จะมีผู้หญิงสักกี่คนที่กล้าประกาศตัวเองว่าเป็น ‘หญิงดอกทองสามานย์ วันๆ เอาแต่อ่านนิยายประโลมโลกย์’ แต่ ‘คำ ผกา’ หรือ ‘ลักขณา ปันวิชัย’ ประกาศตัวเองแบบนั้น
วันนี้คำ ผกาในฐานะนักเขียน นักคิด คอลัมนิสต์ พิธีกร ฯลฯ ผู้เชี่ยวชาญเรื่องสังคม วัฒนธรรมและเพศ จะมาตอบคำถามคาใจ ที่เค้าว่ากันว่าตกลงผัวฝรั่งคือนิพพานจริงไหม? ทำไมผู้หญิงไทยเทใจให้ผู้ชายฝรั่ง? ในขณะที่ผู้ชายไทยทำไมชอบผู้หญิงเกาหลีญี่ปุ่น? เอ แล้วถ้าผู้หญิงเทใจให้ฝรั่งมากไป เขาจะมองว่าเราง่ายไหมนะ? ไม่ต้องรอช้าชีพี่แขก ‘คำ ผกา’ รอตอบคำถามแบบแซ่บพริกสิบเม็ดให้เราได้อ่านเพื่อสะสมแต้มบุนกันแล้ว
The MATTER : ทำไมผู้หญิงไทยถึงชอบผู้ชายฝรั่งในขณะที่ผู้ชายไทยกลับชอบผู้หญิงเอเชีย
คำ ผกา : โอ้โห (หัวเราะ แล้วทำท่าหนักใจ)
The MATTER : ยากไปใช่มั้ย (ขำแห้งๆ ใส่)
คำ ผกา : ยากมากเลย พี่เข้าใจว่าจะเข้าใจเรื่องนี้มันต้องเข้าใจความสัมพันธ์ของการเป็นเจ้าอาณานิคมกับการตกเป็นอาณานิคม เวลาเราพูดถึงความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างเจ้าอาณานิคมกับผู้ที่ตกเป็นอาณานิคม ตัวประเทศหรือเมืองที่ตกเป็นอาณานิคมมักจะถูกเปรียบเทียบเป็นผู้หญิงหรืออยู่ในสถานะของผู้ที่ถูกครอบครอง ถูก penetrate ใช่ไหมคะ ถูกเสียบ ถูกสอดใส่เข้ามา ก็คือการบุกรุกเข้ามา
เพราะฉะนั้นสถานะของผู้หญิงมักจะ look up to หมายความว่ามองขึ้นไปอย่างชื่นชม มอง (ทำท่านึก) ใฝ่หา ตายแล้วคือไม่ค่อยถนัดภาษาไทย (เสียงสูง)
The MATTER : (แอบกลอกตาใส่คุณแม่พี่แขก)
คำ ผกา : มองอย่างใฝ่หา คือมองเห็นเขาเป็นสิ่งสูงส่ง เพราะฉะนั้นเวลาผู้หญิงไทยเนี่ยรู้สึกว่ามองผู้ชายฝรั่งก็มองแบบ look up to
The MATTER : แล้วผู้ชายไทยส่วนใหญ่ล่ะทำไมไม่ชอบผู้หญิงฝรั่งบ้าง?
คำ ผกา : ผู้ชายไทยเนี่ย ความที่ตัวเองเป็นเพศชายในอุปลักษณ์หรืออุปมาอุปมัยของความเป็นหญิง ซึ่งตกอยู่ภายใต้การถูกครอบครองไง ถูก penetrate ผู้ชายย่อมรู้สึกอึดอัดที่ถูก penetrate ใช่ไหมคะ
The MATTER : ก็คือในความสัมพันธ์เชิงอำนาจ ผู้ล่าอาณานิคมหรือฝรั่งเปรียบเหมือนผู้ชาย ในขณะที่ประเทศผู้ถูกล่าอาณานิคมอย่างเราเปรียบเหมือนผู้หญิงที่ถูกฝรั่งรุกรานเข้ามา ถูกสอดใส่ การที่ผู้หญิงไทยจะรู้สึกโอเค รู้สึกใฝ่ฝันถึงฝรั่งก็ไม่ใช่เรื่องแปลก แต่ผู้ชายไทยจะรู้สึกอึดอัดหากถูกสอดใส่ (ในทางอุปมา) จากผู้หญิงฝรั่ง?
