เพราะความจริงไม่ได้มีเพียงหนึ่งเดียว การอ่านหนังสือที่หลายหลาย ก็อาจช่วยทำให้ได้เห็นโลกที่กว้างมากขึ้น มุมมองที่หลายหลากขึ้น ยิ่งในช่วงที่เสรีภาพเราหดแคบ การอ่านดูจะเป็นหนทางหนึ่งที่จะปล่อยเราไปสู่ดินแดนความรู้ใหม่ๆ ที่เคยถูกปิดบัง ซ่อนไว้ใต้พรม จนกลายเป็นปรากฏการณ์ในช่วงนี้ที่เราเห็นหลายคนชวนกันอ่านหนังสือที่ทำให้ตาสว่างกันมากมาย
นอกจากนี้ยังมีคนถูกไล่ให้ไปอ่านหนังสือประวัติศาสตร์ใหม่เรื่อยๆ เราก็เลยอยากแนะนำหนังสือ 100 เล่มที่อาจจะทำให้เห็นสังคม การเมือง ประวัติศาสตร์ไทยที่นอกเหนือไปจากแบบเรียน เผื่ออนาคตทางกระทรวงจะลองเอาไปเป็นเป็นหนังสือนอกเวลาสนุกๆ ให้อ่านบ้าง
- เมื่อสยามพลิกผัน โดย ธงชัย วินิจจะกูล
- โฉมหน้าราชาชาตินิยม โดย ธงชัย วินิจจะกูล
- ออกนอกขนบประวัติศาสตร์ไทย โดย ธงชัย วินิจจะกูล
- กำเนิดสยามจากแผนที่: ประวัติศาสตร์ภูมิกายาของชาติ โดย ธงชัย วินิจจะกูล
- ขุนศึก ศักดินา และพญาอินทรี โดย ณัฐพล ใจจริง
- ขอฝันใฝ่ในฝันอันเหลือเชื่อ โดย ณัฐพล ใจจริง
- ตามรอยอาทิตย์อุทัย : แผนสร้างชาติไทยสมัยคณะราษฎร โดย ณัฐพล ใจจริง
- ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ : วิวัฒนาการรัฐไทย โดย กุลดา เกษบุญชู มี้ด
- ความคิด ความรู้ และอำนาจการเมืองในการปฏิวัติสยาม 2475 โดย นครินทร์ เมฆไตรรัตน์
- การปฏิวัติที่ถูกตัดตอน โดย ไทเรล ฮาเบอร์คอร์น
- นี่คือปณิธานที่หาญมุ่ง โดย สมชาย ปรีชาศิลปกุล
- เมื่อตุลาการเป็นใหญ่ในแผ่นดิน โดย สมชาย ปรีชาศิลปกุล
- รัฐธรรมนูญ ประวัติศาสตร์ข้อความคิด อำนาจสถาปนา และการเปลี่ยนผ่าน โดย ปิยบุตร แสงกนกกุล
- ศึกษารัฐไทย ย้อนสภาวะไทยศึกษา โดย เบเนดิกท์ แอนเดอร์สัน
- ชุมชนจินตกรรม บทสะท้อนว่าด้วยกำเนิดและการแพร่ขยายของชาตินิยม โดย เบเนดิกท์ แอนเดอร์สัน
- ไกลกะลา โดย เบเนดิกท์ แอนเดอร์สัน
- การเมืองวัฒนธรรมไทย โดย ประจักษ์ ก้องกีรติ
- ประชาธิปไตยในยุคเปลี่ยนผ่าน โดย ประจักษ์ ก้องกีรติ
- และแล้วความเคลื่อนไหวก็ปรากฏ โดย ประจักษ์ ก้องกีรติ
- ประชาธิปไตย: หลากความหมาย หลายรูปแบบ โดย ประจักษ์ ก้องกีรติ
- When We Vote: พลวัตการเลือกตั้งและประชาธิปไตยในอาเซียน โดย ประจักษ์ ก้องกีรติ
- อัตลักษณ์ไทย : จากไทยสู่ไทย ๆ โดย ประชา สุวีรานนท์
- เค้าโครงการเศรษฐกิจ โดย หลวงประดิษฐ์มนูธรรม
- รัฐไทยกับการปฏิรูปเศรษฐกิจ โดย อภิชาต สถิตนิรามัย
- ปากไก่และใบเรือ โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์
- โขน, คาราบาว, น้ำเน่าและหนังไทย โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์
- ชาติไทย, เมืองไทย, แบบเรียนและอนุสาวรีย์ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสำนึก โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์
