เวลามีคนถามว่าเราถนัดอะไร? คิดว่าจุดแข็ง-จุดอ่อนของตัวเองเป็นแบบไหน? เชื่อว่าแวบแรกเราคงนึกถึงทักษะด้านวิชาการหรือความสามารถในการทำงาน เพราะเราต่างเคยชินกับการสวมบทบาทเป็นใครสักคนในสังคมที่เราอยู่ โดยเฉพาะบทบาทด้านการเรียนและการทำงาน แต่บทบาทสำคัญที่เราอาจหลงลืมไปในบางครั้งคงจะเป็นมนุษย์คนหนึ่งที่กำลังใช้ชีวิตอยู่บนโลก ซึ่งบางที ‘จุดแข็ง’ นี้อาจเป็นเรื่องเล็กๆ (ที่ยิ่งใหญ่) อย่างความกล้าหาญ ความซื่อสัตย์ หรือแม้แต่อารมณ์ขัน
ในทางจิตวิทยาเชิงบวก แนวคิดนี้ถูกพัฒนาขึ้นมาเป็น ‘Character Strengths’ หรือจุดแข็งเชิงบวก โดยมองว่ามนุษย์ทุกคนมีความดีงาม มีคุณค่าในแบบของตัวเอง และไม่จำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับวิชาการหรือทักษะด้านการทำงานเพียงเท่านั้น โดยแบ่งความดีงามออกเป็น 24 ด้าน 6 หมวดหมู่ ได้แก่
- ปัญญาและความรู้ (Wisdom and Knowledge) : ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity), ความอยากรู้อยากเห็น (Curiosity), ความใฝ่รู้ (Love of learning), การตัดสินใจได้ดี (Judgment) และการมีมุมมองที่หลากหลาย (Perspective)
- ความกล้าหาญ (Courage) : ความซื่อสัตย์ (Honesty), ความกล้าหาญ (Bravery) , ความมุ่งมั่นอดทน (Persistence) และความกระตือรือร้น (Zest)
- การเข้าใจมนุษย์ (Humanity) : ความใจดี (Kindness), ความรัก (Love) และความฉลาดทางสังคม (Social intelligence)
- ความยุติธรรม (Justice) : ความยุติธรรม (Fairness), ความเป็นผู้นำ (Leadership) และการทำงานเป็นทีม (Teamwork)
- ความอดทน รู้จักยับยั้งชั่งใจ (Temperance) : การให้อภัย (Forgiveness), ความถ่อมตน (Humidity), ความรอบคอบ (Prudence) และการควบคุมตัวเอง (Self-regulation)
- การเข้าใจโลกและชีวิต (Transcendence) : การชื่นชมความงดงามของสิ่งรอบตัว (Appreciation of beauty and Excellent), ความรู้สึกขอบคุณ(Gratitude), การมีความหวัง (Hope), การมีอารมณ์ขัน (Humor) และความศรัทธา (Spiritually)
แม้จะฟังดูเป็นเรื่องบวกๆ แต่แนวคิดนี้ไม่ใช่การมองโลกในแง่ดีจนละเลยด้านลบไปอย่างสิ้นเชิง เพราะ ‘24 Character Strengths’ ช่วยให้เราเข้าใจตัวเองว่ามีจุดแข็งด้านไหน บางทีเราอาจจะเคยใช้ด้านนี้กับการทำงาน แต่ไม่เคยใช้กับความสัมพันธ์มาก่อน หรือได้กลับมาทบทวนว่าเราบาลานซ์จุดแข็งแต่ละด้านอย่างสมดุลหรือเปล่า เพราะถ้ามีมากหรือน้อยเกินไปก็อาจจะส่งผลเสียกับเราได้เหมือนกัน
