หลังจากพรรคเพื่อไทยและประชาธิปัตย์จับมือตีตกร่าง พ.ร.บ.กัญชา กัญชง ฉบับพรรคภูมิใจไทยไปเมื่อการประชุมสภาคราวที่แล้ว กมธ.พิจารณากฎหมายดังกล่าวยืนยันส่งร่าง พ.ร.บ. ฉบับเดิมเข้าสู่การพิจารณาของสภาโดยไม่มีการแก้ไขแม้แต่น้อย
ถ้าจะอธิบายกันสักนิด ภาวะของกัญชาตอนนี้ยังคงอยู่ในสุญญากาศไม่มีกฎหมายควบคุม เจ้าหน้าที่รัฐลังเลที่ใช้กฎหมาย (เพราะไม่มีกฎหมาย) ส่วนสื่อสำนักต่างๆ ก็ผลัดกันเล่นข่าวตามแต่ว่ามีจุดยืนในเรื่องนี้อย่างไร หรือเป็นภาวะที่เรียกได้ว่าตะลุมบอนกันอยู่ไม่น้อย
เมื่อร่างฉบับนี้เป็นหนึ่งในวาระการประชุมของสภาครั้งนี้ มันมีรายละเอียดอย่างไร เปิดเสรีมากแค่ไหน และมีการคุ้มครองกลุ่มเปราะบางในสังคมบ้างหรือเปล่า เรามาเปิดรายละเอียดให้ดูกัน
ปลูกใช้ในบ้าน
ร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้กำหนดว่า ผู้ที่ต้องการปลูกกัญชาสำหรับใช้ในครัวเรือน จำเป็นต้องเข้าไปจดแจ้งกับหน่วยงานภาครัฐ เพื่อขอใบอนุญาตจดแจ้งเสียก่อน โดยใบจดแจ้งมีอายุ 1 ปี และกำหนดให้สามารถปลูกได้ครัวเรือนละ 15 ต้น
สำหรับผู้ที่ปลูกใช้ในบ้านแต่นำผลผลิตที่ได้ไปขาย มีบทลงโทษตามกฎหมาย
ปลูกเพื่อธุรกิจ
ในกรณีการปลูกเพื่อขาย, นำเข้า และส่งออก จำเป็นต้องยื่นขอใบอนุญาตแก่ภาครัฐเช่นกัน โดยใบอนุญาตมีอายุ 3 ปี และสำหรับผู้ที่ต้องการปลูกเพื่อนำเข้าและส่งออก ต้องขอใบอนุญาตเฉพาะคราวทุกครั้งที่กระทำ
ข้อห้าม
ในกฎหมายฉบับนี้ระบุไว้อย่างชัดเจนว่า ห้ามขายกัญชาส่วนช่อดอก, สารสกัด, ยาง รวมถึงอาหารที่มีส่วนผสมของกัญชา แก่
- ผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี
- สตรีมีครรภ์
- สตรีให้นมบุตร
- บุคคลอื่นที่กำหนด
ห้ามขายกัญชาในสถานที่ ดังต่อไปนี้
- สถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น วัด
- สถานศึกษา
- หอพัก
- สวนสาธารณะ, สวนสัตว์, สวนสนุก
- สถานที่อื่นที่กำหนด
ห้ามใช้กัญชาในสถานที่ ดังต่อไปนี้
- สถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น วัด เว้นแต่เป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรม
- สถานศึกษา
- สถานพยาบาล
- สถานที่ราชการ
- ร้านขายยา
- ปั๊มน้ำมัน
- หอพัก
- สวนสาธารณะ, สวนสัตว์, สวนสนุก
- ร้านอาหาร
- ภายในยานพาหนะ
- สถานที่อื่นที่กำหนด
และยังมีข้อห้ามเกี่ยวกับวิธีการขาย ดังต่อไปนี้
- ห้ามโฆษณาช่อดอก, ยาง, สารสกัด, อุปกรณ์สูบกัญชา
- ห้ามขายช่อดอกและยางกัญชาทางระบบออนไลน์
- ห้ามขายผ่านตู้ขายของอัตโนมัติ
- ห้ามแถมช่อดอก, ยาง หรือสารสกัดกัญชาเพื่อการสูบกับสินค้าอื่น
- ห้ามเร่ขายกัญชา อาทิ ขายตามสี่แยกไฟแดง
- ห้ามจัดมาตรการส่งเสริมการขาย (โปรโมชั่น) ช่อดอก, ยาง หรือสารสกัด
นอกจากนี้ ยังกำหนดไว้อย่างชัดเจนว่าห้ามผู้ที่ใช้กัญชาขับขี่ยานพาหนะ ยกเว้นกรณีที่ใช้ในทางการแพทย์หรือเพื่อศึกษาวิจัย ถ้าเจ้าหน้าที่พบเห็นมีอำนาจในการตรวจสอบผู้ขับขี่
อำนาจของเจ้าหน้าที่ภาครัฐ
