ความพยายามในการสร้างกระแสคัดค้านร่าง พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารของราชการ (ฉบับแก้ไข) ของภาคีนักเรียนสื่อ ถือว่าประสบความสำเร็จไปในระดับหนึ่ง หลังมีผู้ร่วมลงชื่อคัดค้านในแคมเปญที่สร้างไว้บนเว็บไซต์ change.org เกิน 10,000 รายชื่อ ตามเป้าหมายที่ตั้งไว้แต่เดิมแล้ว
ล่าสุด ทางภาคีนักเรียนสื่อจึงขยับเป้าหมายขอเพิ่มเป็น 22,000 รายชื่อ ก่อนจะนำไปยื่นคัดค้านต่อคณะกรรมาธิการ (กมธ.) การสื่อสาร โทรคมนาคม และดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สภาผู้แทนราษฎร ในวันเปิดสมัยประชุมสภาผู้แทนราษฎร วันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ.2564 นี้
สำหรับร่าง พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารฯ (ฉบับแก้ไข) ผ่านความเห็นชอบจากที่ประชุมคณะรัฐมนตรี ช่วงปลายเดือนมีนาคม พ.ศ.2564 และรอส่งให้รัฐสภาพิจารณาเพื่อออกมาใช้บังคับต่อไป มีเนื้อหาแก้ พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารฯ ฉบับปี พ.ศ.2540 หลายอย่างที่ถูกมองว่า จะทำให้เกิดการปิดกั้นข้อมูลข่าวสารของราชการมากกว่าจะเปิดเผย อาทิ
- เพิ่มหมวด ‘ข้อมูลข่าวสารที่ห้ามเปิดเผย’ (หมวดที่ 1/1)
- เนื้อหาข้อมูลข่าวสารที่ห้ามเปิดเผย มีอาทิ ข้อมูลข่าวสารของราชการที่ “หากเปิดเผยแล้วอาจมีการนำไปใช้ในทางที่อาจก่อให้เกิดความเสียหายต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ และข้อมูลด้านการถวายความปลอดภัย” (มาตรา 13/1) ข้อมูลข่าวสารของราชการที่ “เป็นข้อมูลความมั่นคงของรัฐ ด้านการทหารและการป้องกันประเทศ ด้านการข่าวกรอง #ด้านการป้องกันและปราบปรามการก่อการร้าย ด้านการต่างประเทศที่เกี่ยวกับความมั่นคงของรัฐ ด้านการรักษาความปลอดภัยบุคคล และข้อมูลความมั่นคงของรัฐด้านอื่นตามที่ ครม.ประกาศกำหนด” (มาตรา 13/2)
- กำหนดบทลงโทษกรณี “ผู้ใดฝ่าฝืนมาตรา 13/1 หรือมาตรา 13/2” ไว้ว่า ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (มาตรา 41/2)
ด้วยเนื้อหาดังกล่าว รังสิมันต์ โรม ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล เคยพูดไว้ในรายการ ‘มาเถอะจะคุย’ ของจอมขวัญ x The MATTER ว่า อาจนำไปสู่สถานการณ์ที่รัฐ “ปกปิดเป็นหลัก เปิดเผยเป็นข้อยกเว้น” (แย้งกับสโลแกนของสำนักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการในปัจจุบัน ที่ใช้คำว่า “เปิดเผยเป็นหลัก ปกปิดเป็นข้อยกเว้น”) โดยข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับกองทัพอาจถูกตีว่าเป็น ‘ข้อมูลความมั่นคงของรัฐ’ ไปทั้งหมด เช่น ต่อไป เราอยากรู้ราคากางเกงในทหาร ก็อาจถูกตีเป็นยุทธภัณฑ์ ให้ดูไม่ได้ อย่าว่าแต่ข้อมูลการจัดซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์ เช่น รถถัง เลย
ที่ผ่านมา ผู้มีอำนาจยุค คสช.มักยกยอตัวเองว่า “โปร่งใส ตรวจสอบได้” แต่พอถึงเวลาต้องเปิดเผยข้อมูลสำคัญทีไร มักจะบ่ายเบี่ยงหลบเลี่ยงการเปิดเผยข้อมูลอยู่เสมอ The MATTER เคยขอข้อมูลรายชื่อทหารเกษียณที่ยังพักอยู่ในบ้านหลวง (เหมือน พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา) จำนวน 22 คน ทางกองทัพบกก็ยกเหตุผลต่างๆ มาปฏิเสธไม่ยอมให้ข้อมูล จนเวลาผ่านมาใกล้จะครบ 1 ปีแล้ว
#Brief #TheMATTER
