เชื่อว่าหลายคนอาจนึกว่า เรื่องนี้จบกันไปนานแล้ว แต่เพิ่งมารู้ว่า มันยังไม่จบ
สำหรับกรณีมหากาพย์เครื่องตรวจสอบวัตถุระเบิด (ปลอม) GT200 ที่เสียเงินหลายร้อยล้านบาทซื้อมาแล้วใช้ไม้ได้จริง เป็นเพียงกล่องพลาสติกเปล่าๆ ไม่มีแผงวงจร ไม่มีแหล่งพลังงาน กระทั่งนักวิทยาศาสตร์ท่านหนึ่งเรียกว่าเป็น ‘ไม้ล้างป่าช้า’
หลังจาก จิรัฏฐ์ ทองสุวรรณ์ ส.ส.ฉะเชิงเทรา พรรคก้าวไกล อภิปรายระหว่างการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ 2566 วาระแรก เมื่อคืนวันที่ 2 มิ.ย. 2565 ว่า กองทัพบกได้ทำสัญญาจ้าง มูลค่ารวม 7,570,000 บาท ให้สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ไปตรวจสอบเครื่องตรวจจับวัตถุระเบิด GT200 จำนวน 757 เครื่อง ตกเครื่องละ 10,000 บาท
“จะเอาเงินภาษี 7,570,000 บาท ไปจ้างตรวจสอบกล่องพลาสติกเปล่าสีดำ ในราคาชิ้นละ 1 หมื่นบาท ทั้งหมด 757 ชิ้น เพื่ออะไร ทั้งโลกเขารู้กันว่าข้างในไม่มีอะไร” ส.ส.ฝ่ายค้านรายนี้ตั้งคำถาม
กรณีเครื่องตรวจสอบวัตถุประเบิด (ปลอม) ที่ 15 หน่วยงานราชการของไทยเคยซื้อมาใช้ระหว่างปี 2548-2553 จะมีอยู่ 2 ยี่ห้อหลัก คือ GT200 และ Alpha6 จำนวนรวมกัน 1,398 เครื่อง เป็นเงินกว่า 1,134 ล้านบาท ในราคาตั้งแต่เครื่องละ 4.26 แสนบาท – 1.38 ล้านบาท ซึ่งหลักการทำงานไม่ต่างกัน คือไม่มีอะไรเลย
ถ้านับเฉพาะ GT200 มี 10 หน่วยงานราชการของไทยเคยจัดซื้อ รวม 836 เครื่อง เป็นเงินกว่า 759 ล้านบาท โดย 90% จัดซื้อโดยกองทัพบก สมัยที่ พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา เป็น ผบ.ทบ.
ในปี 2553 รัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ เคยจัดการทดสอบ GT200 พบว่า ใน 20 ครั้ง ตรวจหาวัตถุระเบิดเจอเพียง 4 ครั้ง บทสรุปคือความแม่นยำไม่ต่างจาก ‘เดาสุ่ม’ จึงสั่งให้ทุกหน่วยงานราชการของไทยยุติการจัดซื้อเครื่องมือเหล่านี้ทันที
หลังทราบผลการทดสอบดังกล่าว วันถัดมา พล.อ.อนุพงษ์พร้อมด้วยนายทหารที่เกี่ยวข้อง จัดแถลงข่าวถ่ายทอดสดผ่านช่อง 5 ยืนยันความเชื่อมั่นในการทำงานของ GT200 โดยอ้างประสบการณ์การทำงานของเจ้าหน้าที่ – ก่อนจะกลับลำไม่ใช้ ในเวลาต่อมา
การใช้งาน GT200 ซึ่งไม่มีประสิทธิภาพ เคยสร้างปัญหาในจังหวัดชายแดนภาคใต้หลายกรณี เมื่อมันถูกนำไปใช้ชี้เป้าผู้เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ความไม่สงบหลายๆ ครั้ง ทั้งที่โดยตัวของมันเอง ไม่มีกลไก วงจรใดๆ เลย
ระหว่างปี 2556-2557 ผู้ชาย GT200 และอุปกรณ์คล้ายคลึงกันถูกศาลอังกฤษตัดสินจำคุกฐาน ‘ฉ้อโกง’ เช่น แกรี่ โบลตัน (ผู้ขาย GT200) ถูกจำคุก 7 ปี เจมส์ แม็คคอร์มิค (ผู้ขาย ADE-651) ถูกจำคุก 10 ปี และคู่สามีภรรยา ซามูเอล-โจน ทรี (ผู้ขาย Alpha6) ถูกจำคุก 3 ปีครึ่ง
สำหรับการดำเนินคดีในไทย สำนักงานอิศรารายงานข้อมูลเมื่อสิ้นปี 2564 ว่า จาก 25 คดีเกี่ยวกับการจัดซื้อ GT200 – Alpha6 มีผู้เกี่ยวข้องนับร้อยราย ทาง ป.ป.ช. ได้ชี้มูลความผิดไปแล้ว 20 คดี ส่วนใหญ่เป็นคณะกรรมการจัดซื้อจัดจ้างฯ และคณะกรรมการตรวจรับงานจ้างฯ ของหน่วยงานนั้น ซึ่งมีมูลความผิดทั้งทางอาญาและทางวินัย มีทหารยศสูงจำนวนมาก รวมถึง พญ.คุณหญิงพรทิพย์ โรจนสุนันท์ อดีต ผอ.สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ ซึ่งปัจจุบันเป็น ส.ว.แต่งตั้งด้วย
อย่างไรก็ตาม การชี้มูลความผิดของ ป.ป.ช. โดยเฉพาะเรื่องโทษทางอาญา ยังไม่ถือว่าเป็นที่สุด ต้องไปพิสูจน์ความถูกผิดในชั้นศาลต่อไป
ปี 2559 วิษณุ เครืองาม รองนายกฯ ขณะนั้น (และขณะนี้) เคยตอบคำถามผู้สื่อข่าวว่า งบประมาณที่เสียไปกับการใช้ซื้อ GT200 อย่าไปเรียกว่าค่าโง่ แต่เป็น “ค่าซื้อความรู้ ที่แพงไปหน่อย”
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก
https://www.youtube.com/watch?v=K-rfTgIpzDc
https://ordnance.rta.mi.th/images/imagefoenewtemplate_ed/Invita_img/Wittayakarn_Aun/011264/1053.pdf
https://govspending.data.go.th/budget?project_id=64097756696&year=2564
https://thaipublica.org/2016/06/gt200-29-6-2559/
https://thaipublica.org/2016/07/gt200-2-7-2559/
https://www.isranews.org/article/isranews-scoop/100762-invesisrra-191.html
#Brief #TheMATTER
