ในเมื่อโลกไม่สามารถกำจัดพลาสติกได้ เหล่าสิ่งมีชีวิตตัวเล็กๆ จึงต้องเริ่มปรับตัวอยู่กับมัน งานวิจัยพบจุลินทรีย์ในมหาสมุทรและดินทั่วโลกกำลังค่อยๆ วิวัฒนาการตัวเองให้สามารถย่อยสลายพลาสติกได้
ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี Chalmers ประเทศสวีเดน ได้ตรวจสอบยีนที่นำมาจากตัวอย่าง DNA ของจุลินทรีย์ตามธรรมชาติกว่า 200 ล้านยีนทั่วโลก ก่อนจะพบว่าในบรรดายีนที่ตรวจสอบ มีเอนไซม์ (Enzyme) ประมาณ 30,000 ชนิดที่สามารถย่อยสลายพลาสติกชนิดต่างๆ ได้ประมาณ 10 ประเภท เป็นสัญญาณที่แสดงให้เห็นว่า สิ่งมีชีวิตตัวเล็กๆ เหล่านี้เริ่มปรับตัวให้สามารถอยู่ร่วมกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงแล้ว
Aleksej Zelezniak หนึ่งในทีมวิจัยให้สัมภาษณ์ว่า เราพบหลักฐานสำคัญที่แสดงให้เห็นว่า จุลินทรีย์ทั่วโลกมีการพัฒนาศักยภาพการย่อยพลาสติกสอดคล้องกับปริมาณพลาสติกในสิ่งแวดล้อมที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา หากย้อนกลับไปดูอัตราการเพิ่มขึ้นของพลาสติกในปี 1950 จะอยู่ที่ประมาณ 2 ล้านตันต่อปี แต่ในปี 2019 กลับเพิ่มทะยานไปถึง 368 ล้านตัน
สำหรับเอนไซม์ย่อยสลายพลาสติก 30,000 ชนิดที่พบนั้น จะแบ่งเป็นพบในภาคพื้นมหาสมุทร และภาคพื้นดิน
ในส่วนของภาคพื้นมหาสมุทร ทีมวิจัยได้ตรวจพบเอนไซม์ประมาณ 12,000 ตัวซึ่งรวบรวมจากตำแหน่งที่แตกต่างกัน 67 แห่ง และอยู่ที่ระดับความลึกของน้ำทะเลต่างกัน ก่อนจะพบว่าเอนไซม์ที่พบในระดับน้ำทะเลที่ลึกกว่าจะมีความสามารถย่อยสลายพลาสติกสูงกว่า ตรงกับข้อมูลที่ระบุว่าในระดับน้ำทะเลที่ลึก มีระดับมลพิษพลาสติกสูงกว่าที่ตื้น
ส่วนภาคพื้นดิน มีการเก็บตัวจากสถานที่กว่าร้อยแห่งใน 38 ประเทศ และพบว่ามีเอนไซม์ประมาณ 18,000 ที่ย่อยสลายพลาสติกได้ ทีมวิจัยจึงสรุปว่า จำนวนเอนไซม์ที่ย่อยพลาสติกบนพื้นดินมีมากกว่ามหาสมุทร เนื่องจากดินมีพลาสติกที่มีสารกลุ่มพาทาเลต (phthalate) ซึ่งเป็นสารกลุ่มที่เอนไซม์เหล่านี้ย่อยสลายได้มากกว่าในมหาสมุทร
แต่สิ่งที่น่าสนใจยังไม่หมดเพียงเท่านั้น เพราะทีมวิจัยยังพบว่า ในบรรดาเอนไซม์ที่สลายพลาสติกได้ทั้งหมด มีเกือบ 60% ที่ไม่ตรงกับคลาสเอนไซม์ใดๆ ที่เคยรู้จักมาก่อนหน้านี้ ทำให้ทีมวิจัยต้องศึกษาเจ้าเอนไซม์เหล่านี้เพิ่มเติมว่ามีองค์ประกอบอย่างไร และมีการทำงานในลักษณะไหน
“ขั้นตอนต่อไปคือการทดลองเอนไซม์ที่มีศักยภาพที่สุดในห้องแล็บเพื่อตรวจสอบคุณสมบัติของมันอย่างใกล้ชิด รวมถึงอัตราการย่อยสลายพลาสติกที่พวกมันทำได้” Zelezniak กล่าวพร้อมบอกว่า ถ้าเราสามารถไขความลับเรื่องนี้ได้ จะสามารถนำข้อมูลส่วนไปนี้ต่อยอดเกี่ยวกับการย่อยสลายขยะที่มาจากอุตสาหกรรมพลาสติกในอนาคต ซึ่งอาจจะช่วยลดปริมาณขยะที่ไม่ได้ถูกนำไปรีไซเคิลได้มากทีเดียว
อ้างอิงจาก
https://futurism.com/…/microbes-evolving-eat-plastic…
https://thehill.com/…/585802-new-study-shows-microbes…
