‘ในมองโกเลีย เมื่อสุนัขตายลง มันจะถูกฝังบนเนินเขาสูงที่ผู้คนเดินไปไม่ถึง นายของมันจะกระซิบที่ข้างหูหวังว่ามันจะกลับมาเป็นคนในช่วงชีวิตต่อไป ขณะที่รอการกลับมาเกิดใหม่ เชื่อว่าวิญญาณของมันจะท่องเที่ยวและวิ่งเล่นไปตามทุ่งกว้าง ตราบเท่าที่มันจะพอใจ’
– Garth Stein
มีการศึกษาพบว่าสัตว์เลี้ยงไม่ได้เป็นแค่สัตว์เลี้ยง แต่เป็นเสมือนสมาชิกสำคัญคนหนึ่งของเรา หลายคนพอมองไปใกล้ๆ ตัว เราต่างมีเพื่อนสี่ขาที่เติบโตขึ้นมาพร้อมๆ กับเรา เป็นส่วนหนึ่งของความทรงจำ ส่วนหนึ่งของห้วงเวลาใดเวลาหนึ่งในชีวิต เป็นเพื่อนเล่นผู้ซื่อสัตย์ เป็นเจ้าของวีรกรรมแสบๆ เป็นสิ่งมีชีวิตที่เราหันไปเห็นหรือหวนนึกถึง ก็จะมีรอยยิ้มปรากฏขึ้นเคล้าน้ำตาเสมอ
ในโอกาสเข้าสู่ปีจอนี้ The MATTER เลยอยากชวนกลับไปอ่านเรื่องราวอบอุ่น – และแน่ล่ะว่าคงต้องเคล้าน้ำตา ไปกับความสัมพันธ์และเรื่องราวน่ารักๆ ของน้องหมา สายพันธุ์สิ่งมีชีวิตที่อยู่คู่มนุษย์เรามานับพันปี หนังสือทั้ง 7 เรื่องนำเรากลับไปสู่ความรู้สึกและความทรงจำอันละเอียดอ่อน ระหว่างเราและสัตว์เลี้ยง
เรายังจำการปาดน้ำตาตอนที่อ่านเรื่อง มอม เข้าใจเรื่องหมาๆ จากความเรียงของ E.B. White นักเขียนคนสำคัญของศตวรรษ หรือหนังสือที่ชื่อพูดถึง ‘ศิลปะของการวิ่งฝ่าฝน’ (The Art of Racing in the Rain) นวนิยายที่พูดถึงเจ้าหมาตัวแสบที่มองย้อนกลับยังชีวิตของมันในคืนที่มันกำลังจะจากโลกนี้ – ฟังดูเศร้า แต่ชีวิตของและมุมมองแสบๆ ของมันจะทำให้เรายิ้มทั้งน้ำตา
มอม – ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช
‘มอมไม่ได้รักนายเท่าชีวิต แต่นายเป็นชีวิตของมอม’
ถ้าว่าด้วยเรื่องหมาๆ มอม คงเป็นเรื่องที่ผุดขึ้นมาเป็นอันดับต้นๆ เป็นเรื่องสั้นที่เล่าเรื่องของเจ้า ‘มอม’ โดยมีฉากเป็นประเทศไทยในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เรื่องสั้นเรื่องนี้ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องขึ้นหิ้งและเป็นหนังสือที่เปลี่ยนชีวิตใครหลายคน ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ใช้ความสามารถในการเขียนสร้างเจ้ามอมที่เต็มไปด้วยชีวิตชีวาและเปี่ยมไปด้วยชีวิตจิตใจ ตัวเรื่องพูดถึงความจงรักภักดีของเจ้ามอมที่มีต่อนาย ทั้งยังให้ภาพและความขัดแย้งในภาวะสงคราม
ชั่วชีวิตของผม – ก.เจษฎาพงศ์
มีคำกล่าวว่าเราคือนายของทั้งชั่วชีวิตของสุนัขตัวหนึ่ง ชั่วชีวิตของผม ก็คล้ายๆ กับเรื่องมอม แต่ต่างตรงที่เป็นนวนิยายยาว และอาจจะหายากหน่อยเพราะเก่ามากแล้ว ในเรื่องเล่าเรื่องราวของผู้หญิงที่มีภูมิหลังเป็นครอบครัวใหญ่ที่ตกระกำลำบาก โดยใช้มุมมอง ‘ชั่วชีวิต’ ของเจ้าหรั่ง สุนัขที่อยู่คู่บารมีกับครอบครัว ด้วยวิธีที่เล่าเรื่องนี้เราจึงได้เห็นมุมมองลึกซึ้งและความสัมพันธ์ระหว่างครอบครัวและสัตว์เลี้ยง ภายใต้วิกฤติต่างๆ ทั้งวิกฤติจากครอบครัว ไปจนถึงการเผชิญภาวะสงคราม
