ที่ผ่านมา มีการถกเถียงกันถึงแนวทางการฉีดวัคซีน COVID-19 ว่าควรปูพรมฉีดวัคซีนเข็มแรกให้มากที่สุด หรือลุยฉีดให้ครบโดสก่อนดี ล่าสุด งานวิจัยของสหราชอาณาจักรระบุว่า การชะลอฉีดวัคซีนไฟเซอร์เข็มที่ 2 ออกไปราวๆ 12 สัปดาห์ ช่วยกระตุ้นแอนติบอดีได้ดีกว่าถึง 3.5 เท่า
มหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม (University of Birmingham) ร่วมกับหน่วยงานสาธารณสุขอังกฤษ (Public Health England) เพื่อศึกษาการสร้างแอนติบอดีในระยะเวลาการฉีดวัคซีนระหว่างเข็มที่ 1 และ 2 พบว่าการเว้นระหว่างห่างฉีดวัคซีน 12 สัปดาห์ หรือประมาณ 3 เดือน จะทำให้เกิดการสร้างแอนติบอดีมากขึ้น 3.5 เท่าในกลุ่มผู้สูงอายุ เมื่อเทียบกับการเว้นระยะฉีดในช่วงเวลาปกติ 3-4 สัปดาห์ นอกจากนี้ ยังทำให้แอนติบอดีคงอยู่ในร่างกายได้นานขึ้น
เฮเลน แพร์รี่ ผู้นำการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม ระบุว่า ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นการตอบสนองของแอนติบอดีที่แข็งแรงมากขึ้น หลังเว้นช่วงฉีดวัคซีนไฟเซอร์ไป 11-12 สัปดาห์ และนี่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของระยะเวลาที่ฉีดอย่างมีนัยสำคัญ
ทั้งนี้ ไฟเซอร์ไม่ใช่วัคซีนตัวแรกที่มีการทดสอบการตอบสนองแอนติบอดี้กับการเว้นระยะเวลาฉีด ก่อนหน้านี้ เมื่อช่วงเดือนกุมภาพันธ์ มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด (University of Oxford) ได้ศึกษาประสิทธิภาพของวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าที่มีผลต่อการชะลอฉีดเช่นกัน โดยพบว่า อัตราประสิทธิภาพ (Efficacy Rate) ของแอสตร้าเซนเนก้าเมื่อฉีดเข็มแรก เพิ่มขึ้นเป็น 82.4% หากเว้นระยะจากฉีด 12 สัปดาห์ ขณะที่หากเว้นระยะการฉีด 6 สัปดาห์ อัตราประสิทธิภาพจะอยู่ที่ 54.9%
การศึกษาเรื่องชะลอฉีดวัคซีนมีประโยชน์อย่างมาก โดยเฉพาะในหลายๆ ประเทศที่มีวัคซีนจำกัด และกำลังอยู่ในระหว่างตัดสินใจว่า แนวทางใดจะควบคุมการระบาดได้ดีที่สุด ซึ่งสหราชอาณาจักรเองก็เป็นหนึ่งในประเทศที่ตัดสินใจเลือกการปูพรมฉีดวัคซีนเข็มแรกก่อน และผลลัพธ์ที่ออกมาก็นับว่าน่าพอใจทีเดียว เพราะกราฟจำนวนผู้ติดเชื้อรายวันลดลงอย่างต่อเนื่อง หลังรัฐบาลดำเนินการตามแนวทางดังกล่าว
ทั้งนี้ ต้องบอกก่อนว่าไม่ใช่ทุกวัคซีนที่จะให้ผลลัพธ์หลังชะลอการฉีดเหมือนกัน ศ.นพ.มานพ พิทักษ์ภากร หัวหน้าศูนย์วิจัยการแพทย์แม่นยำ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล เปิดเผยผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า คุณสมบัติเหล่านี้เป็นลักษณะพิเศษของวัคซีนชนิดใดชนิดหนึ่ง และไม่แนะนำให้ใช้แนวทางนี้ปฏิบัตินี้กับวัคซีนตัวอื่นที่ยังไม่ได้รับการศึกษา เพราะวัคซีนบางตัว หากไม่ฉีดโดสที่ 2 ก็ไม่ช่วยอะไรมากนัก
หมอมานพ ยังกล่าวอีกว่า การชะลอฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 อาจให้ผลลัพธ์ที่ดี แต่จากข้อมูลการศึกษาที่เปิดเผยออกมาก่อนหน้านี้ ระบุว่าการฉีดครบ 2 เข็มให้ประสิทธิภาพการป้องกันการเจ็บป่วย ติดเชื้อ แพร่เชื้อ สูงกว่าการฉีดแค่เข็มเดียว ดังนั้น การฉีดวัคซีนครบโดสย่อมให้ประสิทธิภาพที่แน่นอนกว่า
แต่การศึกษาที่เปิดเผยมาข้างต้น อาจเป็นประโยชน์ในแง่ของการช่วยกำหนดทิศทางการตัดสินใจให้ผู้นำ ในกรณีที่ต้องการควบคุมการแพร่ระบาดให้มากที่สุด แต่วัคซีนมีจำกัด ทั้งนี้ หากมีวัคซีนเพียงพอ การฉีด 2 เข็มห่างกัน 4 สัปดาห์ยังเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า
อ้างอิงจาก
https://www.cbc.ca/…/covid-19-pfizer-second-dose-delay…
https://www.cnbc.com/…/delaying-second-astrazeneca…
https://www.birmingham.ac.uk/…/covid-pfizer-vaccination…
https://www.cidrap.umn.edu/…/delaying-2nd-astrazeneca…
https://web.facebook.com/manopsi