กฎหมายฉบับนี้อนุญาตให้เจ้าหน้าที่รัฐมีอำนาจ ดังต่อไปนี้
- เข้าไปในสถานที่เพาะปลูก หรือโกดังเก็บสินค้าเพื่อตรวจสอบและควบคุม
- เก็บตัวอย่างกัญชาและกัญชาไปตรวจสอบ
- ในกรณีที่มีเหตุสงสัยว่ากระทำผิด สามารถเข้าไปในสถานที่หรือยานพาหนะเพื่อตรวจค้นหรือยึดเป็นของกลางได้ โดยไม่จำเป็นต้องมีหมายค้น
บทลงโทษ
กฎหมายดังกล่าวกำหนดบทลงโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืนไว้ ดังนี้
- ผู้ใดเพาะปลูกกัญชาหรือกัญชง โดยไม่ได้รับอนุญาตมีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
- ผู้ใดเพาะปลูกกัญชาหรือกัญชง รวมถึงผลิตและส่งออกโดยไม่ได้รับอนุญาต มีโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี ปรับไม่เกิน 300,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
- ผู้ใดนำเข้ากัญชาโดยไม่ได้รับอนุญาต มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 500,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
- ผู้ใดนำเข้า ส่งออกโดยไม่ขอใบอนุญาตเฉพาะคราว มีโทษปรับไม่เกิน 5,000 บาท
- ผู้ใดปลูกเพื่อใช้ในครัวเรือนโดยไม่รับอนุญาต มีโทษปรับไม่เกิน 20,000 บาท
- ผู้ใดขายกัญชาแก่ผู้มีอายุต่ำกว่า 20 ปี, สตรีมีครรภ์, ให้นมบุตร มีโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี ปรับไม่เกิน 300,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
- ผู้ใดโฆษณาช่อดอก, สารสกัด, อุปกรณ์สูบกัญชามีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ นอกจากนี้ยังถูกปรับอีกวันละ 50,000 บาทตลอดระยะเวลาฝ่าฝืนหรือจนกว่าจะแก้ไขให้ถูกต้อง
- ผู้ใดขายช่อดอกและยางกัญชาทางระบบออนไลน์ มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
- ผู้ใดขายหรือใช้กัญชาในที่ห้ามขาย มีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
- ผู้ใดมึนเมากัญชาขณะขับขี่ยานพาหนะ มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ
ค่าธรรเนียมใบอนุญาต
สำหรับรายละเอียดของใบอนุญาต (ไม่ใช่ใบจดแจ้งเพื่อปลูกในครัวเรือน) ดังนี้
- ใบอนุญาตเพาะปลูกกัญชาหรือกัญชง 50,000 บาท/ ฉบับ มีอายุ 3 ปี
- ใบอนุญาตผลิตกัญชา, กัญชง หรือสารสกัด 50,000 บาท/ ฉบับ มีอายุ 3 ปี
- ใบอนุญาตนำเข้ากัญชา, กัญชง หรือสารสกัด 100,000 บาท/ ฉบับ มีอายุ 3 ปี
- ใบอนุญาตนำเข้าเฉพาะคราว 20,000 บาท/ ฉบับ
- ใบอนุญาตส่งออกกัญชา, กัญชง หรือสารสกัด 10,000 บาท/ ฉบับ มีอายุ 3 ปี
- ใบอนุญาตส่งออกเฉพาะคราว 2,000 บาท/ ฉบับ
- ใบอนุญาตขายกัญชา, กัญชง หรือสารสกัด 5,000 บาท/ ฉบับ มีอายุ 3 ปี
- การต่อใบอนุญาตเท่ากับค่าธรรมเนียม
ต้องติดตามดูว่าการประชุมสภาครั้งนี้จะโหวตรับร่างกฎหมายฉบับนี้หรือไม่ แล้วถ้าไม่รับจะมีทิศทางอย่างไรต่อไป จะดึงกัญชากลับสู่บัญชียาเสพติดหรือจะปล่อยให้มันอยู่ในสภาวะเรือแตกกลางทาง ลอยคอกลางทะเลอิหลักอิเหลื่อในสถานะสุญญากาศอย่างนี้ต่อไป
อ่านร่าง พ.ร.บ. กัญชา ฉบับเต็มได้ที่:
