เชื่อว่าหลายๆ คนคงจะเคยลืมคืนหนังสือที่ยืมมาจากห้องสมุดด้วยเหตุผลที่แตกต่างกันไป พร้อมกับต้องเตรียมใจจ่ายค่าปรับนิดๆ หน่อยๆ แต่ล่าสุดห้องสมุดแห่งหนึ่งในสหรัฐฯ ได้รับหนังสือเล่มหนึ่งคืนหลังถูกยืมไปเกือบ 120 ปีที่แล้ว
เล่าก่อนว่า หนังสือเล่มดังกล่าวมีชื่อว่า ‘ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไฟฟ้า (An Elementary Treatise on Electricity)’ เขียนโดย เจมส์ เคลิร์ก แม กซ์เวลล์ (James Clerk Maxwell) ซึ่งถูกตีพิมพ์เมื่อปี 1881 มีทั้งหมด 208 หน้า โดยเนื้อหาหลักๆ ของมันจะเต็มไปด้วยคำศัพท์ทางเทคนิคและสมการทางคณิตศาสตร์ที่ซับซ้อน
ทำให้ในสมัยนั้นหนังสือเล่มนี้จึงไม่ค่อยได้รับความนิยม แต่ในปัจจุบันนี้มันกลับเป็นที่พูดถึงในโลกอินเทอร์เน็ตเป็นวงกว้างด้วยเหตุผลที่ว่า มันถูกส่งคืนเกินกำหนดเป็นเวลากว่าร้อยปี
โอลิเวีย เมโล (Olivia Melo) ผู้อำนวยการห้องสมุดสาธารณะนิวเบดฟอร์ด (New Bedford Library) รัฐแมสซาซูเซตส์ระบุว่า หนังสือเล่มนี้ถูกยืมไปตั้งแต่ระหว่างปี 1904-1905 ซึ่งสาเหตุที่ไม่สามารถยืนยันปีได้อย่างชัดเจนก็เพราะว่า แสตมป์ที่ระบุปีจางลงตามกาลเวลา
“มันเป็นหนังสือที่ถูกยืมไปนานและมีค่าปรับมากที่สุดของห้องสมุดแห่งนี้ ถึงแม้ว่าเราจะเคยเจอเหตุการณ์คล้ายๆ กันมาก่อน แต่ก็แค่ 10-15 ปีเท่านั้น”
โดยจุดเริ่มต้นของการได้รับหนังสือคืนเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคมที่ผ่านมา หลังห้องสมุดแห่งนี้ได้รับการติดต่อจาก สจ็วต ไพลน์ (Stewart Plein) ภัณฑารักษ์หนังสือหายากที่ห้องสมุดของมหาวิทยาลัยเวสต์เวอร์จิเนีย ซึ่งเธอกล่าวว่า
“เราเพิ่งได้รับบริจาคหนังสือจากห้องสมุดของคุณ ซึ่งหนังสืออยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ พวกคุณอยากได้คืนไหม?” หลังจากนั้นเธอก็ส่งหนังสือเล่มนี้คืนให้ทางไปรษณีย์
อย่างไรก็ตาม ไม่มีใครรู้ว่าหนังสือเล่มนี้ถูกใครยืมไปและตลอดหลายปีที่ผ่านมามันไปอยู่ที่ไหน แต่เมโลกล่าวว่า “สิ่งที่เรามั่นใจในตอนนี้คือ หนังสือเล่มนี้ได้รับการดูแลอย่างดี เพราะตัวอักษรในหนังสือยังชัดแจ๋ว” ซึ่งเธอเชื่อว่าผู้ที่ครอบครองหนังสือเล่มนี้ต้องมีห้องพิเศษที่สร้างขึ้นเพื่อเก็บหนังสือโดยเฉพาะ จนหนังสือที่มีอายุร้อยกว่าปีเล่มนี้ยังคงสภาพที่เกือบจะสมบูรณ์อย่างกับมันเพิ่งตีพิมพ์มาไม่นานนี้เอง
ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ไม่นาน ห้องสมุดแห่งหนึ่งในสหรัฐฯ ก็เพิ่งเจอเหตุการณ์ในลักษณะคล้ายๆ กัน คือพวกเขาได้รับหนังสือที่ถูกยืมไปเมื่อ 81 ปีก่อนคืน ซึ่งมันมีชื่อว่า The Bounty Trilogy เขียนโดย ชาลส์ นอร์ทฮอฟ (Charles Nordhoff) และ เจมส์ นอร์แมน ฮอล (James Norman Hall) โดยหนังสือเล่มนี้ถูกตีพิมพ์เมื่อปี 1932
นอกจากนี้ เมื่อปี 2021 หนังสือ New Chronicles of Rebecca เขียนโดย เคท ดักกลาส วิกกินส์ (Kate Douglas Wiggin) ซึ่งมีสภาพที่ดีมาก ถูกส่งคืนให้กับห้องสมุดไอดาโฮหลังจากมันถูกยืมไป 110 ปี
“หนังสือความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไฟฟ้าเล่มนี้จะคงอยู่ที่ห้องสมุดแห่งนี้ไปอีก 100 ปี เพราะพวกเราจะดูแลรักษามันอย่างดีที่สุด” เมโลกล่าวปิดท้าย
อ้างอิงจาก