- การปฏิวัติสยาม พ.ศ.2475 โดย นครินทร์ เมฆไตรรัตน์
- สังคมไทยลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาก่อนสมัยกรุงศรีอยุธยา โดย จิตร ภูมิศักดิ์
- คนยังคงยืนเด่นโดยท้าทาย โดย จิตร ภูมิศักดิ์
- ถึงร้อยดาวพราวพรายกระจายแสง โดย จิตร ภูมิศักดิ์
- ด้นดั้นดุ่มเดี่ยวคนเดียวแด โดย จิตร ภูมิศักดิ์
- หลายชีวิต จิตร ภูมิศักดิ์ โดย วิชัย นภารัศมี
- เศรษฐกิจการเมืองไทยสมัยกรุงเทพฯ โดย ผาสุก พงษ์ไพจิตร และ คริส เบเคอร์
- คอร์รัปชั่นกับประชาธิปไตยไทย โดย ผาสุก พงษ์ไพจิตร และ สังศิต พิริยะรังสรรค์
- ประวัติศาสตร์ไทยร่วมสมัย โดย คริส เบเคอร์ และ ผาสุก พงษ์ไพจิตร
- สถาปัตยกรรมคณะราษฎร โดย ชาตรี ประกิตนนทการ
- การเมืองระบบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการ โดย ทักษ์ เฉลิมเตียรณ
- ปั้นอดีตเป็นตัว โดย ไชยันต์ รัชชกูล
- อาณานิคมสมบูรณาญาสิทธิราชย์ การก่อรูปรัฐไทยสมัยใหม่จากศักดินานิยมสู่ทุนนิยมรอบนอก โดย ไชยันต์ รัชชกูล
- ประวัติศาสตร์ที่เพิ่งสร้าง โดย สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล
- ชาตินิยมในแบบเรียนไทย โดย สุเนตร ชุตินธรานนท์
- ปีศาจ โดย เสนีย์ เสาวพงศ์
- มันทำร้ายเราได้แค่นี้แหละ โดย ภรณ์ทิพย์ มั่นคง
- ประวัติศาสตร์ของประวัติศาสตร์ โดย จอห์น เอช. อาร์โนลด์
- น้ำป่า : บันทึกการต่อสู้ในเขตป่าเทือกเขาบรรทัด โดย สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ
- สถาปัตยกรรมไทย หลังรัฐประหาร ๑๙ กันยา ๔๙ โดย ชาตรี ประกิตนนทการ
- อ่านแล้ว อ่านเล่า โดย ศรีดาวเรือง
- กรุงเทพฯ (ไม่) มีคนเสื้อแดง: บันทึกการต่อสู้ของคนเสื้อแดงกรุงเทพฯ โดย ปืนลั่นแสกหน้า
- ในกระจก: วรรณกรรมและการเมืองสยามยุคอเมริกัน
- หลงลบลืมสูญ โดย วิภาส ศรีทอง
- รัฐ-ชาติ ชาติพันธุ์ โดย วีระ สมบูรณ์
- ประวัติศาสตร์ไทยฉบับสังเขป โดย เดวิด เค. วัยอาจ
- การเมืองการปกครองของไทย โดย ลิขิต ธีรเวคิน
- คู่มือรัฐประหาร โดย พันศักดิ์ วิญญรัตน์
- แปดทศวรรษสยามปฏิวัติ โดย ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ
- ความสมเหตุสมผลของความชอบธรรม (การครอบงำ) โดย ธเนศ วงศ์ยานนาวา
- ว่าด้วยประชาชน (On People) โดย ธเนศ วงศ์ยานนาวา
- ว่าด้วยความไม่หลากหลายทางวัฒนธรรม โดย ธเนศ วงศ์ยานนาวา
- ครอบครัวจินตกรรม โดย ธเนศ วงศ์ยานนาวา
- Luang Wichit Wathakan and the Creation of a Thai Identity โดย Scot Barme
- เงินและอำนาจในภูมิภาคท้องถิ่นของไทย โดย Ruth McVey
- สยามมหกรรม โดย ปรีดี หงษ์สตัน
- มาคิอาเวลลี การเมืองไทยของเจ้าผู้ปกครอง โดย กานต์ บุณยะกาญจน
- เขียนชนบทให้เป็นชาติ โดย เก่งกิจ กิติเรียงลาภ
