เพิ่งประกาศครบ 6 สาขาไปสดๆ ร้อนๆ วันนี้ กับรางวัลที่ทั้งโลกรอลุ้นไปพร้อมๆ กัน
จริงๆ แล้วต้องบอกว่ารางวัลที่ Alfred Nobel เป็นผู้ริเรื่มเมื่อปี 1901 นั้นมีเพียง 5 สาขาในปี 1901 แต่ว่าในปี 1968 ธนาคารแห่งชาติสวีเดนได้เพิ่มรางวัลสาขาเศรษฐศาสตร์เข้าไปในวาระฉลอง 300 ปีของธนาคาร และเพื่อเป็นการระลึกถึง Alfred Nobel
จนถึงปีนี้ มีการมอบรางวัลไปแล้วทั้งหมด 585 รางวัล ในลิสต์รายชื่อผู้ได้รับรางวัล 923 ชื่อตลอด 116 ปี มีทั้งผลงานเดี่ยว คู่ และทีมสามคน (ตามกฎของโนเบล คือรวมทีมกันได้ไม่เกิน 3 คน) รวมถึงมีทั้งที่เป็นบุคคลและองค์กร
ซึ่งในรายชื่อ จริงๆ ก็มีคนที่เคยได้รับรางวัลมากกว่าหนึ่งครั้ง อย่างเช่น คณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ (ICRC) ที่เคยได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพถึง 3 ครั้ง ในปี 1917, 1944 และ 1963 หรือ Marie Curie ที่เคยได้รับรางวัลในสาขาฟิสิกส์เมื่อปี 1903 และอีกครั้งในสาขาเคมี ในปี 1911 และมีผู้หญิงทั้งหมด 49 คน ที่เคยได้รับรางวัลนี้
หากลองสังเกตว่าคนประเทศไหนได้รางวัลมากที่สุด ก็จะพบว่า
อันดับ 1 คือ ชาวอเมริกัน 376 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาการแพทย์
อันดับ 2 คือ ชาวสหราชอาณาจักร 127 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาการแพทย์และเคมี
อันดับ 3 คือ ชาวเยอรมัน เคยได้รับรางวัล 109 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาเคมี
อันดับ 4 คือ ชาวฝรั่งเศส เคยได้รับรางวัล 68 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาวรรณกรรม
อันดับ 5 คือ ชาวสวีเดน เคยได้รับรางวัล 31 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาการแพทย์และวรรณกรร
นอกจากนี้ยังมีข้อมูลอื่นๆ ที่น่าสนใจอย่างเช่น
- 49 ครั้ง คือจำนวนรางวัลโนเบลที่ไม่ได้มอบให้ใคร เพราะตามหลักของมูลนิธิโนเบล (Nobel Foundation) หากไม่มีผลงานที่เหมาะสมก็ไม่จำเป็นต้องประกาศ แต่ส่วนมาก ปีที่ไม่มีผลงานก็จะเป็นช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 (1914-1918) และ ครั้งที่ 2 (1939-1945)
- 17 ปี คืออายุที่น้อยที่สุดของผู้ได้รับรางวัล นั่นก็คือ Malala Yousafzai เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ ปี 2014 ร่วมกับ Kailash Satyarthi จากการต่อสู้กับการกดขี่สิทธิของเด็กและเยาวชนทั้งในด้านชีวิตและการศึกษา
- 90 ปี คืออายุที่มากที่สุดของผู้ได้รับรางวัล นั่นก็คือ Leonid Hurwicz เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ ปี 2007 ร่วมกับ Eric S. Maskin และ Roger B. Myerson จากการพัฒนาทฤษฎีการออกแบบกลไก (Mechanism design theory)
- 2 คนที่เคยปฏิเสธรางวัลโนเบล คือ Jean-Paul Sartre ปฏิเสธรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี 1964 และ Le Duc Tho อดีตนายกรัฐมนตรีเวียดนามที่ปฏิเสธการเข้ารับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 1973 ร่วมกับ รัฐมนตรีว่ากการกระทรวงต่างประเทศของสหรัฐฯ