ถ้าอยากรู้ว่า Character Strengths ของตัวเองคือด้านไหน คลิกไปทำแบบทดสอบกันได้เลยที่ viacharacter.org
ด้านปัญญาและความรู้
กลุ่มที่สามารถเรียนรู้ เปิดรับสิ่งใหม่ๆ และนำไปใช้ในทางที่สร้างสรรค์ จุดแข็งด้านนี้ ได้แก่
- ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity): บุคคลผู้สามารถหยิบจับสิ่งนู้นมาโยงกับสิ่งนี้จนกลายเป็นไอเดียที่ไม่เหมือนใคร แต่ไม่จำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับงานศิลปะ หรืองานสร้างสรรค์เสมอไป บางทีอาจจะเป็นการแก้ปัญหาในชีวิตหรือดีลกับผู้คนด้วยวิธีใหม่ๆ แล้วได้ผลลัพธ์ที่ดี นอกจากนี้ยังเป็นนักแก้ปัญหามือฉมังเพราะมักจะมองเห็นทางออกที่คนอื่นๆ อาจมองข้ามไปอีกด้วย
- ความอยากรู้อยากเห็น (Curiosity): คนกลุ่มนี้จะมีความสนใจหลากหลาย ชอบออกไปสถานที่ใหม่ๆ เจอผู้คนหรือสัมผัสประสบการณ์ใหม่ๆ นอกจากจะสนใจแล้วยังพยายามคิดต่อยอดหรือเรียนรู้อะไรบางอย่างจากสิ่งที่สนใจ ซึ่งอาจนำไปสู่คำตอบหรือไอเดียใหม่ๆ ได้เหมือนกัน
- ความรักในการเรียนรู้ (Love of learning): แม้จะฟังดูคล้ายๆ ความอยากรู้อยากเห็น แต่จุดแข็งด้านนี้ ไม่ได้เน้นการออกไปค้นหาสิ่งใหม่ๆ แต่จะเหมือนนักวิจัยที่อยากรู้อะไรแล้วพยายามศึกษาให้เข้าใจอย่างลึกซึ้ง ไม่ว่าจะลงคอร์สเรียน ดูยูทูบ คุยกับคน อ่านหนังสือ เพราะเป็นคนที่สนุกกับการเรียนรู้ พร้อมเปิดรับข้อมูลใหม่ๆ ฝึกฝนทักษะใหม่ๆ อยู่เสมอ
- การตัดสินใจได้ดี (Judgment): จุดแข็งด้านนี้คือการชั่งน้ำหนักด้วยเหตุผล และหลักฐานก่อนจะตัดสินใจพูดหรือแสดงความคิดเห็นออกไป เป็นคนที่มองเรื่องๆ หนึ่งอย่างรอบด้าน ถี่ถ้วน จนเรียกว่าเป็นนักแยกแยะอคติออกจากเหตุผล มีทัศนคติที่เปิดกว้างทำให้คิดวิเคราะห์สิ่งต่างๆ ได้ดี
- การมีมุมมองที่หลากหลาย (Perspective): เป็นคนที่มองเรื่องเรื่องหนึ่งได้หลายมุม (แต่เป็นคนละอย่างกับการพูดออกทะเลไปเรื่อยๆ นะ) ไม่จมอยู่กับรายละเอียดปลีกย่อยมากจนเกินไป สามารถมองภาพใหญ่ได้ดี มองเห็นว่าปัญหาอยู่ตรงไหน มุมมองไหนจะเหมาะกับสถานการณ์นี้ เลยเป็นคนที่ให้คำปรึกษาคนอื่นๆ ได้ดีนั่นเอง
ด้านความกล้าหาญ
คือกลุ่มที่มีความมุ่งมั่น เข้มแข็ง สามารถก้าวข้ามอุปสรรคต่างๆ และทำตามเป้าหมายได้โดยไม่ยอมแพ้ไปเสียก่อน เรียกได้ว่าคนกลุ่มนี้มีเลือดนักสู้มีอยู่เต็มเปี่ยมเลยล่ะ จุดแข็งด้านนี้ ได้แก่
