองสถานปลายปี 2564
- สมาชิกกลุ่มดาวดิน วสันต์ เสดสิทธิ์กับสุวิชชา พิทังกร คดีพังรั้วสนามหลวง เมื่อวันที่ 19 ก.ย.2563 (มีหมายเรียก ทั้งที่ไม่อยู่ในที่เกิดเหตุ) ***ฟ้องทั้งศาลแพ่งและศาลอาญา*** ศาลแพ่งเป็นคดีหมายเลขดำที่ พ938/2564 นัดชี้สองสถาน วันที่ 2 พ.ย.2563 ส่วนศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลางเป็นคดีหมายเลขดำที่ อท.188/2563 จำหน่ายคดีออกจากระบบเพื่อรอพยานหลักฐานจากคดีแพ่ง
- Wevo นัดเก็บลวดหนามที่ถูกทิ้งไว้แยกอุรุพงษ์ เมื่อวันที่ 7 ธ.ค.2563 (จับกุม, ตั้งข้อหา) ฟ้องศาลแพ่งกรุงเทพใต้ คดีหมายเลขดำที่ พ1663/2564 / ศาลนัดชี้สองสถาน วันที่ 20 ธ.ค.2564
- Wevo ขายกุ้งที่สนามหลวง-แยกคอกวัว เมื่อวันที่ 31 ธ.ค.63 (จับกุม, ตั้งข้อหา) ฟ้องศาลแพ่งกรุงเทพใต้ คดีหมายเลขดำที่ พ1282/2564 / ศาลนัดชี้สองสถาน วันที่ 20 ธ.ค.2564
- พาตัวผู้ชุมนุม จากม็อบวันที่ 28 ก.พ.64 ที่จะไปบ้านประยุทธ์ ซึ่งเป็นเขตอำนาจ สน.ดินแดง ไปไว้ที่ ตชด. ปทุมธานี ที่อาจขัดกับ ป.วิอาญา มาตรา 83 ที่ให้ “นำตัวผู้ถูกจับไปยังที่ทำการของพนักงานสอบสวนในท้องที่ที่ถูกจับ” (คุมตัวนอกท้องที่ที่เกิดเหตุ) ยื่นคำร้องต่อศาล วันที่ 1 มี.ค.2564 แต่ศาลยกคำร้อง เพราะตำรวจปล่อยตัวชั่วคราวผู้ชุมนุมแล้ว
- ชยพล ดโนทัย นศ.ธรรมศาสตร์ ถูกตั้งข้อหาคดี 112 (มีหมายจับ ทั้งที่ไม่อยู่ในที่เกิดเหตุ) ฟ้องศาลแพ่งกรุงเทพใต้ คดีหมายเลขดำที่ พ1389/2564 / ศาลนัดชี้สองสถาน วันที่ 24 ม.ค.2565
เพิกถอนคำสั่งไม่ชอบ (1 คดี)
- ปลด สุชาติ สวัสดิ์ศรี จากศิลปินแห่งชาติ ฟ้องศาลปกครอง อยู่ระหว่างรอฟังคำสั่ง
น่าสนใจเหมือนกันว่า กระะบวนการยุติธรรมของประเทศนี้จะช่วยคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนได้มากน้อยเพียงใด