วันนี้ (9 ตุลาคม 2024) มีการประกาศรางวัลโนเบลสาขาเคมี ประจำปี 2024 ณ สถาบันวิชาการด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน (The Royal Swedish Academy of Sciences) กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน
สำหรับปีนี้ รางวัลโนเบลสาขาเคมี มอบให้แก่ 3 นักเคมี ได้แก่ เดวิด เบเกอร์ (David Baker) สำหรับการออกแบบโปรตีนด้วยคอมพิวเตอร์ ร่วมกับ เดมิส ฮัสซาบิส (Demis Hassabis) และ จอห์น เอ็ม. จัมเปอร์ (John M. Jumper) สำหรับการใช้ AI คาดการณ์โครงสร้างโปรตีน
“นักเคมีใฝ่ฝันมานาน ว่าจะเข้าใจองค์ประกอบพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตอย่างโปรตีน ได้อย่างสมบูรณ์ และตอนนี้ความฝันเป็นจริงแล้ว” สมัชชารางวัลโนเบลกล่าว และระบุว่าการค้นพบของนักเคมีสาม ทำให้มนุษย์รู้วิธีการควบคุมองค์ประกอบพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต และสร้างโปรตีนชนิดใหม่ทั้งหมด โดย “ศักยภาพในการค้นพบของพวกเขานั้น มีมหาศาล”
สำหรับเดวิด เบเกอร์ เขาประสบความสำเร็จในการสร้างโปรตีนชนิดใหม่ทั้งหมด ซึ่งเคยเป็นสิ่งที่แทบเป็นไปไม่ได้ กล่าวคือโดยทั่วไปแล้ว โปรตีนประกอบด้วยกรดอะมิโน 20 ชนิด อันเป็นองค์ประกอบพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต จากนั้นในปี 2003 เบเกอร์สามารถใช้องค์ประกอบเหล่านี้ ออกแบบโปรตีนชนิดใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน และนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา การค้นพบนี้ทำให้นักเคมีสามารถสร้างสรรค์โปรตีนใหม่ๆ ขึ้นหลายต่อหลายครั้ง โดยรวมถึงโปรตีนที่สามารถผลิตยาและวัคซีนต่างๆ ได้
ส่วนเดมิส ฮัสซาบิส และจอห์น เอ็ม. จัมเปอร์ ในปี 2020 พวกเขาได้พัฒนาโมเดล AI ชื่อว่า AlphaFold2 ที่สามารถไขปริศนาที่ค้างคาใจนักเคมีมากว่า 50 ปี นั่นคือการทำนายโครงสร้างที่ซับซ้อนของโปรตีน โดยหลังจากนั้น AlphaFold2 มีผู้ใช้มากกว่า 2 ล้านคนจาก 190 ประเทศ ทำให้นักวิจัยสามารถทำความเข้าใจการดื้อยาได้ดีขึ้น และจำลองภาพของเอนไซม์ที่สามารถย่อยสลายพลาสติกได้
“ชีวิตไม่สามารถดำรงอยู่ได้หากไม่มีโปรตีน การที่เราสามารถคาดการณ์โครงสร้างโปรตีน และออกแบบโปรตีนของเราเองได้ นับเป็นประโยชน์สูงสุดต่อมนุษยชาติ” สมัชชารางวัลโนเบลกล่าว
อ้างอิงจาก
