หนังเรื่อง ‘Parasite’ ทำให้คนหันมาพูดเรื่องชนชั้นกันอย่างดุเดือด แต่ละบทวิเคราะห์ต่างตีความตัวหนังออกไปในหลายแง่มุม ทั้งการเห็นใจคนจนที่ต้องต่อสู้ดิ้นรนเพื่อเลื่อนสถานะ ไปจนถึงมองความเหลื่อล้ำผ่านอาหารที่ปรากฏในเรื่อง ด้วยความที่ Parasite มีแบ็กกราวด์อยู่ในเกาหลี ทีนี้ก็อยากรู้เหมือนกันว่า หนังไทยเคยสื่อถึงประเด็นเดียวกันบ้างรึเปล่า บ้านเรามีหนังที่พูดเรื่องชนชั้นบ้างไหม
ถามมาแบบนี้ หอภาพยนตร์ (Thai Film Archive) เลยจัดให้ ขนหนังไทยมาให้เราได้จุกกับเรื่องราวระหว่างชนชั้นเพิ่มไปอีก มีตั้งแต่หนังเก่าระดับตำนานอย่าง ‘เศรษฐีอนาถา’ (พ.ศ. 2500) เล่าถึงพนักงานรถไฟที่จู่ๆ ได้เงินสิบล้านจากชายแปลกหน้า ‘บ้านทรายทอง’ (พ.ศ. 2525) พล็อตเรื่องที่ถูกเอามารีเมคหลายครั้งจนคุ้ยเคยกันดี หรือ ‘ฉลาดเกมส์โกง’ (พ.ศ. 2560) หนังนักเรียนโกงข้อสอบที่ไปโด่งดังไกลถึงเมืองจีน รวมแล้วทั้งหมดถึง 13 เรื่อง
ด้วยบริบทที่อาจจะแตกต่างไปบ้างจาก ‘Parasite’ การกลับไปดูหนังไทยเก่าๆ ไล่ไปจนถึงหนังที่เพิ่งฉายไปไม่นานด้วยแว่นตาชนชั้น เป็นไปได้ว่าคนดูจะได้เห็นช่องว่างระหว่างคนรวยคนจนจากหนังในแต่ละยุค ไปสังเกตดูว่า ความเหลื่อมล้ำที่ว่ามันเปลี่ยนไปแค่ไหน ลดลงจากเมื่อก่อนไหม หรือถ่างกว้างกว่าเดิม
งานฉาย ‘ชน / ชั้น ในภาพยนตร์ไทย’ เปิดให้เข้าชมฟรีๆ ตั้งแต่วันนี้ จนถึงวันที่ 24 กันยายน ที่โรงภาพยนตร์ศรีศาลายา หอภาพยนตร์ เรื่องอะไรฉายวันไหน เล็งกันไว้ให้ดีๆ นะ
ดูรายละเอียดได้ที่ : www.facebook.com/ThaiFilmArchivePage
เศรษฐีอนาถา (พ.ศ. 2500)
เริ่มกันที่ ‘เศรษฐีอนาถา’ หนังไทยเรื่องแรกที่ได้รับรางวัลตุ๊กตาทอง สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ปี 2500 ตัวหนังเล่าเรื่องของ นายจอน บางคอแหลม พนักงานรถไฟวัยชราที่เหนื่อยหน่ายกับชีวิต และเอาแต่เมาหัวราน้ำไปวันๆ จนวันนึงเขาได้พบกับ ประพนต์ ธนพิทักษ์ หนุ่มเศรษฐีผู้ผิดหวังกับความรัก ทั้งคู่มานั่งกินเหล้าจนคุยกันถูกคอ แล้วประพนต์ก็เสนอเงินสิบล้านให้นายจอน แต่ต้องคืนให้เขาภายในหนึ่งปี
ฉายวันอังคารที่ 3 กันยายน เวลา 17.30 น.
หัวใจทรนง The Adventure of Iron Pussy (พ.ศ. 2546)
‘หัวใจทรนง’ กำกับและเขียนบทโดย อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล เล่าถึง Iron Pussy ชายในคราบสายลับสาว ที่ต้องปลอมตัวเข้าไปเป็นสาวใช้ในคฤหาสน์หลังงาม สืบหาความไม่ชอบมาพากลเบื้องหลังธุรกิจพันล้าน ความพิเศษของเรื่องนี้คือ ใช้เทคนิคพากย์เสียงเหมือนหนังในยุค 70s แถมยังเป็นหนังเพลงที่มีความเป็นแอ็กชั่น ผสมกับเนื้อเรื่องสไตล์ความรักข้ามชนชั้น
ฉายวันพุธที่ 4 กันยายน เวลา 17.30 น.