- แผนที่สร้างชาติ: รัฐประชาชาติกับการทำแผนที่หมู่บ้านไทยในยุคสงครามเย็น โดย เก่งกิจ กิติเรียงลาภ
- ผัวเดียว เมีย…เดียว อาณานิคมครอบครัวในสยาม โดย สุรเชษ์ฐ สุขลาภกิจ
- ไทยในสายตาเพื่อนบ้าน โดย รศ.ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์
- พม่ารบไทย ว่าด้วยการสงครามระหว่างไทยกับพม่า โดย ศ.ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์
- ในยุคอวสานกรุงศรีฯ ไม่เคยเสื่อม โดย ศ.ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์
- ดั่งเรือนร่างไร้องคาพยพ โดย ภู กระดาษ
- การเมืองภาคประชาชน โดย อุเชนทร์ เชียงเสน
- เสนาธิปไตย : รัฐประหารกับการเมืองไทย โดย สุรชาติ บำรุงสุข
- เผด็จการวิทยา โดย พิชญ์ พงษ์สวัสดิ์
- หัวร่อต่ออำนาจ : อารมณ์ขันและการประท้วงด้วยสันติวิธี โดย จันจิรา สมบัติพูนศิริ
- รัฐ-ธรรม-นัว โดย วิจักขณ์ พานิช
- ยุคมืดของประวัติศาสตร์ไทย
- ทฤษฎีกษัตริย์โพธิสัตว์: เวสสันดรชาดกในประวัติศาสตร์ไทย โดย Patrick Jory
- เปรมาธิปไตย โดย อดินันท์ พรหมพันธ์ใจ
- จากเผด็จการสู่ประชาธิปไตย : แผนการสู่อิสรภาพ โดย Gene Sharp
- ศาสนากับความรุนแรง ปรีดี หงษส์ต้น และ อัมพร หมาดเด็น
- เชื้อโรค ร่างกายและรัฐเวชกรรม : ประวัติศาสตร์การแพทย์สมัยใหม่ในสังคมไทย โดย ทวีศักดิ์ เผือกสม
- คอมมิวนิสม์สำหรับสหายน้อย โดย Bini Adamczak
- อดีต ปัจจุบัน และอนาคตประชาธิปไตยไทย
- ระบบเลือกตั้งเปรียบเทียบ โดย สิริพรรณ นกสวน สวัสดี
- ความ(ไม่)เป็นสมัยใหม่: ความเปลี่ยนแปลงและย้อนแย้งของไทย
- ราษฎรธิปไตย : การเมือง อำนาจ และทรงจำของ(คณะ)ราษฎร โดย ศรัญญู เทพสงเคราะห์
- อยู่กับบาดแผล โดย บุญเลิศ วิเศษปรีชา
- การปฏิวัติและการเปลี่ยนแปลงในประเทศสยาม โดย ยาสุกิจิ ยาตาเบ
- เลือดสีน้ำเงิน โดย ปฐมาวดี วิเชียรนิตย์
- The LAST QUARTER : 2475-2500 โดย บัญชร ชวาลศิลป์
- “นายใน” สมัยรัชกาลที่ ๖ โดย ชานันท์ ยอดหงษ์
- Siam becomes Thailand : a story of intrigue โดย Judith A. Stowe
- Reforming Thai Politics โดย Duncan McCargo
- Chaiyo! King Vajiravudh and the development of Thai nationalism โดย วอลเตอร์ เอฟ. เวลลา
- โลกของโซฟี โดย โยสไตน์ กอร์เดอร์
- สองนคราประชาธิปไตย (TWO DEMOCRACIES IN THAILAND) โดย เอนก เหล่าธรรมทัศน์
- ประวัติการเมืองไทย 2475 – 2500 โดย ชาญวิทย์ เกษตรศิริ
- 14 ตุลา บันทึกประวัติศาสตร์ โดย ชาญวิทย์ เกษตรศิริ
- จาก 14 ถึง 6 ตุลา โดย มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์
แต่เราเชื่อว่าหลายคนน่าจะมีหนังสือในใจที่อยากแนะนำมากกว่า 100 เล่มที่เราบอก เลยอยากชวนมาแชร์หนังสือตาสว่างของแต่ละคนกัน 🙂