คำ ผกา : ความสัมพันธ์ของผู้ชายเอเชียกับผู้หญิงฝรั่งอะ มันจึงเป็นความสัมพันธ์ที่กลับตาลปัตร เพราะฉะนั้นผู้ชายไทยที่กล้าไปแต่งงานกับผู้หญิงฝรั่งอะ พี่ถือว่าแบบเจ๋งมาก คือคุณสามารถเอาตัวเองออกจากความสัมพันธ์เชิงอำนาจะหว่างเจ้าอาณานิคมกับผู้ตกเป็นอาณานิคมได้ เพราะโดย metaphor แล้ว คุณคือผู้หญิง ส่วนเมียคุณคือผู้ชาย อันนี้คือในระดับที่เป็น metaphor
ส่วนผู้หญิงเอเชียจะแต่งงานกับฝรั่งก็ไม่แปลกเพราะว่ามันสอดคล้องกับความสัมพันธ์เชิงอำนาจเดิม เพราะเขาคือฝ่ายที่มารุกรานเรา ฝ่ายที่มาสอดใส่เราอยู่แล้ว มันไม่มีความ awkward ในความสัมพันธ์นี้
The MATTER : ผู้หญิงบางคนให้เหตุผลว่าคบฝรั่งแล้วได้ฝึกภาษา คำ ผกา คิดว่ายังไง?
คำ ผกา : แต่ก่อนที่จะไปถึงจุดนั้นนะ พี่ขอกลับไปที่คำถามแรกอีกนิดนึง เพราะว่ามันมีรายละเอียดค่อนข้างเยอะเหมือนกัน
The MATTER : โอเค มาค่ะ จัดมา
คำ ผกา : อย่าลืมว่าเวลาเราพูดว่าฝรั่ง เราไม่นึกถึงคนผิวสีเลย เรานึกถึงแต่คนผิวขาวเท่านั้น ใช่ไหมคะ มากไปกว่านั้นพี่ยังไม่เคยเจอผู้ชายไทยคนไหนที่ฝันจะเดทกับผู้หญิงผิวสีเลยแม้แต่คนเดียว อันนี้ก็เป็นสิ่งที่เราต้องวางไว้ก่อนว่าเรา aware เรื่องนี้
อีกเรื่องหนึ่งที่เราต้อง aware ก็คือ ถ้ายังจำได้ในหนังสือกระทู้ดอกทองพี่เคยพูดถึงนวนิยายเรื่องมณีดิน ซึ่งมันเป็นเรื่องของครอบครัวชนชั้นกลางที่มีลูกสาว แล้วลูกสาวจะไปมีแฟนฝรั่ง ซึ่งพ่อแม่หัวใจสลายมาก
คือในยุคหนึ่ง ในครอบครัวคนดีๆ อะค่ะ เขาจะไม่ happy ที่ลูกจะไปมีผัวฝรั่ง เพราะว่าคำว่าผัวฝรั่งนี่มันนึกถึงภาพของ GI มันนึกถึงสงครามเวียดนามที่มีฐานทัพอเมริกันมาอยู่อุดร มาอยู่ที่ภาคอิสาน เราก็มีเมียเช่า
เพราะฉะนั้นผู้หญิงดีๆ ผู้หญิงมีการศึกษาเนี่ย พ่อแม่เขาจะรู้สึกว่า เฮ้ย การแต่งงานกับฝรั่งจะถูกมองว่าเป็นเมียเช่า แล้วก็ถูกมองว่าเป็นการขายชาติอีกแบบหนึ่ง ทีนี้พี่จะยังไม่ไปไกลกว่านั้นแต่อยากให้ aware ไว้นิดนึงว่ามันมี หนึ่ง สอง สามที่เป็นหมายเหตุของคำถามนี้ว่า เวลาที่เรา look up to ฝรั่งผิวขาวแล้วเราอยากได้เขามาเป็นผัวเนี่ย โอเค มันเป็นความสัมพันธ์ในเชิงของความเป็นเจ้าอาณานิคมกับผู้ถูกล่าอาณาคม
The MATTER : โอเค กลับไปที่คำถามว่าคบฝรั่งเพื่อฝึกภาษา กับคบเพราะอยากมีลูกจมูกโด่ง
