องค์กรนานาชาติด้านเสรีภาพสื่อ ‘ผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน’ (Reporters Without Borders หรือ RSF) ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่ฝรั่งเศส เพิ่งออกรายงานฉบับใหม่เมื่อวันที่ 7 ธ.ค. ที่ผ่านมา ระบุว่า จีนเป็นชาติที่จับนักข่าวมากที่สุดในโลก ซึ่งมีนักข่าวที่ถูกจับกุม 127 คนแล้ว โดยการรายงานประเด็นที่ ‘ละเอียดอ่อน’ หรือข้อมูลที่ถูกเซ็นเซอร์อาจทำให้ถูกคุมขังในเรือนจำเป็นเวลาหลายปีได้
ในรายงานฉบับนี้ ซึ่งมีหัวข้อว่า ‘ก้าวถอยหลังครั้งใหญ่ของการทำข่าวในจีน’ (The Great Leap Backwards of Journalism in China) ยังเน้นให้เห็นอุปสรรคอีกหลายอย่างที่นักข่าวในจีนต้องเจอจากการทำงาน ยกตัวอย่างเช่น นักข่าวถูกบีบบังคับให้เป็นกระบอกเสียงของพรรค นักข่าวต่างประเทศถูกข่มขู่ด้วยวิธีการต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีการเซ็นเซอร์ประเด็น ‘ละเอียดอ่อน’ ต่างๆ ที่ห้ามพูดถึง อย่างเช่นเรื่องทิเบต ไต้หวัน หรือการคอรัปชั่น รวมถึงมีการห้ามทำข่าวในซินเจียง และที่เกี่ยวกับวิกฤต COVID-19 ในอู่ฮั่นด้วย
ในฮ่องกง รายงานฉบับนี้ยังระบุอีกว่า กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติที่เพิ่งออกมาก็เป็นสาเหตุในการปิดกั้นเสรีภาพสื่อ และทำให้นักข่าวและคนทำงานปกป้องเสรีภาพสื่ออย่างน้อย 12 คนต้องถูกจับกุม รวมถึง จิมมี ไหล เจ้าพ่อสื่อเจ้าของหนังสือพิมพ์ ‘Apple Daily’ ที่ใหญ่ที่สุดในฮ่องกงด้วย มากไปกว่านั้น การที่ แคร์รี แลม ผู้บริหารสูงสุดเขตบริหารพิเศษฮ่องกง ทำงานให้กับรัฐบาลจีน ยังเป็นอุปสรรคต่อสื่อมวลชนในฮ่องกง ส่งผลให้ต้องปิดสื่ออิสระหลายแห่งในฮ่องกง
ขณะนี้ ยังมีนักข่าวจีน 2 คนที่ถูกจับกุมตัวจากการรายงานข่าว COVID-19 ได้แก่ จาง จาน และ ฟาง บิน อย่างในกรณีของ จาง จาน ก็ต้องเผชิญโทษจำคุก 4 ปีในเซี่ยงไฮ้ ซึ่งครอบครัวของเธอและนักกิจกรรมก็ได้ออกมาเรียกร้องให้ปล่อยตัว หลังจากที่เธอได้อดอาหารไปหลายรอบและเสี่ยงต่อการเสียชีวิต แต่กระทรวงตางประเทศของจีนก็ออกมาบอกว่าการจับกุมเป็นไปตามกฎหมายดีแล้ว
สำหรับทั่วโลก รายงานอีกฉบับของ ‘คณะกรรมการคุ้มครองผู้สื่อข่าว’ (Committee to Protect Journalists หรือ CPF) ก็ชี้ให้เห็นว่า จำนวนนักข่าวที่ถูกจับกุมนั้นพุ่งสูงที่สุดในปีนี้ โดยจากข้อมูลเมื่อวันที่ 1 ธ.ค. ที่ผ่านมา มีนักข่าว 293 คนที่ถูกจับกุม นอกจากนี้ ยังมีนักข่าว 24 คนที่ถูกฆาตกรรมจากการทำข่าว และอีก 18 คนที่เสียชีวิตจากสาเหตุที่ยังบอกได้ยากว่าเป็นเพราะการรายงานข่าวด้วยหรือไม่
ในการจัดอันดับดัชนีเสรีภาพสื่อโลกประจำปี 2021 องค์กร RSF ได้จัดอันดับให้จีนรั้งท้ายเป็นอันดับที่ 177 จาก 180 ประเทศ ส่วนประเทศไทยในดัชนีเดียวกันนี้ ได้อันดับที่ 137 สูงกว่าเมียนมาซึ่งได้อันดับที่ 140 เพียง 3 อันดับเท่านั้น (ดูการจัดอันดับได้ที่ https://rsf.org/en/ranking/2021)
อ้างอิงจาก
https://www.washingtonpost.com/world/2021/12/08/china-detains-journalists-dangers-2021-report/
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-59544226
https://rsf.org/en/reports/unprecedented-rsf-investigation-great-leap-backwards-journalism-china
