ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนรายงานว่า ศาลอุทธรณ์ภาค 2 มีคำสั่งกลับคำตัดสินศาลชั้นต้นคดี ‘จรัส’ โพสต์เฟซบุ๊กวิจารณ์เศรษฐกิจพอเพียงว่ามีความผิดตาม ม.112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ให้คุมประพฤติและรอกำหนดโทษไว้ 2 ปี โดยก่อนหน้านี้ ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง ม.112 ในคดีนี้เนื่องจากเป็นการวิจารณ์พระมหากษัตริย์ที่สวรรคตไปแล้ว
ทาง iLaw รายงานว่า ศาลอุทธรณ์ให้เหตุผลประกอบการแก้คำพิพากษาครั้งนี้ให้ ม.112 คุ้มครองไปถึงพระมหากษัตริย์องค์ก่อนๆ ว่า เป็นเพราะมาตรา 112 ไม่ได้กำหนดว่าพระมหากษัตริย์หมายถึงพระองค์ใดบ้าง และหากตีความคุ้มครองเฉพาะพระมหากษัตริย์ที่กำลังดำรงตำแหน่งอาจเป็นช่องให้เกิดการล่วงละเมิดได้
โดยก่อนหน้านี้ ศาลชั้นต้นมีคำตัดสินให้คดีนี้ไม่มีความผิดตาม ม.112 โดยให้เหตุผลว่า ขาดความผิดตามองค์ประกอบของกฎหมาย เนื่องจาก “เป็นการกระทำต่ออดีตพระมหากษัตริย์ซึ่งสวรรคตไปแล้ว จำเลยจึงไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ตามฟ้อง…”
สำหรับคดีของจรัส เกิดขึ้นหลังจากที่เขาไปคอมเมนท์ในกลุ่ม ‘เพจจันทบุรี’ ซึ่งโพสต์มีเนื้อหาว่า ให้คนในกลุ่มปรับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในช่วงไวรัส COVID-19 ทำให้จรัสเข้าไปแสดงความคิดเห็นว่า “หลักเศรษฐกิจพอเพียงมันใช้กับคนจนไม่ได้” จึงทำให้เกิดการโต้เถียงกันในคอมเมนท์ระหว่างเขาและลูกเพจคนอื่น จนถูกฟ้อง พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ และสุดท้ายอัยการมีคำสั่งฟ้องคดี ม.112 เพิ่มในที่สุด
ทั้งนี้ ประมวลกฎหมาย ม.112 ระบุไว้ว่า “ผู้ใดหมิ่นประมาทดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ถึง 15 ปี” ข้อความดังกล่าวทำให้เกิดคำถามว่ากฎหมายข้อนี้ครอบคลุมถึงไหน ใช้กับใครบ้าง รวมถึงปัญหาอื่นๆ เช่น ความรุนแรงของบทลงโทษ และช่องว่างของกฎหมายที่เปิดให้ใครฟ้องใครก็ได้
อย่างไรก็ตาม เคยมีคำพิพากษาของศาลในหลายคดีเคยครอบคลุมไปถึง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4, สมเด็จพระเทพรัตน์ราชสุดาสยามบรมราชกุมารี รวมถึงคุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยงของรัชกาลที่ 9 ด้วย
อ้างอิงจาก:
https://twitter.com/TLHR2014/status/1594906247912099841
https://twitter.com/iLawFX/status/1594895879684734978
https://freedom.ilaw.or.th/freedom-of-expression-101/QA-112
https://tlhr2014.com/archives/27031
https://prachatai.com/journal/2021/11/96185