- ความกล้าหาญ (Bravery): สายไฟท์ผู้พร้อมเผชิญความท้าทาย ความยากลำบาก กล้าทดลองทำอะไรใหม่ๆ ซึ่งความกล้าหาญมีทั้งด้านกายภาพ (เช่น นักผจญเพลิง) ด้านจิตใจ (เช่น การเผชิญหน้ากับความเจ็บปวด) และด้านศีลธรรม (เช่น การต่อสู้เพื่อสิ่งที่ถูกต้อง แม้จะเป็นเสียงส่วนน้อย) ซึ่งแต่ละคนอาจจะมีด้านใดด้านหนึ่งหรือรวมกันทั้ง 3 ด้านเลยก็ได้
- ความซื่อสัตย์ (Honesty): บุคคลที่รู้จักยอมรับความจริง สามารถสื่อสารความคิด ความรู้สึกออกมาได้อย่างตรงไปตรงมา จริงใจทั้งกับตัวเองและคนรอบข้าง รักษาคำพูดและยอมรับผลการกระทำของตัวเอง ผู้คนรอบตัวเลยมักจะให้ความไว้วางใจกับคนกลุ่มนี้
- ความมุ่งมั่นอดทน (Persistence): คนกลุ่มนี้เรียกว่าถ้าได้ตั้งใจทำอะไรแล้วก็จะทำให้สำเร็จ หรือเจออุปสรรคในชีวิตก็จะอดทนก้าวผ่านไปได้ดี เหมือนนักวิ่งมาราธอนที่แม้ทางจะไกลแต่ไปถึงเส้นชัยได้ทุกครั้ง เพราะไม่ยอมแพ้อะไรง่ายๆ เลยสามารถพิชิตเป้าหมายระยะยาวได้ดี
- ความกระตือรือร้น (Zest): บุคคลที่พร้อมทำสิ่งใหม่ๆ ด้วยความสนุกและตื่นเต้น จนความเบื่อแทบไม่อยู่ในพจนานุกรม เรียกว่าเป็นมนุษย์ที่ไม่หยุดนิ่ง ไม่เฉื่อยชา ไม่ทำอะไรครึ่งๆ กลางๆ แต่ลุยอย่างเต็มที่และมีพลังล้นเหลือ
ด้านการเข้าใจมนุษย์
คือกลุ่มที่มีความเข้าอกเข้าใจคนรอบข้าง เป็นผู้ให้ เสียสละ คอยดูแลใส่ใจ มีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง จุดแข็งด้านนี้ ได้แก่
- ความใจดี (Kindness): เป็นคนอบอุ่น เข้าอกเข้าใจผู้อื่น สามารถสละเวลา เงิน ความสามารถหรือด้านอื่นๆ เพื่อสนับสนุนคนที่ต้องการความช่วยเหลือ คอยอยู่เคียงข้าง รับฟังความทุกข์ของผู้คนอย่างตั้งใจ ซึ่งไม่ได้ทำเพราะหน้าที่หรือกฎเกณฑ์ แต่เกิดจากความห่วงใยและมองว่าทุกคนควรค่าแก่การได้รับสิ่งดีๆ ซึ่งความใจดีในที่นี้มีตั้งแต่การเห็นอกเห็นใจผู้คน ไปจนถึงการรับผิดชอบต่อสังคม
- ความรัก (Love): เป็นคนที่สามารถรักและเต็มใจที่รับความรักจากผู้อื่น สามารถความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดอบอุ่นได้ อาจเป็นคนในครอบครัว มิตรภาพ คนรัก รวมทั้งเป็นผู้ให้ที่คอยใส่ใจคนใกล้ชิดและดูแลคนที่ตัวเองรักเป็นอย่างดี
- ความฉลาดทางสังคม (Social intelligence): มีความเข้าอกเข้าใจความคิด ความรู้สึกทั้งของตัวเองและคนอื่น เข้าใจความต้องการแท้จริง หรือสิ่งที่คนรอบตัวต้องการจะสื่อ รู้วิธีแสดงออกได้เหมาะสมกับสถานการณ์ ทำให้สามารถปรับตัวในสังคมที่หลากหลายได้ดี