แผลเก่า (พ.ศ. 2557)
อีกหนึ่งบทหนังสุดอมตะ ที่นำความเชื่อเรื่องรักแท้มาปะทะกับชนชั้น ‘แผลเก่า’ เป็นบทพิสูจน์ความรักระหว่างขวัญกับเรียม ทั้งคู่รักกันมาก แต่เรียมกลับถูกบังคับให้ไปเป็นคนใช้ของบ้านเศรษฐีในบางกอก ก่อนจะได้รับความเอ็นดูและใช้ชีวิตเหมือนผู้ดี ถึงอย่างนั้นขวัญยังรอเรียม และเรียมยังรักขวัญ สุดท้ายแล้วความรักจะชนะทุกสิ่งได้จริงๆ รึเปล่า
ฉายวันพฤหัสบดีที่ 5 กันยายน เวลา 17.30 น.
เป็ดน้อย (พ.ศ. 2511)
‘เป็ดน้อย’ คือหนังอีกเรื่องหนึ่งที่พูดถึงความรักข้ามชนชั้น เป็นความรักระหว่าง ศักดิ์ชัย หนุ่มฐานะดีจากกรุงเทพฯ ที่บังอิญได้มาเจอกับเป็ดน้อย สาวบ้านทุ่งที่ให้ที่พักอาศัยชั่วคราแก่เขา แม้ศักดิ์ชัยและเป็นน้อยจะมีความรักต่อกัน แต่เป็ดน้อยก็ต้องต่อสู้กับการถูกรังเกียจจากแม่ของศักดิ์ชัย และต้องพิสูจน์ให้ได้ว่าตัวเธอคู่ควรกับหนุ่มเมืองกรุง
ฉายวันศุกร์ที่ 6 กันยายน เวลา 17.30 น.
แจ๋ว (พ.ศ. 2547)
สาวใช้มักเป็นอีกหนึ่งตัวแทนของคนที่ต้องจากบ้านจากถิ่นมาทำงานในกรุง ‘แจ๋ว’ หนังอารมณ์ดีจากค่าย GTH ว่าด้วยเรื่องของสาวใช้จากหลายพื้นเพที่ได้โอกาสทำงานเพื่อชาติ ปลอมตัวเป็นสายลับช่วยจับผิดนายทุนใหญ่ที่ติดสินบนผู้มีอำนาจให้อนุญาตเปิดบ่อนเสรี แต่ปฏิบัติการสายลับนี้ก็ดูจะไม่ง่ายเหมือนที่เหล่าแจ๋วที่วาดฝันไว้อย่างในละครที่พวกเธอเคยดู
ฉายวันอังคารที่ 10 กันยายน เวลา 17.30 น.
สาย สีมา นักสู้สามัญชน (พ.ศ. 2520)
หนังจากหนังสือ ‘ปีศาจ’ ของเสนีย์ เสาวพงศ์ ตัวหนังเล่าถึง สาย สีมา ชายชาวชนบทที่ได้ร่ำเรียนมหาวิทยาลัย จนได้ขยับฐานะตัวเองเป็นนายธนาคารใหญ่ และไปพบรักกับ รัชนี สาวจากครอบครัวผู้ดี แต่ท่านเจ้าคุณ (พ่อของรัชนี) กลับไม่เห็นด้วย จากหน้ากระดาษสู่หน้าจอ แนวคิดสมัยใหม่ที่ให้ค่ากับความเท่าเทียมของมนุษย์ ก็ยังเป็นปีศาจที่คอยหลอกหลอนคุณค่าเก่า ซึ่งยึดติดกับประเพณีจนไม่ยอมเปลี่ยนแปลง
ฉายวันพุธที่ 11 กันยายน เวลา 17.30 น.
ทองพูน โคกโพ ราษฎรเต็มขั้น (พ.ศ. 2520)
ภาพของคนรวยมักถูกนำเสนอในฐานะผู้ที่คอยกดขี่คนที่ต่ำกว่า และ ทองพูน ในเรื่อง ‘ทองพูน โคกโพ ราษฎรเต็มขั้น’ ก็คือตัวแทนของผู้ถูกกดขี่ ทองพูนเป็นคนอีสานขายที่ขายนามาทำงานขับแท็กซี่ในกรุงเทพฯ แต่เขากลับโดนเอาเปรียบ ถูกขโมยรถอันเป็นเครื่องมือทำมาหากิน ทองพูนต้องลุกขึ้นสู้ เรียกร้องความเป็นธรรมจากสังคมด้วยตัวเอง จนต้องแลกด้วยการก่อเรื่องเลวร้าย
ฉายวันศุกร์ที่ 13 กันยายน เวลา 17.30 น.
