เมื่อสิ้นสุดรอบสุดท้ายของการแข่งขันรถยนต์ Formula 1 (F1) ‘ธงหมากรุก’ ก็จะโบกสะบัดเพื่อประกาศว่าได้ผู้เข้าเส้นชัยแล้ว จนกลายมาเป็นหนึ่งในไอคอนของการแข่งขันความเร็ว แต่เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมต้องเป็นธงลายตารางขาว-ดำแบบนี้นะ?
วันนี้เราขอพาทุกคนมาสำรวจเรื่องราวและการใช้งานธงหมากรุกกันว่ามีที่มาอย่างไร
เรื่องเล่าแรกเกี่ยกวับที่มาของธงหมารุก ว่ากันว่ามีที่มาจากจากผ้าปูโต๊ะหลังการแข่งม้าในภูมิภาคมิดเวสต์ของสหรัฐอเมริกา เพราะหลังการแข่งขันจบลงก็มีการจัดเลี้ยงอาหารเกิดขึ้น ดังนั้นผ้าปูโต๊ะลายตารางขาว-ดำที่ปูเพื่อฉลองจบการแข่งขัน จึงเป็นเสมือนสัญญาณของการสิ้นสุดการแข่งขัน แต่ต่อมาเมื่ออุตสาหกรรมรถยนต์เฟื่องฟูขึ้น การแข่งขันรถยนต์ได้เข้ามาแทนที่การแข่งม้า แต่ก็ยังจำเป็นต้องมีสัญญาณบอกการสิ้นสุดการแข่งขันอยู่ ธงหมากรุกเลยกลายมาเป็นสัญลักษณ์ของวงการแข่งรถตามไปด้วย
แต่ก็มีเรื่องเล่าอีกฉบับหนึ่งเล่าว่า ธงหมากรุกนั้น ถูกใช้ครั้งแรกในการแข่งขันจักรยานที่ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งเหตุผลที่ต้องใช้ธงเป็นลายตารางหมากรุกในการแข่งรถ เป็นเพราะเสื้อผ้าของกองเชียร์และผู้เข้าแข่งขันมีสีสันหลากหลาย ประกอบกับฝุ่นที่ตลบทั่วสนามแข่ง การใช้ธงขาวดำจึงสร้างความแตกต่างจากบรรยากาศรอบสนามแข่งเหล่านั้น และทำให้ทุกคนเห็นชัดเจนว่าการแข่งขันสิ้นสุดแล้ว
ส่วนที่มาแรกเริ่มของการใช้ธงหมากรุกในการแข่งรถยนต์เป็นอย่างไรยังคงเป็นที่ถกเถียงอยู่ บ้างก็ว่าเริ่มใช้ครั้งแรกเมื่อปี 1902 บ้างก็ว่าเริ่มใช้ครั้งแรกในปี 1904 แต่จากภาพถ่ายที่มีการยืนยันแล้ว พบว่าธงหมากรุกได้ถูกนำมาใช้ในการแข่งขันรถยนต์ Glidden Tour ในปี 1906
ไม่ว่าอย่างไรก็ดี ในปัจจุบันเราปฏิเสธไม่ได้เลยว่าธงหมากรุกกลายมาเป็นเอกลักษณ์หนึ่งของการแข่งรถ ในฐานะสัญญาณบอกชัยชนะ
ธงหมากรุกกลายมาเป็นหนึ่งในธงสัญญาณที่ใช้สื่อสารกันระหว่างกรรมการและผู้เข้าแข่งขัน ซึ่งมักจะแตกต่างกันไปในแต่ละสนาม ยกตัวอย่างเช่น การแข่งขัน F1 จะมีการแข่งขัน 3 รอบใหญ่ๆ คือรอบฝึกซ้อม รอบคัดเลือก (Qualifying) เพื่อเรียงลำดับการออกสตาร์ท และรอบแข่งขันจริง (Race day) ธงหมากรุกจึงใช้โบกเมื่อสิ้นสุดแต่ละรอบการแข่งขัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรอบแข่งจริงที่เป็นสัญญาณบอกว่า เราได้ผู้ชนะแล้ว โดยความพิเศษคือ ในบางปี F1 จะเชิญคนดังมาโบกธงหมากรุกเพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ชนะด้วย
นอกจากใน F1 แล้ว การโบกธงหมากรุกยังใช้ในกีฬาจำพวกแข่งขันความเร็วอื่นๆ ด้วย เช่น F2 หรือการแข่งรถสูตร 2 รวมถึงการแข่งม้า แข่งจักรยานยนต์ และการแข่งเรือด้วย ดังนั้นการโบกธงหมากรุกจึงเป็นเสมือนสัญญาณบอกชัยชนะในการแข่งขัน ที่ทำให้ทุกคนเห็นได้ชัดเจนนั่นเอง
อ้างอิงจาก