คำ ผกา : คบฝรั่งเพื่อที่จะฝึกภาษา อืมม (ทำท่าคิด) จริงเหรอ? คิดว่าเป็น excuse หรือเปล่า เป็นข้อแก้ตัวหรือเป็นข้ออ้าง ที่จะไม่ต้องถูกกล่าวหาว่าเป็นแบบเมียเช่าหรือเปล่า เอ่อ หวังรวยทางลัดหรือเปล่า เพราะว่ามันจะมีคอนเซปต์นี้อยู่อย่างปฏิเสธไม่ได้ ก็เลยมองว่าฝึกภาษาเดี๋ยวนี้ถ้าเราอยากฝึกภาษาจริงๆ อะค่ะ ก็ฝึกจากยูปทูปก็ได้ ฝึกจากคลิปรายการ The Breakdown ของ Adam ก็ได้ มันมีช่องทางฝึกภาษาได้เยอะแยะโดยไม่จำเป็นต้องมีแฟนฝรั่ง แต่ถ้าเราคิดว่าเราจะมีแฟนฝรั่งแล้วได้ฝึกภาษาแปลว่าเราต้องชอบ อยาก ใฝ่ฝัน อยากมีแฟนเป็นฝรั่งเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว
แล้วถ้าอยากมีลูกจมูกโด่งอันนี้พี่เห็นด้วย เพราะพี่เชื่อว่าพันธุกรรมของมนุษย์อะค่ะมันจะถูกปรับปรุงได้ก็ต่อเมื่อมีการผสมข้ามสายพันธุ์ เช่น ระหว่างคอเคเชียนกับมองโกลอยด์ อะไรอย่างเนี้ย ผสมข้ามกันเยอะๆ แล้วจะดี แล้วพันธุกรรมมันจะดีขึ้นเรื่อยๆ เนี่ย โอเค practical เป็นเหตุผลที่รับได้มากๆ ฟังได้เลย
พี่ก็อาจจะเออดี อยากมีผัวฝรั่งเพราะว่าลูกจะได้ตัวสูงๆ อยากได้กระโหลกสวยๆ อะไรอย่างเนี้ย
The MATTER : บางคนให้เหตุผลว่าเพราะเขาไมใช่เสป็คผู้ชายไทย เขาเลยต้องไปเทใจให้ฝรั่ง คำ ผกาคิดว่ายังไง ?
คำ ผกา : ก็ใช่ เพราะว่าผู้ชายไทยก็ชอบแบบคิกขุอาโนเนะญี่ปุ่นเกาหลีแบบหมวยๆ ซึ่งมันก็จะทำให้ผู้หญิงไทยที่แบบกรามใหญ่ ตาห่าง จมูกแบน ซึ่งในสายตาของฝรั่ง ซึ่งมันก็เป็นสายตาแบบอาณานิคมอีกไง พอมองจากสายตาอาณานิคม ผู้หญิงที่แบบกรามใหญ่ๆ จมูกแบนๆ ตาห่างๆ ผิวคล้ำๆ พวกฝรั่งก็มองเป็น excotic อะ มันก็ win-win อีกอะ มายาคติ 2 อันที่มันมาเจอกันแล้วมันมาสอดรับกันพอดี มันอยู่ด้วยกันได้ มันก็ happy กันทั้ง 2 ฝ่าย
คือพี่ไม่ได้คิดเป็นบวกเป็นลบพี่ก็คิดว่าทุกคนต่างพกพามายาคติกัมาคนละชุด 2 ชุด ถ้าเราเจอชุดที่มันสวมทับกันได้ เช่น ฝรั่งก็ต้องการความ exotic ผู้ชายต้องการขาวๆ ก็ไปแต่งงานกับคนขาวๆ ก็จบลงตัว
The MATTER : ถ้าก่อนหน้านี้คนที่เป็นพ่อแม่ยังมองว่าการมีผัวฝรั่งมันดูเป็นเมียเช่า แล้วทีนี้มันมีพัฒนาการยังไง ทำไมตอนนี้คนถึงชอบฝรั่งกันมาก
คำ ผกา : ก็ยุคเมียเช่าก็จบลงแล้ว
The MATTER : เออ เนอะ ง่าย ๆ แค่นี้ทำไมนึกไม่ออก ฮ่า ๆ
