กรุงบรัสเซลส์ ประเทศเบลเยียม กลายเป็นแห่งแรกในยุโรป ที่ผู้ป่วยจิตเวช ไม่ว่าจะเป็นโรคซึมเศร้า วิตกกังวล หรือเป็นโรคเครียด สามารถไปเดินเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์หรือหอศิลป์ในเมืองได้ ในฐานะวิธีการรักษาทางเลือก ที่มาจากการสั่งของแพทย์โดยตรง
ตั้งแต่สัปดาห์ที่ผ่านมา เมืองบรัสเซลส์จับมือกับจิตแพทย์และนักจิตวิทยาจากโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยบรูกมันน์ (CHU Brugmann) เปิดช่องให้เซ็นเอกสาร คล้ายๆ กับการ ‘จ่ายยา’ สั่งให้ผู้ป่วยไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์และหอศิลป์ในสังกัดของเมืองได้ฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ (ต่างจากกรณีทั่วๆ ไป ที่ต้องมีค่าเข้า)
โดยผู้ป่วยจะสามารถพาเพื่อนหรือครอบครัวไปด้วยกันได้ไม่เกิน 3 คน และสามารถเข้าฟรีได้อยู่ 5 แห่ง คือ พิพิธภัณฑ์เมืองบรัสเซลส์ (Brussels City Museum) พิพิธภัณฑ์แฟชั่นและลูกไม้ (Fashion & Lace Museum) และศูนย์ศิลปะร่วมสมัย (CENTRALE for Contemporary Art)
ส่วนที่เหลือ ซึ่งจะมีความแปลกใหม่กว่า ก็คือ พิพิธภัณฑ์ท่อระบายน้ำ (Sewer Museum) และพิพิธภัณฑ์ห้องเสื้อผ้าของ แมนเนเกน พิส (Manneken Pis) รูปปั้นเจ้าหนูยืนฉี่ ที่เป็นแลนด์มาร์กของเมืองบรัสเซลส์
“ตอนนี้ถึงเวลาที่ต้องทำสิ่งนี้แล้ว” เดลฟีน ฮูบา รองนายกเทศมนตรีฝ่ายวัฒนธรรมของบรัสเซลส์ ผู้ริเริ่มโครงการ กล่าว หลังจากที่เธอได้แรงบันดาลใจมาจากโครงการคล้ายๆ กันของแคนาดาในปี 2018
“ไวรัสโคโรนาช่วยย้ำเตือนเราว่า วัฒนธรรมก็สำคัญต่อสุขภาพจิตเหมือนกัน” ฮูบาให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว Politico
นั่นคือจุดประสงค์แรกของโครงการ คือการช่วยส่งเสริมการเข้าถึงวัฒนธรรมหลังการระบาดของ COVID-19 อีกจุดประสงค์หนึ่งคือ เป็นการเปิดช่องให้แพทย์ใช้ ‘เครื่องมือใหม่ๆ’ ในการเยียวยารักษาได้มากขึ้น
อย่างไรก็ดี แพทย์ผู้ร่วมโครงการอย่าง โยฮัน เนเวลล์ ก็ย้ำว่า การชมพิพิธภัณฑ์เป็นเพียงแค่ทางเลือกโดยสมัครใจเท่านั้น และจะไม่ได้มาแทนวิธีการรักษาหลักๆ อย่าง การให้ยา จิตบำบัด การบำบัดเดี่ยวและกลุ่ม ฯลฯ แต่อย่างใด
ทั้งนี้ทั้งนั้น รายงานเชิงลึกขององค์การอนามัยโลก (WHO) เมื่อปี 2019 ก็ชี้ว่า ศิลปะสามารถมี ‘บทบาทสำคัญ’ ในการช่วยเหลือและรักษาผู้ป่วยโรคทางจิตใจได้ดี พร้อมกับตอกย้ำถึงความสำคัญที่หน่วยงานทางฝั่งสาธารณสุขควรหันมาร่วมมือกับหน่วยงานด้านวัฒนธรรมให้มากยิ่งขึ้นด้วย
โครงการที่เมืองบรัสเซลส์นี้ เป็นโครงการนำร่องที่จะกินระยะเวลา 6 เดือน ซึ่งถ้าประสบความสำเร็จ ก็อาจจะมีการขยายระยะเวลาออกไป รวมถึงอาจจะขยายให้ครอบคลุมหน่วยงานที่หลากหลาย เช่น พิพิธภัณฑ์อื่นๆ โรงภาพยนตร์ และโรงพยาบาลในจำนวนที่มากขึ้นด้วย
อ้างอิงจาก
https://www.politico.eu/article/brussels-museum-visits-mental-health-culture
https://www.rtbf.be/article/bruxelles-les-psychiatres-vous-prescrivent-une-visite-au-musee-11065454
