คุณคิดว่า CEO หญิงมหาเศรษฐีที่มีอายุน้อยที่สุดในโลกคือใคร ในปี 2014 อลิซาเบธ โฮล์มส์ ในวัย 30 ปี ณ ขณะนั้น ถูกจัดอันดับให้เป็น (อดีต) หญิงอายุน้อยที่สุด ที่สามารถสร้างเนื้อสร้างตัวจนกลายเป็นมหาเศรษฐี ด้วยบริษัทของเธอ ‘Theranos’ จากการระดมทุนครั้งแรกเพียง 1 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (ประมาณ 34 ล้านบาท) จนนำมาสู่มูลค่าทรัพย์สินรวมกว่า 9 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ (ประมาณ 3 แสนล้านบาท) ภายในเวลาไม่นานนัก
Theranos ถูกจับตาจากกลุ่มนักลงทุนอย่างมาก เนื่องจากบริษัทได้นำเสนอเทคโนโลยี ‘Edison’ ซึ่งเป็นเครื่องเจาะเลือดเพื่อตรวจสุขภาพแบบใหม่ ด้วยข้ออ้างว่า เพียงเลือดที่ถูกเจาะจากปลายนิ้วเล็กน้อยผ่านการวิเคราะห์ของเครื่องตรวจเลือดกล่องสี่เหลี่ยม จะช่วยพบโรคต่างๆ ทั้งโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ?ยันมะเร็ง ที่ซุกซ่อนอยู่ในตัวคน แทนการเจาะเลือดเป็นหลอดๆ และรอผลจากห้องทดลองที่แสนนาน แต่ทุกอย่างที่โฮล์มส์สร้างมา กลับถูกแฉว่าเป็นเรื่องหลอกลวง
เมื่อปี 2015 Theranos ถูกแฉจากอดีตพนักงานว่า เทคโนโลยีที่ดูล้ำหน้านี้ เอาเข้าจริงแล้วมันคือเรื่องหลอกลวงทั้งสิ้น ประจวบเหมาะกับข้อสงสัยที่แพทย์ทั่วสหรัฐฯ ตั้งข้อกังขาต่อเครื่องตรวจอัศจรรย์ Edison นี้ Theranos พบกับจุดจบเมื่อปี 2018 และโฮล์มส์กำลังเผชิญหน้ากับข้อหา ที่อาจทำให้เธอถูกจำคุกถึง 20 ปี แต่มีการตั้งข้อสังเกตว่าคดีนี้อาจจะพลิก ด้วยเงื่อนแง่ทางกฎหมาย ส่วนรายละเอียดจะเป็นอย่างไร The MATTER ขอนำมาเล่าให้คุณฟังตรงนี้
1.ก่อนจะเข้าสู่ตัวคดี เราคงต้องย้อนกลับไปสู่คำถามที่ว่า อลิซาเบธ โฮล์มส์ คือใคร? โฮล์มส์เป็นหญิงชาวสหรัฐฯ ผู้เสพติดตำนานการก่อตั้งบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Apple มาตั้งแต่เธอยังเป็นเด็ก แม่ของเธอทำงานในทางการเมือง ส่วนพ่อของเธอเองก็มีคดีฉาวเรื่องการฉ้อโกง จากการทำงานบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ด้านพลังงาน โฮล์มส์เข้าเรียนต่อด้านวิศวกรรมเคมี ที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด เธอเริ่มก่อตั้ง Theranos เมื่อปี 2003 ด้วยโปรไฟล์ของเธอจึงทำให้การระดมทุนไม่ใช่เรื่องยาก
2.เพียงชั่วเวลาแค่ 10 ปี โฮล์มส์กลายเป็นที่รู้จักไปทั่วทั้งโลก โดยเฉพาะจากเทคโนโลยีเครื่องตรวจเลือด Edison ตามที่ได้กล่าวไปในข้างต้น กลเม็ดเคล็ดลับของโฮล์มส์คือการโฆษณาตัวเอง หาสายสัมพันธ์ เพื่อการได้มาซึ่งนักลงทุนที่ไว้ใจในเทคโนโลยี ที่วาดฝันว่าจะปฏิวัติวงการการแพทย์สหรัฐฯ มันจึงไม่ใช่เรื่องยากที่สุดท้าย Theranos จะกลายเป็นยูนิคอร์น โฮล์มส์ขึ้นแท่นเป็นมหาเศรษฐีนีราวปอกกล้วยเข้าปาก
3.โฮล์มส์กล่าวมาตั้งแต่ยังเด็กว่า เธออยากสร้างนวัตกรรมที่เปลี่ยนโลก และ Edison ภายใต้ Theranos กำลังสานฝัน (ปลอมๆ) ให้แก่เธอ แต่ทุกอย่างที่โฮล์มส์สร้างมาจบลงในปี 2015 เมื่อเธอถูกแฉว่าเครื่อง Edison ไม่ใช่อื่นไกล นอกจากเครื่องสี่เหลี่ยมหลอกลวงคน The Wall Street Journal เขียนบทความแฉการหลอกลวงของเธออย่างร่ายยาว การฟ้องร้องเกิดขึ้นในปี 2016 และหน่วยงานรัฐสั่งให้ Theranos หยุดการจำหน่าย Edison ลง บริษัทของโฮล์มส์พังทลายลงอย่างย่อยยับในปี 2018