นิกกับพิม – ว.ณ ประมวญมารค
อีกหนึ่งหนังสืออ่านนอกเวลาในดวงใจ นิกกับพิม เล่าเรื่องความรักของคนสองคน โดยมี เจ้านิก สุนัขพันธุ์บ็อกเซอร์เพศผู้ และ พิม พุดเดิลเพศผู้สีดำ เป็นตัวถ่ายทอดเรื่องราวการจีบและคุยกันผ่านจดหมายระหว่างคนสองคน โดยใช้สายตาของสัตว์เลี้ยง ในเรื่องเป็นการเล่ามุมมองของคนไทยที่อยู่ต่างประเทศ เป็นมุมความสัมพันธ์น่ารักๆ ที่เปิดโอกาสให้เราได้เห็นชีวิตทั้งของคนและของเจ้าหมาๆ ทั้งหลาย
E.B. White on Dogs – E.B. White
E.B. White เป็นนักเขียนไอคอนจาก The Elements of Style หนึ่งในหนังสือว่าด้วย ‘การเขียน’ เล่มสำคัญของยุคสมัยใหม่ และเป็นที่รู้จักจากผลงานแนววรรณกรรมเด็ก เช่น แมงมุมเพื่อนรัก และ สจ๊วตลิตเติ้ล ด้วยความที่คุ้นชินอยู่กับการเขียนและเรื่องสรรพสัตว์ ไวท์จึงมีงานเขียนที่พูดถึงสิ่งมีชีวิตอื่นๆ มากมาย ใน E. B. White on Dogs หลานสาวของไวท์รวบรวมงานเขียนต่างๆ ทั้งบทความ บทกวี จดหมาย และงานขีดเขียนต่างๆ ที่ไวท์เขียนถึงสุนัขสัตว์เลี้ยงของเขา
The Art of Racing in the Rain – Garth Stein
ศิลปะของการวิ่งกลางสายฝน ชื่ออาจจะฟังดูงงๆ แต่ถ้าเรานึกภาพเจ้า Enzo หมาสุดแสบที่นึกย้อนชีวิตสุดแสบทรวงของตัวเอง…ในคืนที่มันกำลังจะจากโลกนี้ไป เจ้าเอ็นโซรู้สึกว่าตัวมันไม่ใช่หมาธรรมดา แต่มันเฉลียวฉลาดและได้รับการศึกษาจากการดูทีวีและเชื่อฟังเจ้านายของมัน เจ้าหมามองว่าชีวิตของมันคือการวิ่ง แค่เรานึกภาพค่ำคืนสุดท้ายบนโลกและการมองย้อนไปที่เจ้าหมาที่แสนร่าเริงและเข้าใจโลก แค่นี้ก็รู้สึกว่าอบอุ่นหัวใจและน้ำตารื้นๆ ขึ้นมา
The Phantom Tollbooth – Norton Juster
The Phantom Tollbooth เป็นเรื่องสำหรับเด็ก ที่ถ้าผู้ใหญ่อ่านดีๆ ก็จะเห็นว่าในความมหัศจรรย์มีความคิดสำคัญซ่อนอยู่ เจ้า ‘ช่องทางมหัศจรรย์’ (tollbooth) พูดถึงเด็กน้อยไมโลที่อยู่ๆ ก็มีซุ้มทางด่วนมหัศจรรย์โผล่ขึ้นมา พ่อคุณไมโลก็จัดการขับรถเด็กเล่นของตัวเองลอดซุ้มอันนั้นและท่องไปยังดินแดนพิเศษ ในดินแดนนั้นเด็กน้อยก็ได้เจอ Tock เจ้าหมามีนาฬิกาติดตัว ซึ่งสุดท้ายเราอาจได้เรียนรู้ความสำคัญของเจ้าหมาในฐานะ ‘เวลา’ ที่ถ้าเรากลับไปอ่านก็จะได้พบความหมายของเจ้าขนฟูในเรื่อง
Marley and Me – John Grogan
มาร์เลย์คือเจ้าหมาตัวแสบ เราต่างมีเรื่องราวของหมาตัวแสบที่ทำให้เราต้องปวดหัว มาร์เลย์ – ตั้งชื่อตามบ็อบ มาร์เลย์ … เล่าเรื่องราวชีวิตของเจ้าหมาแสนแสบในฐานะสมาชิกที่น่าปวดหัวในครอบครัว สุดท้ายเราก็เข้าใจว่า ในความป่วนนั้นคือความใสซื่อ ความรัก และความจงรักภักดี เรื่องเล่าของช่วงชีวิตของสุนัขดูจะเป็นอีกหนึ่งรูปแบบเรื่องเล่าที่ทำให้เราหัวเราะทั้งน้ำตาได้ โดยเฉพาะในตอนจบของเรื่อง
