ไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่ภาพของพระนางมารี อองตัวเนตต์ ที่สวรรคตในช่วงปฏิวัติฝรั่งเศส ปรากฎขึ้นหลังจากเพลง “Do You Hear The People Sing?” จากภาพยนตร์เรื่อง ‘Les Misérables’ ที่แม้ไม่ได้พูดถึงการปฏิวัติฝรั่งเศส เมื่อช่วงปี 1789-1799โดยตรง แต่ก็ยังถ่ายทอดถึงเรื่องราวการต่อสู้ของประชาชนชาวฝรั่งเศส
ในช่วงโชว์ของพิธีเปิดงานโอลิมปิก 2024 ยังมีการแสดงโชว์ของวง Gojira ที่มาพร้อมกับเพลง ‘Ça Ira’ เวอร์ชั่นเมทัล ซึ่งเพลงนี้เคยเป็นที่นิยมในช่วงของการปฏิวัติฝรั่งเศสอีกด้วย
ไม่เพียงแค่นั้น ถ้าไปดูกันที่โลโก้ของงานโอลิมปิกที่ปารีสในปีนี้ มันก็ยังมีสัญลักษณ์ที่สะท้อนถึงการปฏิวัติฝรั่งเศสด้วยเช่นกัน
เว็บไซต์ออฟฟิเชียลของโอลิมปิก เคยอธิบายถึงโลโก้ของงานครั้งนี้ว่า ได้รับแรงบันดาลใจจาก ‘Marianne’ ที่เป็นสัญลักษณ์ของของประเทศฝรั่งเศส
ที่ผ่านมา Marianne ถือเป็นตัวแทนของคุณค่าสามอย่างที่เป็นหัวใจของประชาธิปไตยในฝรั่งเศส นั่นคือ เสรีภาพ เสมอภาค และภราดรภาพ โดยภาพของ Marianne ยังปรากฎอยู่ในวัฒนธรรมฝรั่งเศสมากมาย ตั้งแต่งานศิลปะ จนถึงในเหรียญที่คนฝรั่งเศสใช้ทุกวัน
“เธอสะท้อนถึงความต้องการของที่เราจะสร้างเกมกีฬาเพื่อประชาชน และร่วมมือใกล้ชิดกับประชาชน” เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของ Olympic ระบุถึงการใช้ Marianne เป็นโลโก้
ขณะเดียวกัน มาสคอตของโอลิมปิกที่ปารีส ยังเลือกที่จะใช้ ‘หมวกฟรีจีส’ ที่เป็นสัญลักษณ์แห่งเสรีภาพจากการปฏิวัติฝรั่งเศสอีกด้วยเหมือนกัน (เรียกว่าอินกับการปฏิวัติกันสุดๆ)
ที่ผ่านมานักประวัติศาสตร์มีข้อถกเถียงกันว่าเจ้าหมวกฟรีจีสนี้อาจจะไม่ได้มีจุดกำเนิดจากช่วงปฏิวัติฝรั่งเศส แต่เดินทางไกลมาจากยุคโรมันเลยทีเดียว อย่างไรก็ดี มันก็กลายเป็นสัญลักษณ์ที่ผู้นำฝรั่งเศส นำมาใช้ในฐานะหนึ่งในภาพแทนของการต่อสู้เพื่อเสรีภาพ
“นี่คือสัญลักษณ์ของการปฏิวัติ สาธารณรัฐฝรั่งเศส และเสรีภาพ” เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของ Olympic อธิบายถึงหมวกฟรีจีส
คำถามคือ ทำไมคนฝรั่งเศสถึงอินกับการปฏิวัติขนาดนี้กันนะ? อินถึงขั้นตั้งใจนำเสนอเรื่องราวนี้ผ่านมหกรรมกีฬาที่ใหญ่ที่สุดของโลกอีกด้วย
The MATTER เคยพูดคุยกับ ‘พี่ป้อง’ แห่งรายการไกลบ้าน คนไทยที่อาศัยอยู่ในฝรั่งเศสร่วม 20 ปี และผู้ที่ชื่นชอบในประวัติศาสตร์ของฝรั่งเศส ถึงเหตุผลว่าทำไมคนฝรั่งเศสถึงอินสิ่งนี้ รวมถึงกับการประท้วงกับรัฐอยู่เสมอๆ
“คนฝรั่งเศสถูกสอนและมีภาพจำว่า การจะได้อะไรบางอย่างมาเกิดจากการต้องสู้ ต้องปะทะ ก็ดูได้จากประวัติศาสตร์เขาเนอะ ปฏิวัติฝรั่งเศสอะไรพวกนี้ ทั้งที่จริงๆ นักประวัติศาสตร์ก็พยายามออกมาอธิบายแล้วว่าการปฏิวัติฝรั่งเศสไม่ได้ทำเพื่อประชาชน แต่คนก็อาจจะเผลอจำไปว่า มันต้องต่อสู้ แม้กระทั่งการจะได้วันหยุดประจำปีต่างๆ กฎหมายหลายๆ อย่าง ก็ผ่านกระบวนการในการประท้วงมาเยอะมากเลย” พี่ป้อง อธิบาย
ที่จึงอาจจะเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้คำขวัญที่ว่า “เสรีภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ” ยังคงมีพลังมาถึงยุคปัจจุบัน และการต่อสู้ทางการเมืองก็กลายเป็นแรงบันดาลใจให้กับวัฒนธรรมของฝรั่งเศสเรื่อยมา
อ้างอิงจาก
https://olympics.com/en/paris-2024/information/a-single-emblem
https://olympics.com/en/paris-2024/the-games/the-brand/mascots
https://www.nytimes.com/article/opening-ceremony-heavy-metal-band-gojira.html
#Olimpiadas2024 #Olympics #Paris2024 #TheMATTER