เทพธิดาโรงงาน (พ.ศ. 2525)
‘เทพธิดาโรงงาน’ ฉายภาพของแรงงานที่ถูกเอารัดเอาเปรียบ อ้อย สาวโรงงานตัวเอกของเรื่องต้องมาเห็นชีวิตของ ป้าจันทร์ พนักงานโรงงานที่อยู่มาก่อนหน้าและได้รับตำแน่งเป็นเทพธิดาโรงงาน ซึ่งป่วยเป็นวัณโรค แต่กลับไม่ได้รับสวัสดิการรักษาใดๆ เลยจากโรงงาน
ฉายวันอังคารที่ 17 กันยายน เวลา 17.30 น.
ฉลาดเกมส์โกง (พ.ศ. 2560)
ในหลายๆ ครั้ง ความเหลื่อมล้ำก็มาในรูปแบบของการศึกษา ‘ฉลาดเกมส์โกง’ เป็นเรื่องของนักเรียนกลุ่มหนึ่งที่รวมหัวกันโกงข้อสอบระดับโลก เด็กที่โกงข้อสอบก็คือเด็กฐานะดี และมีเงินจ้างให้เด็กที่ไม่ได้ร่ำรวยมาช่วยให้พวกเขาได้เข้ามหาวิทยาลัยอินเตอร์
ฉายวันพุธที่ 18 กันยายน เวลา 17.30 น.
ปัญญาเรณู (พ.ศ. 2554)
เรื่องราวความรักของเด็กในแดนอีสานระหว่าง ปัญญา กับ เรณู ที่ฝ่ายหญิงอย่างเรณูจะต้องพยายามมัดใจปัญญาให้ได้ แต่ปัญหาก็คือ ปัญญากลับไปหลงรักเด็กผู้หญิงจากกรุงเทพฯ ซะงั้น นอกจากเรื่องความรัก ‘ปัญญาเรณู’ ยังเป็นหนังที่ทำให้คนดูเห็นถึงวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของคนอีสานได้อย่างชัดเจน
ฉายพฤหัสบดีที่ 19 กันยายน เวลา 17.30 น.
บ้านทรายทอง (พ.ศ. 2525)
อาจจะถือได้ว่าความรักของพจมานและชายกลางแห่งบ้านทรายทอง ได้กลายเป็นบทหนังบทละครสุดอมตะไปแล้ว ‘บ้านทรายทอง’ ก็เล่าเรื่องที่หลายคนน่าจะคุ้นเคยกันดี คือชีวิตของพจมานที่เข้ามาอยู่ในบ้านทรายทอง แต่ถูกกลั่นแกล้งจากหญิงเล็ก และต้องให้ชายกลางคอยช่วยเหลือเสมอ สุดท้ายเมื่อทายาทที่แท้จริงของบ้านทรายทองเปิดเผย ความรักระหว่างพจมานและชายกลางก็มักจะจบลงอย่างสวยงาม
ฉายอาทิตย์ที่ 22 กันยายน เวลา 13.00 น.
เงิน เงิน เงิน (พ.ศ. 2526)
‘เงิน เงิน เงิน’ หนังเพลงที่พูดถึงการต่อสู้จากการถูกกดขี่ของนายทุนอย่างมีสีสัน โดยชาวบ้านผู้ขอกู้เงินแต่ถูกคิดดอกเบื้ยอย่างไม่เป็นธรรมใช้มาร์ชลูกหนี้แสดงการถูกเอาเปรียบ และหมดหนทางทำมาหากินจนต้องออกมาประท้วง ในมาร์ชมีตอนหนึ่งร้องว่า “เลือดพวกเราจะถูกเฉือน เนื้อพวกเราก็ถูกไถ เราจำใจยอมทนยอมใช้ดอกเบี้ยแพงจริง”
ฉายวันอาทิตย์ที่ 22 กันยายน เวลา เวลา 15.30 น.
หนึ่งใจ..เดียวกัน (พ.ศ. 2551)
‘หนึ่งใจ..เดียวกัน’ ภาพยนตร์ในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ที่ตั้งคำถามถึงการทำทุกอย่างเพื่อเงิน กับการได้ใช้ชีวิตและมอบโอกาสให้กับผู้อื่น ตัวเรื่องเล่าถึงผู้หญิงวัยทำงานที่สูญเสียคนที่รักไป ก่อนจะมาอาศัยอยู่กับโรงเรียนเล็กๆ ในชนบท
ฉายวันอังคารที่ 24 กันยายน เวลา 17.30 น.
อ้างอิงข้อมูลจาก
