นับเป็นอีกหนึ่งการค้นพบที่สำคัญของวงการแพทย์ในสมัยโบราณ เมื่อนักโบราณคดีค้นพบสถานที่ฝังศพของพี่น้อง 2 คนที่อาศัยอยู่ระหว่างศตวรรษที่ 15 ก่อนคริสต์ศักราช ในประเทศอิสราเอล และพบว่าหนึ่งในนั้นเคยได้รับการผ่าตัดสมองก่อนที่เขาจะเสียชีวิตไม่นาน
การค้นพบนี้ถือเป็นครั้งแรกของการพบศพที่มีร่องรอยการผ่าตัดสมองประเภทหนึ่ง ด้วยการเจาะรูในกะโหลกศีรษะ (Trephination) ที่ชัดเจนที่สุด ซึ่งการผ่าตัดประเภทนี้ได้รับความนิยมที่สุดในบริเวณตะวันออกสมัยโบราณ
พี่น้องคู่นี้อาศัยอยู่ในยุคสำริดระหว่าง 1,550-1,450 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งพวกเขาถูกพบระหว่างการขุดหลุมฝังศพ ในเมืองโบราณเทลเมกิดโด ซึ่งรายที่มีร่องรอยการผ่าตัดสมอง คือพี่ชายคนโตที่มีอายุประมาณ 20-40 ปี
“เรามีหลักฐานว่าการผ่าตัดนี้ เป็นการผ่าตัดระดับสากลที่แพร่หลายมาหลายพันปีแล้ว” ราเชล คาลิซเชอร์ (Rachel Kalisher) นักศึกษาปริญญาเอกสถาบันโบราณคดีฯ ของมหาวิทยาลัยบราวน์ สหรัฐฯ กล่าว
“แต่ในตะวันออก เราไม่ได้เห็นบ่อยนัก เพราะที่ผ่านมานักโบราณคดีเคยพบโครงกระดูกที่มีร่องรอยการผ่าตัดสมองในลักษณะนี้ เพียง 10 กว่ารายเท่านั้น ทำให้การค้นพบในครั้งนี้ จะเป็นการเพิ่มตัวอย่างที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการรักษาพยาบาล และการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมในเมืองโบราณ” คาลิซเชอร์กล่าว
เมืองโบราณเทลเมกิดโดที่พี่น้องสองคนนี้อาศัยอยู่ เป็นเมืองที่มั่งคั่ง และทันสมัยมาก ซึ่งนักวิจัยเชื่อว่าชาย 2 คนนี้เป็นผู้ที่มีฐานะระดับสูงในสังคม หรือแม้แต่อาจจะมีเชื้อพระวงศ์
อย่างไรก็ดี ถึงจะมีชีวิตที่สุขสบาย แต่ทั้งสองคนกลับป่วยหนัก เพราะโครงกระดูกของพวกเขา ถูกทำเครื่องหมายที่เป็นสัญลักษณ์ของความเจ็บป่วย ซึ่งจากการตรวจสอบโครงกระดูก ตัวน้องชายเสียชีวิตในช่วงวัยรุ่น เพราะอาจจะป่วยด้วยวัณโรค ไม่ก็โรคเรื้อน
และพี่ชายคนโตก็อาจจะป่วยเป็นโรคเรื้อนเช่นเดียวกัน แต่เขามีภาวะโรคทางพันธุกรรมร่วมด้วย ก็คือโรคไคลโดเครเนียลดิสออสโตซิส (CCD) หรือความผิดปกติของการพัฒนากระดูก และฟัน เพราะเขามีฟันกรามเกินหลายซี่
อย่างไรก็ตาม นักวิจัยไม่สามารถบอกได้ว่าทำไมพี่ชายคนโตถึงต้องเข้ารับการผ่าตัดสมอง เนื่องจากการรักษานี้ ใช้เพื่อลดความดันในกะโหลกศีรษะ รักษาอาการโรคลมชัก และไซนัสอักเสบเพียงเท่านั้น ซึ่งไม่ตรงกับอาการที่พี่ชายคนโตเป็นเลย
ถึงแม้ว่าเราอาจจะไม่ทราบว่าผู้ชายคนนี้ผ่าตัดสมองด้วยสาเหตุอะไรก็ตาม แต่หลังจากที่เขาเข้ารับการผ่าตัด เขาก็เสียชีวิตหลังจากนั้นไม่นาน
“อย่างไรก็ตาม เท่าที่เราทราบการเจาะกระโหลก ยังมีจุดประสงค์อื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับทางการแพทย์ด้วย ทำให้สำหรับตอนนี้ มันเป็นเรื่องที่เราไม่รู้ และจะเป็นปริศนาที่ยังไม่ได้รับการแก้ไขต่อไป” คาลิซเชอร์ กล่าวปิดท้าย
ทั้งนี้ หลังจากการตรวจสอบพี่น้องคู่นี้ พบว่าชายทั้งสองไม่ได้ถูกมองว่าเป็นคนนอก หรือเป็นคนอื่นอย่างแน่นอน เพราะมีการฝังศพที่ดี ดังนั้นตัดเรื่องพิธีกรรม หรือเรื่องเหนือธรรมชาติไปได้เลย แต่เพราะปัญหาสุขภาพที่รุมเร้า เลยอาจทำให้พี่ชายคนโตจำเป็นต้องรักษาด้วยวิธีนี้ ถึงแม้ว่ามันจะเสี่ยงมากก็ตาม
อ้างอิงจาก
