นับเป็นข่าวดีสำหรับคอหนังบ้านเรา ที่ The French Dispatch (2021) หรือในชื่อเต็มว่า The French Dispatch of the Liberty, Kansas Evening Sun ผลงานล่าสุดของผู้กำกับสุดแนวชาวอเมริกันขวัญใจคอหนังอินดี้หนังอาร์ต อย่าง เวส แอนเดอร์สัน (Wes Anderson) ที่เป็นเสมือนจดหมายรักของเขาที่มอบให้แก่วงการสื่อสิ่งพิมพ์ เข้ามาฉายในระบบสตรีมมิ่งในบ้านเราแล้ว
The French Dispatch เล่าเรื่องราวของทีมงานหนังสือพิมพ์สมมติสัญชาติอเมริกัน ณ เมืองสมมติในชนบทของฝรั่งเศสอย่าง อองนุย-เซือร์-บลาเซ่ (Ennui-sur-Blasé แปลเป็นไทยประมาณ “ความเบื่อหน่ายอันน่าเฉื่อยชา”) ภายใต้การนำทีมของบรรณาธิการ อาเธอร์ โฮวิตเซอร์ จูเนียร์ (บิล เมอร์เรย์) ที่ร่วมกันทำนิตยสาร The French Dispatch ฉบับล่าสุดออกมา
เรื่องราวในหนังถูกแบ่งออกเป็นสี่ตอน โดยเล่าด้วยรูปแบบของบทความในคอลัมน์นิตยสารหัวข้อต่างๆ อย่าง ‘สีสันท้องถิ่น’, ‘ศิลปะและศิลปิน’, ‘การเมือง/กวี’ และ ‘รสและกลิ่น’ (อาหาร) คงไม่ต้องบอกให้เสียเวลาว่าตอนที่น่าสนใจที่สุดสำหรับโอตาคุศิลปะอย่างเรา ย่อมต้องเป็นตอนที่อยู่ในคอลัมน์ ‘ศิลปะและศิลปิน’ เป็นแม่นมั่น
ภาพจาก: Fox Searchlight Pictures
โดยในตอนที่ว่านี้มีชื่อบทความว่า ‘The Concrete Masterpiece’ เขียนโดย เจ.เค.แอล. บีเรนเซน (รับบทโดย ทิลดา สวินตัน) โดยตัวละครของเธอได้แรงบันดาลใจจากนักประวัติศาสตร์ศิลปะชาวอเมริกันชื่อดัง โรซามันด์ เบอร์เนียร์ (Rosamund Bernier) ตัวบทความถูกนำเสนอในรูปของเลกเชอร์ของเธอ เกี่ยวกับชีวิตและผลงานของ โมเสส โรเซนธาเลอร์ (รับบทโดย โทนี เรฟโวโลรี ในวัยหนุ่มน้อย และ เบนิซิโอ เดล โตโร ในวัยหนุ่มใหญ่) ศิลปินระดับตำนานผู้ถูกจำคุกในเรือนจำจากข้อหาฆาตกรรม
ภาพจาก: Fox Searchlight Pictures
ในขณะที่ถูกคุมขังอยู่ โมเสสสร้างสรรค์ผลงานหลากหลายชิ้นในคุก โดยเฉพาะผลงานภาพวาดนามธรรมชิ้นเยี่ยม Simone Naked, Cell Block J Hobby Room ที่ได้แรงบันดาลใจจาก ซิโมน (เลอา เซย์ดูซ์) ผู้คุมสาว ผู้เป็นทั้งนางแบบ(เปลือย), เทพธิดาบันดาลใจ (Muse) และชู้รักของเขา ประจวบกับการที่ จูเลียน คาดาซิโอ (เอเดรียน โบรดี) นายหน้าค้างานศิลปะชื่อดังที่บังเอิญถูกจำคุกในข้อหาหลีกเลี่ยงภาษีในเรือนจำเดียวกัน เมื่อเขาได้มาเห็นผลงานของโมเสสเข้า ก็เกิดโดนใจอย่างแรง จนดั้นด้นไปขอซื้องานทั้งหมดจากเขาถึงห้องกรง แถมยังหมายมั่นจะปั้นโมเสสให้กลายเป็นดาวรุ่งดวงใหม่ในโลกศิลปะทั้งๆ ที่เขายังคงต้องโทษจองจำอยู่ในคุก จนกลายเป็นที่มาของผลงานชิ้นเอกของโมเสสอย่างภาพ The Concrete Masterpiece หรือในชื่อเต็มว่า Ten Reinforced Cement Aggregate Load-Bearing Murals ชุดภาพวาดนามธรรมขนาดมหึมา 10 ชิ้น ที่นอกจากจะก่อให้เกิดความโกลาหลอลเวงครื้นเครงตามสไตล์ เวส แอนเดอร์สัน ยังจิกกัดเสียดสีแวดวงศิลปะสมัยใหม่อย่างสุดแสบสันคันคะเยออีกด้วย
