เก่งจังนะเจ้าปลาทอง! ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด ฝึกปลาทองให้ว่ายน้ำตามระยะทางที่กำหนด ทั้งที่มีสัญลักษณ์บอกระยะทาง และไม่มีสัญลักษณ์ ก่อนจะพบว่า พวกมันไม่ได้มีความจำสั้นอย่างที่เคยเชื่อกัน แต่กลับจดจำระยะทางได้เป็นอย่างดี
งานวิจัยชิ้นนี้ ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Proceedings of the Royal Society B และนำโดย แอดิเลด ซีโบซ์ (Adelaide Sibeaux) เริ่มจากการฝึกปลาทอง 9 ตัว ให้ว่ายในตู้ปลา ในระยะ 70 ซม. ซึ่งจะมีขีดบอกระยะทางทุก 2 ซม. เมื่อถึงแล้วจะมีการโบกมือ เป็นสัญลักษณ์เพื่อให้ว่ายกลับมาจุดเริ่มต้น และจะมีการให้อาหารเป็นรางวัล
หลังจากนั้น ทีมนักวิจัยจะเริ่มทดลองด้วยการปล่อยให้ปลาทองว่ายน้ำในระยะทางเท่าเดิม แต่ไม่โบกมือเพื่อให้ว่ายกลับแล้ว ซึ่งก็พบว่า มีปลาทอง 8 ตัว จาก 9 ตัว ที่สามารถกะระยะว่ายน้ำในระยะทางที่แทบจะเท่าเดิมได้ นอกจากนี้ ทีมนักวิจัยยังลองขยับจุดเริ่มต้นไป 20-40 ซม. ซึ่งก็พบว่า ยังว่ายได้ 70 ซม. เท่าเดิมด้วย
อย่างไรก็ดี เมื่อลองปรับขีดบอกระยะ จากทุก 2 ซม. ให้เป็น 1 ซม. พบว่า ปลาทองว่ายกลับลำเร็วเกินไปประมาณ 36% คือ ว่ายกลับเมื่อถึงระยะ 47.5 ซม. โดยเฉลี่ย
เหตุผลที่การทดลองออกมาเช่นนั้น ทีมนักวิจัยบอกว่า ปลาทองจะกะระยะโดยประมวลจากการเคลื่อนไหวของสิ่งต่างๆ ในสภาพแวดล้อม เป็นกระบวนการที่เรียกว่า ‘optic flow’ ซึ่งจะแตกต่างจากสัตว์บกเล็กน้อย ที่กะระยะจากองศาของวัตถุที่เปลี่ยนไป แต่ปลาทองจะดูจากจำนวนคอนทราสต์ที่เปลี่ยนไปตามระยะทางแทน (ในที่นี้ก็คือดูจากขีดบอกระยะ)
ส่วนปลาทอง 1 ตัวจาก 9 ตัวที่ฝึกให้ว่ายตามระยะทางไม่ได้นั้น มีชื่อว่า ‘บับเบิล’ (Bubble) ซึ่งทีมนักวิจัยก็ยังอธิบายไม่ได้เหมือนกันว่าทำไมถึงเป็นเช่นนั้น แต่ก็ชี้ว่า มันน่าจะคล้ายๆ กับกรณีมนุษย์เราบางคนที่ชอบหลงทางอยู่บ่อยๆ เหมือนกันนั่นแหละ
อ้างอิงจาก