คำ ผกา : และการเกิดขึ้นของดาราลูกครึ่งจำนวนมากก็ทำให้การแต่งงานกับฝรั่งไม่ใช่เรื่องเสียหายอีกต่อไป แต่ว่ามันก็แบ่งออกเป็น 2 แบบอีก ก็คือจะมีหมู่บ้านเมียฝรั่ง เวลาเราพูดถึงหมู่บ้านเมียฝรั่งที่ภาคอีสาน เราก็ยังพูดแบบดูถูก เราก็มองว่าผู้หญิงพวกนี้ไม่ได้แต่งานเพราะความรัก ผู้หญิงพวกนี้แต่งงานเพราะเงิน เพราะบรรดาผู้ชายที่พวกเธอไปแต่งด้วยก็จะเป็นผู้ชายอ้วนๆ ผู้ชายที่เกษียณแล้ว ผู้ชายที่กิน pension อยู่ในประเทศตัวเองแล้วไม่เป็นที่ต้องการของใครเลยในสังคม เป็นฝรั่งชายขอบในประเทศตัวเอง
แต่ด้วยเงิน pension ที่เขามีเมื่อมาแต่งงานกับผู้หญิงไทย มาอยู่ในชนบทไทย เขาก็กลายเป็นเศรษฐีขึ้นมาได้ เพราะฉะนั้นคนก็จะดูถูกว่าความรักของคนพวกนี้เป็นความรักที่ไม่ honest ไม่ได้รักเพราะรัก รักเพราะผลประโยชน์
แต่สำหรับพี่ พี่ก็รู้สึกว่ามันเป็น win-win situation มากๆ เลย คือคนฝรั่งชายขอบพวกนั้นก็มีคนดูแล มีคู่ชีวิต ผู้หญิงไทยหลายๆ คน ซึ่งเราก็รู้อยู่ว่าด้วยเงื่อนไขปัจจัยทางสังคม เศรษฐกิจ การเมืองไทยเนี่ย การที่จะพ้นเส้นขีดความยากจนมันแทบจะไม่มี เพราะฉะนั้นการที่คุณได้ไปแต่งงานกับฝรั่งพร้อมกับเงิน pension ก้อนหนึ่ง แล้วคุณสามารถยกระดับฐานะชีวิตตัวเองขึ้นมาได้
มันป็นการต่อยอดทางสังคมที่เราต้องขอบคุณเขาอะ โดยที่รัฐบาลไทยไม่ต้องจ่ายเงินสักบาท เขาสามารถสร้างคนอีก generation ขึ้นมาที่ลูกเขาได้เรียนโรงเรียนดีขึ้น ได้อยู่บ้านดีขึ้น ได้มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น อาจจะสามารถบินไปเที่ยวบ้าน ประเทศสามีได้ปีละครั้งสองครั้ง ซึ่งมันจะมีอะไรดีน้อยไปกว่านี้เหรอคะ? สำหรับพี่นี่มันดีมากๆ
แล้วพี่นึกถึงครั้งหนึ่งที่พี่เคยพูดถึงประเทศ ไม่แน่ใจ ว่าเป็นอุซเบกิสถานหรือเปล่าที่รัฐบาลกำลัง consider ที่จะเปลี่ยนกฎหมายให้ผู้ชายมีเมียได้มากกว่า 1 คน เพราะเขามองว่ามันช่วยกระจายรายได้ เนื่องจากถ้าผู้ชายรวยๆ สามารถมีเมียได้สัก 4-5 คน แล้วสมมติว่าเมียพวกนั้นมาจากครอบครัวที่ยากจน คิดดูว่าสิ่งที่เกิดขึ้นมันคือการกระจายเงินไปยังอีก 4 ครอบครัวของภรรยา 4 คน แล้วมันคือเงินที่จะไปช่วยอีก 4 ครอบครัวให้ลืมตาอ้าปากได้ ก็รู้สึกว่าทรัพยากรมันไม่ควรจะถูกแบบจำกัดไว้แค่ที่เมีย 1 คน ถ้าทรัพยากรนั้นถูกแบ่งออกไปมากเท่าไหร่ การกระจายรายได้มันก็จะเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น ฟังดูตลกนะ แต่สำหรับพี่มันก็ make sense
The MATTER : ย้อนกลับไปเรื่องความรักบริสุทธิ์ ในขณะที่มีคนบอกว่าผู้หญิงไทยที่ชอบผู้ชายฝรั่งเป็นความรักที่ไม่บริสุทธิ์ แล้วคำ ผกา คิดว่าความรักที่บริสุทธิ์มีจริงไหม?