Ten Reinforced Cement Aggregate Load-Bearing Murals, ภาพจาก: 180 The Strand
นอกจากการแสดงอันหลุดโลกแต่เปี่ยมเสน่ห์ของทัพนักแสดงชั้นนำมากหน้าหลายตา กับฉากและงานสร้างอันประณีตงดงามเปี่ยมสีสันอย่างน่าทึ่งในสไตล์ เวส แอนเดอร์สัน องค์ประกอบอันโดดเด่นโดนใจอีกอย่างในเรื่องนี้ก็คือผลงานภาพวาดทั้งหลายที่ตัวละครโมเสสทำขึ้นในเรือนจำตามท้องเรื่องในหนัง ทั้งภาพวาดแบบเหมือนจริงในสไตล์เดียวกับศิลปินสัจนิยม (realism) อย่าง กุสตาฟว์ กูร์แบ (Gustave Courbet) และศิลปินโมเดิร์นนิสต์ชาวสวิส-ฝรั่งเศส เฟลิกซ์ วัลล็อตตั้น (Félix Vallotton) หรือภาพวาดหุ่นนิ่งและทิวทัศน์ในสไตล์เดียวกับศิลปิน post-impressionism อย่าง ปอล เซซาน (Paul Cézanne) และ วินเซนต์ แวน โกะห์ (Vincent van Gogh) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภาพวาดนามธรรมสีสันสดใส ฝีแปรงรุนแรงเปี่ยมพลังความเคลื่อนไหว ที่ในหนังอุปโลกน์ว่าเป็นต้นธารของกระแสเคลื่อนไหวทางศิลปะแบบนามธรรมอย่าง The French Splatter-school Action-group อันเลื่องชื่อฤาชาในยุคโมเดิร์นของฝรั่งเศส
และศิลปินตัวจริงเสียงจริงผู้อยู่เบื้องหลังการสร้างสรรค์ผลงานในหนังเรื่องนี้ก็คือ ซานโดร คอปป์ (Sandro Kopp) ศิลปินชาวเยอรมนี-นิวซีแลนด์ ผลงานของเขามีแนวคิดเกี่ยวกับการสำรวจจุดตัดระหว่างงานจิตรกรรมคลาสสิกและเทคโนโลยีดิจิทัล รวมถึงตั้งคำถามเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของสื่อกลางในสังคมสมัยใหม่
ซานโดร คอปป์ ขณะกำลังทำงานเบื้องหลังในหนัง The French Dispatch (2021), ภาพจาก: Sian Smith
คอปป์เป็นศิลปินที่ทำงานได้อย่างอิสระเลื่อนไหลทั้งในแนวทางของงานศิลปะแบบรูปลักษณ์ (figurative art) และศิลปะนามธรรม (abstract art) ก่อนหน้านี้เขาเป็นที่รู้จักจากผลงานชุด Skype Portraits ที่วาดภาพพอร์เทรตของผู้คนผ่านโปรแกรมสื่อสารออนไลน์อย่าง Skype และจับเอาความบกพร่องไม่สมบูรณ์ของภาพที่ถูกบิดเบือนความชัดเจนจากการส่งสัญญาณผ่านเครือข่ายการสื่อสารออนไลน์ เพื่อเพิ่มรายละเอียดของความเป็นนามธรรมให้ใบหน้าเหล่านั้น
อันที่จริงคอปป์เองก็ไม่ใช่คนอื่นคนไกล หากแต่เป็นคู่รักคนปัจจุบันของ ทิลดา สวินตัน นักแสดงนำในตอนนี้ แถมก่อนหน้านี้คอปป์ยังเคยวาดภาพให้หนังที่ทิลดาเล่นอีกเรื่องอย่าง Okja (2017) ของ บง จุนโฮ อีกด้วย
เควิน ทิมอน ฮิล (Kevin Timon Hill) ผู้กำกับศิลป์ของ The French Dispatch กล่าวถึงผลงานภาพวาดชิ้นเด่นในหนังเรื่องนี้ว่า
“ตามท้องเรื่อง ภาพวาดนี้ต้องเป็นผลงานที่จะเปลี่ยนโลกศิลปะ ดังนั้นมันต้องเป็นผลงานที่ทรงพลังเต็มไปด้วยชีวิตชีวา และทำให้ผู้ชมรู้สึกถึงพลังที่จะเปลี่ยนแปลงวงการในผลงานชิ้นนี้ได้”