ด้านความยุติธรรม
คือกลุ่มที่ให้ความสำคัญกับความเท่าเทียม สิทธิเสรีภาพ และการอยู่ร่วมกันในสังคม จุดแข็งด้านนี้ ได้แก่
- ความยุติธรรม (Fairness): เป็นคนที่ปฏิบัติต่อคนทุกคนอย่างเท่าเทียม ไม่เมินเฉยต่อเรื่องที่ไม่เป็นธรรมไม่ว่าจะเกิดกับตัวเองหรือคนอื่น เชื่อว่าทุกคนควรได้รับโอกาสอย่างเท่าเทียมกัน รวมทั้งสามารถตัดสินใจสิ่งต่างๆ โดยตัดความรู้สึกและอคติส่วนตัวออกไป
- ความเป็นผู้นำ (Leadership): สามารถตั้งเป้าหมายแล้วหาวิธีทำได้สำเร็จ รวมทั้งแจกแจงงานได้ตรงกับความสามารถและความต้องการของคนในกลุ่ม นอกจากนี้ยังสามารถสร้างความไว้วางใจ ทำให้ทุกคนมองเห็นภาพเดียวกัน มีเป้าหมายเดียวกันและกระตุ้นให้ทำสิ่งต่างๆ จนเดินทางไปสู่เป้าหมายนั้นได้สำเร็จ
- การทำงานเป็นทีม (Teamwork): คนกลุ่มนี้จะมุ่งมั่นกับการมีส่วนร่วมทำให้ทีมไปถึงเป้าหมาย คิดถึงประโยชน์ส่วนรวมเป็นหลัก ซึ่งทีมในที่นี้อาจจะเป็นครอบครัว คนรัก เพื่อนร่วมงานไปจนถึงความรับผิดชอบต่อสังคม โดยความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มช่วยกระตุ้นให้คนกลุ่มนี้อยากลงมือทำอะไรบางอย่างเพื่อให้กลุ่มสังคมนั้นๆ ดีขึ้น
ด้านความอดทน รู้จักยับยั้งชั่งใจ
คือกลุ่มที่สามารถยับยั้งชั่งใจ ควบคุมตัวเองได้ดี จุดแข็งด้านนี้ ได้แก่
- การให้อภัย (Forgiveness): ต้องบอกก่อนว่าการให้อภัยในที่นี้เป็นคนละอย่างจากการลบความผิดหรือปิดหูปิดตาบอกว่าคนคนนั้นไม่ได้ทำผิดอะไรเลย แต่เป็นการทำความเข้าใจว่าความผิดพลาดเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็สามารถให้อภัย ให้โอกาส แล้วมูฟออนจากความรู้สึกผิดหวัง ไม่พอใจ หรือความเจ็บปวดในอดีตได้ เรียกง่ายๆ ว่าสิ่งที่เคยเกิดขึ้นในอดีตไม่สามารถทำร้ายตัวเราในปัจจุบันได้อีกต่อไป
- ความถ่อมตน (Humidity): จุดแข็งด้านนี้คือการไม่โอ้อวด ไม่ได้มีอีโก้สูงลิบ แต่เป็นคนละอย่างกับการดูถูกตัวเองหรือยอมตามคนอื่นๆ นะ เพราะคนกลุ่มนี้จะรู้จักคุณค่าและภูมิใจในความสามารถของตัวเอง แต่ไม่ได้มองว่าตัวเองพิเศษหรือเหนือกว่าคนอื่นๆ รวมทั้งตระหนักว่าคนเราต่างก็มีทั้งทั้งจุดแข็ง จุดอ่อน เพราะมนุษย์ไม่ได้สมบูรณ์แบบร้อยเปอร์เซ็นไม่ว่าจะเป็นใครก็ตาม
- ความรอบคอบ (Prudence): จุดแข็งเชิงบวกด้านนี้คือการเป็นคนระมัดระวัง วางแผนเก่ง คิดไตร่ตรองอย่างถี่ถ้วนก่อนจะพูดหรือลงมือทำอะไรสักอย่าง เป็นคนมองการณ์ไกลว่าถ้าทำแบบนี้แล้วต่อไปเราจะเสียดายทีหลังไหม ผลที่ตามมาจะมีอะไรบ้าง ทุกการตัดสินใจเลยค่อนข้างมั่นใจได้ว่าคิดมาอย่างรอบคอบสุดๆ เลยล่ะ
