วันนี้ (13 ม.ค. 2565) ฮิวแมนไรท์วอทช์ (HRW) องค์กรด้านสิทธิมนุษยชน เพิ่งเผยแพร่ ‘World Report 2022’ รายงานประจำปีที่ประเมินถึงสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนทั่วโลกในปีที่ผ่านมา โดยมีส่วนหนึ่งที่รายงานเกี่ยวกับประเทศไทยด้วย
เคนเนธ โรธ์ ผู้อำนวยการบริหารของ HRW เขียนอธิบายสถานการณ์ทั่วโลกในรายงานฉบับนี้ว่า ที่ผ่านมา มีการลงถนนประท้วงเป็นจำนวนมากในหลายๆ ประเทศ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ประชาชนยังศรัทธาในระบอบประชาธิปไตย และระบอบเผด็จการไม่สามารถควบคุมได้อย่างเต็มที่ มาตรการปราบปรามที่รุนแรงทั้งหลายนั้น จึงควรถูกมองว่าเป็นที่พึ่งสุดท้าย ที่เผยให้เห็นความอ่อนแอของระบอบเหล่านี้มากกว่าความแข็งแกร่ง
ในส่วนของสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย HRW ได้รายงานปัญหาการละเมิดสิทธิในหลายๆ ด้าน อาทิ การชุมนุมของนักศึกษา, การจำกัดเสรีภาพในการแสดงออก, การอุ้มหายและการทรมาน, ความรุนแรงโดยรัฐ, การทำงานอย่างไม่ได้รับการคุ้มครองขององค์กรด้านสิทธิ, ประเด็นผู้ลี้ภัย รวมทั้งความเหลื่อมล้ำทางเพศ
สำหรับขบวนการนักศึกษา HRW รายงานว่า แทนที่รัฐบาลจะรับฟังในประเด็นต่างๆ กลับพยายามขัดขวางไม่ให้การชุมนุมกระจายตัวได้มากขึ้น โดยการประท้วงที่ผ่านมาก็ได้ถูกขัดจังหวะอย่างจริงจังด้วยมาตรการล็อกดาวน์ รวมทั้งการกลั่นแกล้งทางกฎหมาย การสลายการชุมนุมด้วยความรุนแรง และการรังแกผู้ชุมนุม
การประกาศมาตรการตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ยังเป็นการจำกัดเสรีภาพในการแสดงออก มีผู้ชุมนุมอย่างน้อย 1,100 คนที่ถูกดำเนินคดีภายใต้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน รวมทั้งข้อหายุยงปลุกปั่น นอกจากนี้ HRW รายงานว่า มีประชาชนอย่างน้อย 151 คน รวมเด็ก 12 คน ที่ถูกดำเนินคดีตามมาตรา 112
ในประเด็นความเหลื่อมล้ำทางเพศ HRW แสดงความกังวลถึงกฎหมายหลายฉบับ เช่น การแก้ไขประมวลกฎหมายอาญาในเรื่องการทำแท้ง ซึ่งยังคงไม่สามารถรับประกันสิทธิของผู้ตั้งครรภ์ได้อย่างเต็มที่ ในส่วนของ พ.ร.บ.คู่ชีวิต HRW มองว่าจะเป็นก้าวที่สำคัญ แต่ร่างฉบับปัจจุบันยังต้องมีการปรับปรุงเพื่อให้ได้มาตรฐานระหว่างประเทศ นอกจากนี้ HRW ยังแสดงความกังวลถึงการเปลี่ยนสถานะเพศในทางกฎหมายที่ยังไม่มีกระบวนการรองรับในไทย
อีกประเด็นหนึ่งที่ HRW ให้ความสำคัญคือ การทรมานและการอุ้มหาย ซึ่งจากหลักฐานที่ผ่านมา ก็พบว่า มีการทรมานเกิดขึ้นบ่อยครั้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้ รวมทั้งมีการใช้การทรมานเป็นการลงโทษทหารเกณฑ์ด้วย ในส่วนของการอุ้มหาย HRW อ้างรายงานของสหประชาชาติ ระบุว่า การอุ้มหายในประเทศไทยเกิดขึ้นทั้งหมด 91 ครั้ง และมีผู้ลี้ภัยอย่างน้อย 9 คนที่ถูกอุ้มหายในประเทศเพื่อนบ้าน
สำหรับการละเมิดสิทธิโดยภาครัฐ HRW ระบุว่า ยังไม่มีเจ้าหน้าที่จากภาครัฐและกองทัพคนใดต้องรับผิดชอบกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่เกิดขึ้นในหลายๆ ครั้ง โดยเฉพาะเหตุการณ์สลายการชุมนุมคนเสื้อแดง พ.ศ. 2553 ที่มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 99 ศพ รวมทั้งเหตุการณ์สงครามยาเสพติดในสมัยของนายกฯ ทักษิณ ชินวัตร ด้วย
แบรด อดัมส์ ผอ.ภูมิภาคเอเชียของ HRW ให้ความเห็นเกี่ยวกับสถานการณ์ในไทยโดยภาพรวมว่า “ทางการไทยดำเนินคดีกับผู้เห็นต่าง ใช้ความรุนแรงเพื่อสลายการชุมนุมอย่างสงบ และเซ็นเซอร์ข่าวสารและโซเชียลมีเดีย” ซึ่งในปีที่ผ่านมานั้น “การเคารพสิทธิมนุษยชนในประเทศไทยได้เลวร้ายลงไปอีก ในขณะที่รัฐบาลไม่ปฏิบัติตามคำสัญญาที่จะปฏิรูป”
สามารถอ่านรายงานฉบับเต็มได้ที่: https://www.hrw.org/world-report/2022
อ้างอิงจาก
https://www.hrw.org/news/2022/01/13/thailand-deepening-repression-rights
https://www.hrw.org/world-report/2022/country-chapters/thailand