- รวมถึงว่ามีคนที่ถูกบังคับให้ปฏิเสธรางวัลนี้ อย่างชาวเยอรมัน 3 คนที่ Adolf Hitler สั่งห้ามเข้ารับรางวัล และ Boris Pasternak ที่สหภาพโซเวียตก็สั่งไม่ให้รับรางวัลสาขาวรรณกรรมเมื่อปี 1958 เช่นกัน
- ส่วนคนที่อกหักจากโนเบลบ่อยที่สุด ก็คือ Sigmund Freud นักจิตวิทยาชื่อดังที่ถูกเสนอชื่อเข้ารับรางวัลถึง 12 ครั้ง แต่คณะกรรมการรางวัลปฏิเสธทุกครั้ง ภายหลังมีผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่า “ผลงานของเขาไม่มีคุณค่าในเชิงวิทยาศาสตร์” หรือแม้แต่มหาตมะ คานธี ก็ยังถูกปฏิเสธไม่ให้รางวัลในการเสนอชื่อทั้ง 4 ครั้ง
- รางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ เคยถูกมอบให้กับผู้ถูกจองจำ 3 คน ซึ่งก็คือ Carl von Ossietzky นักข่าวและนักเคลื่อนไหวที่ได้รับรางวัลเมื่อปี 1935 ขณะอยู่ในคุก แต่เขาเสียชีวิตก่อนที่จะได้ออกมารับรางวัล อองซานซูจี ที่ได้รับรางวัลตั้งแต่ปี 1991 แต่ต้องรอถึง 20 ปี กว่าจะมีอิสรภาพและเดินทางไปรับรางวัล และในปี 2010 Liu Xiaobo นักสิทธิมนุษยชนชาวจีนก็ยังถูกขังไม่ให้ออกมารับรางวัล
- ตั้งแต่ปี 1974 มีข้อกำหนดว่าไม่สามารถมอบรางวัลให้กับคนที่เสียชีวิตแล้วได้ แต่ก่อนหน้านั้น เคยมี 2 คนที่ได้รับรางวัลหลังจากเสียชีวิตแล้ว นั่นก็คือ Erik Axel Karlfeldt เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี 1931 และ Dag Hammarskjöld เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 1961
ผลรางวัลโนเบลประจำปี 2017
1) สาขาการแพทย์ : ทีมนักพันธุศาสตร์ Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash และ Michael W. Young ได้รับรางวัลจากการค้นพบ ‘กลไกของโมเลกุลที่ควบคุมนาฬิกาชีวภาพ’ (Molecular Mechanisms Controlling the Circadian Rhythm)
2) สาขาฟิสิกส์ : ทีมนักฟิสิกส์ Rainer Weiss, Barry C. Barish และ Kip S. Thorne ได้รับรางวัลจากการค้นพบ ‘คลื่นความโน้มถ่วง’ (Gravitational Wave)
3) สาขาเคมี : Jacques Dubochet, Joachim Frank และ Richard Henderson ได้รับรางวัลจากการร่วมกันพัฒนา ‘กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบเย็นยิ่งยวด’ (Cryo-electron microscopy)
4) สาขาวรรณกรรม : คณะกรรมการประกาศให้รางวัลกับ Kazuo Ishiguro เจ้าของผลงานอย่าง ‘Never Let Me Go’ เนื่องด้วยงานของเขา เต็มไปด้วยพลังทางอารมณ์ที่ “เผยให้เห็นหุบเหวภายใต้ประสาทสัมผัสจอมปลอมในความรู้สึกเชื่อมโยงที่เรามีต่อโลก”
5) สาขาสันติภาพ : คณะกรรมการประกาศให้รางวัลกับ องค์กรรณรงค์นานาชาติเพื่อยุติอาวุธนิวเคลียร์ (ICAN) ด้วยเหตุผลที่องค์กร “ได้ทำงานเพื่อให้ผลกระทบจากความหายนะด้านมนุษยธรรมจากการใช้อาวุธนิวเคลียร์เป็นที่สนใจ และยังพยายามในการทำให้สนธิสัญญาปลอดอาวุธนิวเคลียร์บรรลุผล”
6) สาขาเศรษฐศาสตร์ : Richard H. Thaler ได้รับรางวัลจากผลงานด้านเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม ที่เชื่อมโยงจิตวิทยาเข้ากับการตัดสินใจเชิงเศรษฐศาสตร์
พิธีมอบรางวัลจะมีขึ้นในวันที่ 10 ธ.ค. ซึ่งตรงกับวันครบรอบวันเสียชีวิตของ Alfred Nobel
ที่มา : https://www.nobelprize.org