- การควบคุมตัวเอง (Self-regulation): เชื่อว่าคนที่มีจุดแข็งด้านนี้น่าจะติ๊กถูกใน To Do List ของตัวเองได้อย่างสม่ำเสมอ เพราะสามารถวางแผนและทำตามได้โดยไม่ปล่อยให้อารมณ์ชั่ววูบมาครอบงำ สามารถทำสิ่งต่างๆ ได้อย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะออกกำลังกาย อ่านหนังสือ ตื่นนอนตอนเช้า หรือกินข้าวตรงเวลา
ด้านการเข้าใจโลกและชีวิต
คือกลุ่มที่เข้าใจธรรมชาติและความเป็นไปของโลก จุดแข็งด้านนี้ ได้แก่
- การชื่นชมความงดงามของสิ่งรอบตัว (Appreciation of beauty and Excellent): จุดแข็งด้านนี้คือการมองเห็นและรื่นรมย์ไปกับความงดงามของสิ่งเล็กๆ น้อยๆ รอบตัว ไม่ว่าจะเป็นความงดงามของสายลมแสงแดด ไปจนถึงการสังเกตและชื่นชมในข้อดี ทักษะความสามารถ และความดีงามที่อยู่ในตัวคนอื่นๆ
- ความรู้สึกขอบคุณ (Gratitude): เป็นคนที่สามารถมองเห็นคุณค่าของสิ่งต่างๆ หรือการกระทำเล็กๆ น้อยๆ ของผู้อื่น มีความสามารถในการขอบคุณสิ่งต่างๆ จากใจจริง ตั้งแต่รอยยิ้มของคนรอบข้าง ลมเย็นๆ ที่พัดมาปะทะใบหน้า หรืองานศิลปะที่มองแล้วชื่นใจ จุดแข็งนี้ช่วยสร้างอารมณ์ทางบวก และส่งเสริมจุดแข็งด้านอื่นๆ เช่น ความรัก ความใจดี ได้อีกด้วย
- การมีความหวัง (Hope): จุดแข็งด้านนี้คือการมองโลกตามความเป็นจริง แต่มีความหวังและเชื่อมั่นในตัวเองเสมอว่าจะผ่านทุกเรื่องราวไปได้ ทำให้เข้มแข็งและพร้อมรับมือไม่ว่าอนาคตจะเจออุปสรรคขวากหนามแค่ไหน เพราะจะไม่จมอยู่กับปัญหา แต่จะมองไปข้างหน้าและหาวิธีแก้ไขด้วยความเชื่อมั่นว่ามีสิ่งดีๆ รอเราอยู่นะ
- การมีอารมณ์ขัน (Humor): จุดแข็งด้านนี้คือการมีอารมณ์ขัน ร่าเริง สามารถทำให้ผู้คนยิ้มและหัวเราะได้ ซึ่งไม่ได้มีแค่การยิงมุขตลกโบ๊ะบ๊ะเท่านั้น แต่ยังหมายถึงคนที่สามารถหาวิธีทำให้สถานการณ์ตึงเครียด จริงจัง ค่อยๆ ผ่อนคลายลงไปได้
- ความศรัทธา (Spiritually): บุคคลที่มีความเชื่อ มีอุดมการณ์ มีจุดยืนเป็นของตัวเอง มีความศรัทธาอย่างหนักแน่น และดำเนินชีวิตตามสิ่งที่ตัวเองยึดถือศรัทธา เช่น ความเชื่อด้านศาสนา
อ้างอิงข้อมูลจาก
Graphic Designer: Manita Boonyong
Proofreader: Paranee Srikham
You might also like
#24 character strengths#character strengths#featured#ค้นหาตัวตน#ค้นหาตัวเอง#จุดแข็ง#จุดแข็งเชิงบวก#บุคลิกภาพ