ซานโดร คอปป์ ขณะกำลังทำงานเบื้องหลังในหนัง The French Dispatch (2021), ภาพจาก: Sian Smith
นอกจากศิลปินหลักอย่างคอปป์แล้ว เขายังชักชวนศิลปินผู้ช่วยที่เปี่ยมพรสวรรค์อย่าง ฌอน สมิท (Sian Smith) และ อีดิท บาแดรนด์ (Edith Baudrand) มาร่วมด้วยช่วยกันสร้างสรรค์ผลงานศิลปะเบื้องหลังในหนังกันอย่างขะมักขะเม้นเป็นเวลานับเดือน ในสตูดิโอที่ดัดแปลงจากโรงงานกระดาษร้างในเมืองอ็องกูแลม (Angoulême) ประเทศฝรั่งเศส โดยหยิบเอาสไตล์การทำงานของศิลปินระดับตำนานอย่าง วิลเลิม เดอ คูนนิง (Willem De Kooning), แฟรงก์ เอาว์บัก (Frank Auerbach), อันเซล์ม คีเฟอร์ (Anselm Kiefer) และ ฟรานซิส เบคอน (Francis Bacon) มาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานเบื้องหลังในหนังเรื่องนี้
ซานโดร คอปป์ ขณะกำลังทำงานเบื้องหลังในหนัง The French Dispatch (2021), ภาพจาก: Sian Smith
ที่น่าสนุกก็คือ หลังจากทำงานให้หนังเรื่องนี้เสร็จแล้ว คอปป์ยังถือโอกาสหยิบฉวยเอาเทคนิกและแนวคิดที่เขาใช้ในการทำงานศิลปะเบื้องหลังในหนังมาต่อยอดให้กลายเป็นงานของเขาเองเสียเลย
“ผมรู้สึกว่าภาพวาดในหนังเรื่องนี้เหมือนเป็นผลงานของผม ผมเลยทำงานต่อยอดจากกระบวนการที่ทำให้หนัง ผมคิดว่าหนังเรื่องนี้จับใจผมอย่างมาก เรื่องราวในหนังช่างสวยงามและเขียนขึ้นอย่างหมดจดงดงาม และเข้าถึงอารมณ์ความรู้สึกลึกๆ และความหมายที่แท้จริงของผมในการเป็นศิลปิน”
นิทรรศการ WES ANDERSON: THE FRENCH DISPATCH, ภาพจาก: 180 The Strand
นอกจากผลงานภาพวาดของคอปป์และทีมงานจะถูกนำเสนออย่างเฉิดฉายในหนังแล้ว ภาพวาดตัวจริงยังถูกนำไปจัดแสดงร่วมกับฉาก เครื่องแต่งกาย และบรรดาอุปกรณ์ประกอบฉากในหนัง The French Dispatch ในนิทรรศการ WES ANDERSON: THE FRENCH DISPATCH ที่ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม 180 The Strand ในลอนดอน ประเทศอังกฤษ เมื่อปี ค.ศ.2021 ที่ผ่านมา
The Rosenthaler Suite 12 (Simone) (2018) โดย ซานโดร คอปป์ ในนิทรรศการ The Rosenthaler Suite, ภาพจาก: Ebensperger
แถมล่าสุด ศิลปินเบื้องหลังอย่าง ซานโดร คอปป์ เองก็ยังมีนิทรรศการชื่อ Rosenthaler Suite ที่จัดแสดงผลงานของเขา (ที่ทำในนามของ โมเสส โรเซนธาเลอร์) จำนวนนับไม่ถ้วนที่ไม่ได้ถูกนำมาแสดงในหนัง รวมถึงผลงานที่ทำขึ้นภายหลัง ในหอศิลป์ Ebensperger ที่กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี ตั้งแต่วันที่ 11 กุมภาพันธ์ – 13 มีนาคม ค.ศ.2022 นี้อีกด้วย ใครสนใจก็ตามไปชมกันได้ตามอัธยาศัยที่ ebensperger.net หรือเข้าไปชมผลงานของ คอปป์ ทางออนไลน์ได้ในอินสตาแกรม instagram.com และเว็บไซต์ sandrokopp.com สามารถชมภาพยนตร์ The French Dispatch ได้ทาง Disney+ Hotstar Thailand
อ้างอิงข้อมูลจาก
