จากสตาร์ทอัพดาวรุ่งแห่งซิลิคอนวัลเลย์ สู่จุดจบ เอลิซาเบธ โฮล์มส์ ผู้ก่อตั้งเธรานอส ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็น ‘มหาเศรษฐินีที่อายุน้อยที่สุดในโลก’ โดยนิตยสาร Forbes และ ‘สตีฟ จ็อบส์ คนต่อไป’ โดยนิตยสาร Inc. ถูกศาลแคลิฟอร์เนียตัดสินมีความผิดฐานฉ้อโกงแล้ว
โฮล์มส์ถูกตัดสินมีความผิดฉ้อโกง 4 ข้อหา จากทั้งหมด 11 ข้อหา โดยมี 3 ข้อหาที่เป็น ‘wire fraud’ หรือการฉ้อโกงผ่านการสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ และอีก 1 ข้อหาเป็นข้อหารวมหัวฉ้อโกง (conspiracy to commit wire fraud) แต่ละข้อหามีโทษจำคุกสูงสุดอย่างละ 20 ปี ซึ่งคาดว่า โฮล์มส์น่าจะยื่นอุทธรณ์ต่อไป
บริษัทเธรานอส (Theranos) เคยเป็นดาวรุ่งแห่งซิลิคอนวัลเลย์ เคยมีมูลค่าสูงสุดถึง 9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือเกือบๆ 3 แสนล้านบาท เธรานอสเคยโฆษณาว่าจะมาปฏิวัติวงการแพทย์ ด้วยผลิตภัณฑ์ชูโรง คือ เครื่องตรวจเลือดเอดิสัน ที่อ้างว่าจะตรวจจับโรคร้ายอย่างมะเร็งหรือเบาหวานได้ด้วยหยดเลือดไม่กี่หยดในเวลาอันรวดเร็ว โดยไม่จำเป็นต้องเจาะเลือด
แต่เธรานอสเริ่มส่งสัญญาณพังทลายลงในปี 2015 เมื่อหนังสือพิมพ์ Wall Street Journal เผยแพร่รายงานเชิงสืบสวนเปิดโปงว่าเทคโนโลยีตรวจเลือดของเธรานอสนั้นใช้งานจริงไม่ได้ รวมถึงแพทย์ทั่วสหรัฐฯ ก็ตั้งข้อกังขากับเครื่องตรวจเลือดที่ว่านี้ จนกระทั่งปี 2018 บริษัทก็ล่มสลาย
คดีเธรานอสยังไม่จบเพียงเท่านี้ เพราะดังที่ได้พูดถึงไป โฮล์มส์น่าจะยื่นอุทธรณ์ต่อไป นอกจากนี้ ก็ยังมีผู้บริหารคนอื่นๆ ที่รอไต่สวนอยู่อีก โดยเฉพาะ ราเมศ ‘ซันนี’ บัลวานี อดีต COO ของเธรานอสและแฟนเก่าของโฮล์มส์ ซึ่งคาดกันว่าไม่น่าจะรอดจากการตัดสินเช่นเดียวกัน
ถือเป็นบทเรียนสำคัญให้กับสตาร์ทอัพในซิลิคอนวัลเลย์อื่นๆ ที่ควรจะหลีกเลี่ยงการโกหกหรือปิดบังความจริงเพื่อหลอกล่อให้นักลงทุนมาลงทุน โฮล์มส์เองก็เคยได้รับการยกย่องถึงขนาดเทียบเท่ากับสตีฟ จ็อบส์ ในแง่ที่จะมาปฏิวัติวงการเช่นเดียวกับแอปเปิล กูเกิล หรือเฟซบุ๊ก แต่เมื่อถูกจับได้ว่าโกหก ทุกอย่างก็พังทลายลง
สามารถอ่านสรุปมหากาพย์คดีเธรานอส ที่ The MATTER เคยรวบรวมไว้ได้ที่ https://thematter.co/brief/153852/153852
อ้างอิงจาก
https://www.nytimes.com/live/2022/01/03/technology/elizabeth-holmes-trial-verdict
https://www.bbc.com/news/business-58336998