คำ ผกา : พี่ไม่เชื่อว่าความรักที่บริสุทธิ์มีจริง แม้กระทั่งเราใช้คำว่าลงตัวอะ คุณลงตัวเรื่องอะไรล่ะ? คุณลงตัวว่าคุณสามารถอยู่ร่วมบ้านกันได้มันก็คือผลประโยชน์อยู่นั่นเอง แม้ว่ามันจะเป็นผลประโยชน์ที่จับต้องไม่ได้มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า มันไม่มีใครใช้หัวใจสัมผัสใจแล้วก็รักกันอย่างไม่มีเหตุผล พี่ยังไม่เชื่อว่ามีนะ
The MATTER : ถ้าการมีผัวฝรั่งนับเป็นการเลื่อนสถานะทางสังคม ทางเศรษฐกิจได้ทางหนึ่งนั่นอาจแปลว่าประเทศเราไม่ด้มีอะไรรองรับเลยว่าคนจะสามารถมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้ด้วยอะไรก็ตามจากรัฐ?
คำ ผกา : แน่นอนค่ะ รัฐมันก็ไม่รองรับอะไรเลย
The MATTER : คำ ผกาคิดยังไงกับคำว่า ‘เมียฝรั่ง’
คำ ผกา : คำว่าเมียฝรั่งเหรอ? ไม่คิดอะไรเลยก็ดี เมียฝรั่งสำหรับพี่ neutral มากเลยค่ะ แต่สำหรับคนอื่นพี่เข้าใจว่า
ถ้าพี่เป็นไฮโซ เป็นลูกเศรษฐีแล้วแต่งงานกับฝรั่งคงไม่มีใครเรียกพี่ว่าเมียฝรั่ง อาจจะเรียกพี่ว่า (นิ่งคิด) ไม่เรียกอะ ก็แค่คุณมีสามีเป็น Mister อะไรอย่างเนี้ย แต่ไม่มีแบรนด์ว่าเป็นเมียฝรั่ง แต่ว่าถ้าเป็นผู้หญิงอีสาน ผู้หญิงที่ทำงานบาร์ที่พัทยาแล้วเดินกับฝรั่งอะ อันนี้จะถูกเรียกว่าเมียฝรั่ง
The MATTER : ที่เค้าว่ากันว่าผัวฝรั่งคือนิพพานจริงไหม?
คำ ผกา : จริง ในภาวะที่ประเทศไทยมีเงื่อนไขแบบเนี้ย พี่ยังอยากมีผัวเป็นฝรั่งเลย อยากย้ายประเทศ
ผัวฝรั่งคือนิพพานในที่นี้ก็คือว่า โอกาสที่จะเปลี่ยนสัญชาติ โอกาสที่จะได้ย้ายไปอยู่ในประเทศที่มีเสรีภาพมากกว่านี้ โอกาสที่จะมีชีวิตที่มี social security สูง
พี่รู้สึกเหมือนเราอยู่ในประเทศฟิลิปปินส์เมื่อ 20-30 ปีที่แล้วที่คนมีความใฝ่ฝันที่จะอยากไปตั้งรกรากที่ประเทศอื่นที่ดีกว่านี้เสมอ หรือคนเกาหลีเมื่อ 20-30 ปีก่อนที่เขายังต้องเผชิญกับภาวะสงคราม เออ ถ้ามีโอกาสย้ายประเทศได้ ย้ายเลยนะ เพราะว่าตอนนี้คนไทยก็อยู่ในสภาวะไม่แตกต่างกัน
เพราะฉะนั้นการมีผัวฝรั่งมันก็จะเป็นนิพพานในแง่ที่ว่า เราสามารถย้ายออกจากประเทศนี้เมื่อไหร่ก็ได้ แต่ฝรั่งของพี่เป็นฝรั่งทุกสีผิวนะ จริงๆ แล้วพี่ไม่ได้ชอบผิวขาวด้วยไง เลยไม่จินตนาการถึงฝรั่งผิวขาว
The MATTER : คนชอบบอกว่าเป็นอย่างนี้ฝรั่งก็จะมองว่าผู้หญิงไทยง่าย คำ ผกา มองเรื่องนี้ว่ายังไง?
คำ ผกา : อันนั้นเป็นปัญหาของฝรั่งโง่ๆ ไม่ใช่ปัญหาของเรา
The MATTER : อูยยย ตรง เจ็บ จบ เนอะ แล้วคำ ผกามีอะไรอยากบอกต่อคนที่ยังมีอคติกับการแต่งงานกับชาวต่างชาติ ?
คำ ผกา : ก็เชิญดักดานอยู่ในเมืองไทยกันต่อไปค่ะ
