ตัวอักษรโบราณบางประเภทอาจยังไม่ถูกถอดรหัสและแก้ปริศนา แต่ล่าสุด นักศึกษาวัย 21 ปี เพิ่งถอดรหัสปริศนาอายุ 2,000 ปีได้ และนั่นทำให้คนในวงการเชื่อว่าเขาน่าจะเป็นคนแรกในรอบพันปีที่สามารถอ่านบางส่วนจากม้วนหนังสือโบราณได้
ลุค ฟาร์ริเตอร์ (Luke Farritor) คือคนนั้น เขาเป็นนักศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์จากมหาวิทยาลัย University of Nebraska-Lincoln
เหตุการณ์เกิดขึ้นหลังฟาร์ริเตอร์เข้าร่วมการแข่งขันแปลม้วนหนังสืออักษรโรมันโบราณระดับโลก ซึ่งม้วนหนังสือโบราณที่เขาไขปริศนาได้ เป็นม้วนหนังสือกระดาษปาปิรุสที่ถูกพบในเมืองเฮอร์คิวเลเนียม (Herculaneum) ซึ่งถูกฝังใต้เถ้าภูเขาไฟ หลังเกิดเหตุปะทุครั้งใหญ่ของภูเขาไฟวิสุเวียสในปี ค.ศ. 79
ฟาร์ริเตอร์อ่านข้อความในม้วนหนังสือได้จากการพัฒนาโปรแกรมปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อตรวจจับอักษรกรีกที่ไหม้เกรียมบนกระดาษปาปิรุส โดยเขาใช้โปรแกรม machine learning จนสามารถระบุคำภาษากรีก ‘porphyras’ ที่แปลว่า ‘สีม่วง’ ในม้วนกระดาษโบราณได้
ซึ่งเฟเดอริกา นิโคลาดี (Federica Nicolardi) ผู้เชี่ยวชาญด้านเอกสารโบราณ เปิดเผยว่า แม้จะไม่รู้บริบทของคำว่าสีม่วงที่ค้นพบ แต่สีม่วงอาจอธิบายถึงสีของเสื้อผ้า หรือการย้อมสีม่วง ซึ่งเป็นสิ่งที่มีมูลค่ามากในกรุงโรมโบราณ
ม้วนกระดาษเหล่านี้ถูกค้นพบเมื่อปี 1752 ในระหว่างการขุดหมู่บ้านโบราณที่อาจเป็นของพ่อตาของจูเลียส ซีซาร์ (Julius Ceasar) ในเมืองเฮอร์คิวเลเนียม
ฟาร์ริเตอร์ได้รับเงิน 40,000 ดอลลาร์ (ราว 1.4 ล้านบาท) เป็นรางวัลที่สามารถถอดรหัสข้อความในม้วนหนังสือโบราณได้ ซึ่งเงินที่ว่าก็มาจากโครงการแปลม้วนหนังสืออักษรโบราณที่มีเป้าหมายแจกเงินรางวัล 1 ล้านดอลลาร์ให้ผู้เข้าร่วมที่ใช้ AI ในการระบุตัวอักษรและคำในม้วนหนังสือที่ยังไม่ถูกอ่าน
และที่น่าประทับใจกว่า คือ ระหว่างแข่งขันถอดรหัส ฟาร์ริเตอร์กำลังฝึกงานอยู่ที่ SpaceX ด้วย ซึ่งเขาเล่าว่าตัวเองลงแรงถอดรหัสม้วนหนังสือในช่วงกลางคืนและวันหยุดสุดสัปดาห์เท่านั้น
อ้างอิงจาก
https://www.washingtonpost.com/nation/2023/10/17/herculaneum-scrolls-contest-translated-deciphered/
#กรีก #ม้วนหนังสือ #ถอดรหัส #TheMATTER
