ช่วงเวลาปลายเดือนมีนาคมถึงกลางเมษายน หลายๆ ครอบครัวของคนไทยเชื้อสายจีนจะมีนัดพบรวมญาติกันเป็นกรณีพิเศษประจำปี ซึ่งนั่นก็คืองานเชงเม้งที่จะเดินทางไปไหว้บรรพบุรุษกันตามธรรมเนียม
แต่ถึงอย่างนั้น เชงเม้งในปีนี้ (พ.ศ.2563) ก็เกิดขึ้นภายใต้สถานการณ์ที่ไม่ปกติเสียเท่าไหร่ เพราะประเทศไทยกำลังต้องรับมือกับไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ หรือที่เรียกกันว่า โควิด-19 ทำให้หลายๆ คนเริ่มเกิดความสงสัยและไม่สบายใจกันว่า การไปเชงเม้งจะปลอดภัยต่อสุขภาพร่างกายของทั้งตัวเรา รวมถึงญาติผู้ใหญ่ด้วยรึเปล่า
คำถามที่น่าสนใจคือ แล้วการไปเชงเม้งในช่วงเวลาแบบนี้มันเสี่ยงกันแค่ไหนบ้าง?
อย่างที่หลายคนได้รู้กันว่า ข้อมูลทางการแพทย์ในงานวิจัยและสถิติที่ออกมาได้สะท้อนว่า ‘กลุ่มผู้สูงอายุ’ เป็นกลุ่มที่จำเป็นต้องได้รับการปกป้องจากเชื้อโควิด-19 เป็นอย่างมาก เพราะโดยส่วนใหญ่แล้ว ผู้สูงอายุมักจะมีภูมิคุ้มกันในร่างกายที่น้อยลงตามวัย จึงส่งผลให้ไวรัสที่เข้ามาในร่างกาย สามารถทำอันตรายได้มากกว่าคนในวัยอื่นๆ
ขณะเดียวกัน ข้อที่น่าเป็นกังวลด้วยก็คือว่า ถ้าหากผู้สูงอายุมีโรคที่อยู่กับตัวเองอยู่แล้ว โดยเฉพาะโรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคปอด ความดันโลหิตสูง รวมถึงโรคทางด้านระบบทางเดินหายใจ ก็จะยิ่งได้รับผลกระทบจากโควิด-19 มากขึ้นกว่าปกติอีกด้วย
แต่ต้องขีดเส้นใต้เอาไว้หลายๆ เส้นด้วยว่า คนทุกเพศทุกวัยก็ย่อมที่จะเสี่ยงติดไวรัสโควิด-19 ด้วยเหมือนกัน
ยิ่งในช่วงเวลาที่แนวคิดเรื่อง ‘Social distancing’ กำลังถูกพูดถึงจากหน่วยงานด้านสาธารณสุขไทย บรรดาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก็ได้ออกมาให้คำแนะนำว่า พวกเราไม่ควรเดินทางเคลื่อนที่ไปไหนไกลๆ รวมทั้ง พยายามหลีกเลี่ยงการเดินทางไปรวมตัวกันเป็นกลุ่มๆ ด้วยแล้ว ดังนั้น การไปรวมตัวกันภายในงานเดียวกัน พื้นที่เดียวกัน กระทั่งการกินข้าวพร้อมหน้ากันในพื้นที่เล็กๆ ก็เป็นกิจกรรมที่น่าจะหลีกเลี่ยงกันไปก่อน
มันจึงไม่แปลกนักที่หลายครอบครัวได้ตัดสินใจที่จะยกเลิกงานเชงเม้งประจำปีนี้ไปแล้วเพื่อความปลอดภัยและความสบายใจของทุกคนในบ้าน
ประเด็นที่น่าสนใจต่อมาคือ แล้วในต่างประเทศเขาจัดการกับเรื่องการเชงเม้งในช่วงภาวะวิกฤติโควิด-19 กันยังไงบ้าง?
ตัวอย่างแรกที่น่าสนใจคือในประเทศสิงคโปร์ รายงานข่าวของ Channel New Asia ระบุว่า บางผู้ให้บริการสถานที่หลุมศพในบางแห่ง ได้ทำความสะอาดพื้นที่กันอย่างจริงจังเพื่อให้มั่นใจว่าจะปลอดภัยจากโรคได้มากที่สุดควบคู่ไปกับการออกข้อแนะนำว่า ผู้ใช้บริการไม่จำเป็นต้องเดินทางมาไหวบรรพบุรุษด้วยตัวเอง และไม่ต้องพาครอบครัวมาก็ได้ โดยทางสถานที่จะส่งคนไปวางอาหาร ผลไม้ และสิ่งของต่างๆ เพื่อไหว้บรรพบุรุษให้แทน
ด้านผู้ให้บริการในบางสถานที่ก็แนะนำให้อย่ามากันในช่วงเวลาพีคๆ ที่มีคนรวมตัวกันเยอะๆ หรือไม่ก็อย่ามากันเป็นกลุ่มใหญ่เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดการแพร่กระจายหรือติดเชื้อไวรัสได้
มาดูกันที่ทางฝั่งจีนแผ่นดินใหญ่กันบ้าง ในช่วงเวลาแบบนี้เองที่ทางการจีนไม่สนับสนุนให้ผู้คนออกไปรวมตัวกันเป็นกลุ่มก้อน และหลายครอบครัวก็ไม่ได้ไปไหว้บรรพบุรุษด้วยตัวเอง มันก็ได้เกิดการให้บริการรูปแบบใหม่ขึ้นมา นั่นคือธุรกิจที่รับจ้างไปไหว้และทำความสะอาดหลุมศพ อีกทั้งยังให้กับทางญาติๆ ที่อยู่ในบ้าน สามารถ video call เพื่อสื่อสารมาทางหลุมศพได้อีกด้วย
กรณีหลังนี้น่าจะตอบโจทย์ของปัญหาในเวลานี้พอสมควร เพราะได้ทั้งเรื่อง social distancing รวมถึงทางผู้หลักผู้ใหญ่เองก็ยังได้ไหว้บรรพบุรุษ โดยไม่ต้องเคลื่อนย้ายตัวเองไปเจอกับความเสี่ยงภายนอก
แม้ว่ารูปแบบกิจกรรมจะแตกต่างออกไปจากเดิม และช่วงเวลาที่ครอบครัวจะได้พบปะกันพร้อมหน้าจะหายไป แต่มันก็ถือเป็นการปรับตัวที่จำเป็นเพื่ออยู่รอดปลอดภัยกันในช่วงเวลาเช่นนี้
อ้างอิงจาก
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51540981
https://www.thestar.com.my/metro/metro-news/2020/03/19/skipping-qing-ming-a-tough-call-for-many
https://www.facebook.com/aizhongchina/posts/1827971767334378