4.อะไรทำให้โฮล์มส์กล้าเสี่ยง กับการได้มาด้วยเงินหลายพันล้านเหรียญสหรัฐฯ ด้วยเทคโนโลยีที่เธอเองก็รู้อยู่แก่ใจว่ามันใช้ไม่ได้จริง หนึ่งช่องว่างนั้น อาจเป็นระบบสาธารณสุขของสหรัฐฯ ที่ขึ้นชื่อว่าอยู่ในอันดับท้ายๆ ของประเทศพัฒนาแล้ว ช่องทางนี้ทำให้ Edison ไม่ต่างอะไรไปจากใบเบิกทางสู่ฟ้าวันใหม่ของระบบสาธารณสุขสหรัฐฯ แต่ทุกอย่างจบลงเมื่อโฮล์มส์ และอดีตแฟนหนุ่ม ราเมศ บัลวานี ผู้ซึ่งร่วมก่อตั้ง Theranos ถูกจับกุมตัวในข้อหาทางอาญา จากคดีการฉ้อโกง และสมรู้ร่วมคิดในการฉ้อโกงเป็นขบวนการ
5.ปี 2019 โฮล์มส์ได้รับการประกันตัว ก่อนจะแต่งงานกับ วิลเลียม อีแวนส์ ทายาทธุรกิจโรงแรมเจ้ายักษ์ในสหรัฐฯ เธอมีลูกกับอีแวนส์ 1 คน และด้วยการมีลูกนี้จึงทำให้ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายของสหรัฐฯ ตั้งข้อสังเกตว่า มันอาจช่วยให้เธอถูกทุเลาโทษลงได้ ถ้าศาลพิจารณาว่าเธอมีความผิดจริง ด้วยเหตุว่าเธอเองเป็นแม่ของเด็กน้อยที่ใสซื่อ และคงไม่มีศาลที่ไหนอยากพรากลูกออกจากอกแม่
6.ด้วยการฉ้อโกงระดับมโหฬาร ที่ทำให้นักลงทุนชื่อยักษ์ของสหรัฐฯ หลายรายถูกโฮล์มส์ต้มจนเปื่อย อาจทำให้เรารู้สึกว่า โฮล์มส์ไม่น่าจะรอดไปจากคดีนี้ได้ อย่างไรก็ดี ทุกอย่างดูจะไม่เรียบง่ายอย่างนั้น เพราะจากเอกสารที่ถูกยื่นให้ศาลนั้น ทนายของโฮล์มส์มีข้อแก้ตัวให้กับลูกความอย่างเธอ และนี่จึงนำมาสู่ข้อสังเกตที่ว่า มันอาจเกิดกรณีมวยล้มต้มคนดู ซึ่งอาจทำให้โฮล์มส์รอดจากการถูกจองจำในคุกเป็นเวลาถึง 20 ปี
7.ทนายของโฮล์มส์นำเสนอข้อแก้ต่างว่า “เธอ (โฮล์มส์) เชื่อข้อมูลที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นเรื่องหลอกลวงทั้งหมด” ที่เกี่ยวกับ Theranos ว่าเป็นความจริง และนั้นนำมาสู่ “ความชอบธรรมในทางธุรกิจ ในการสร้างคุณค่าในการลงทุน” เพื่อดึงดูดให้นักลงทุน ยอมจ่ายเงินให้แก่เธอ ในการพัฒนา Edison เครื่องตรวจเลือดชนิดหยดนิ้วเดียวรู้ทุกโรค
8.ข้ออ้างต่อไปที่ถูกหยิบยกขึ้นมาก็คือ บัลวานี อดีตแฟนหนุ่มของโฮล์มส์ และผู้ร่วมก่อตั้ง Theranos ควบคุมพฤติกรรมของโฮล์มส์มาโดยตลอด ซึ่งส่งผลให้โฮล์มส์ “ถูกทำลายความสามารถในการตัดสินใจ” รวมถึงความสามารถของเธอในการ “หลอกลวงเหยื่อของเธอ” หรือแปลให้เข้าใจง่ายๆ ว่า โฮล์มส์ไม่มีส่วนรู้เห็นอะไรเลย จากเรื่องหลอกลวงระดับโลกนี้ เพราะเธอถูกอดีตแฟนหนุ่มละเมิดร่างกายและจิตใจของเธอ
9.ประเด็นที่ละเอียดอ่อนมากกว่านั้น ที่ทนายยื่นต่อศาล เพื่ออ้างว่าโฮล์มส์ถูกบัลวานีควบคุมชีวิตเธอก็คือ ทนายกล่าวหาว่าบัลวานีกำกับโฮล์มส์ในทุกเรื่องของชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการแต่งกาย อาหารการกิน คนที่เธอจะพูดคุยด้วย ทนายกล่าวอ้างว่า บัลวานีควบคุมโฮล์มส์มานับสิบปี ทนายของโฮล์มส์ยังระบุถึงข้อกล่าวหาว่ามีการล่วงละเมิดทางเพศโฮล์มส์เกิดขึ้นด้วย โดยพวกเขาเตรียมนำจิตแพทย์ขึ้นให้การในฐานะพยานแก่ศาลด้วย
10.การสืบพยานและให้การต่อศาลของโฮล์มส์ จะเริ่มขึ้นในเดือนหน้า และทุกคนกำลังจับตาว่า เธออาจจะรอดจากคดีนี้ ด้วยข้ออ้างที่ทนายได้มอบให้แก่ศาลว่าโฮล์มส์ได้รับผลกระทบทางจิต อย่างไรก็ดี ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา ที่คดีอื้อฉาว Theranos ถูกจับตาจากสังคมโลก โฮล์มส์แทบไม่เคยพูดอะไรใดๆ ต่อสาธารณชนอีกเลย แตกต่างจากช่วงปี 2014 ที่เธอออกหน้าสื่อเพื่อให้สัมภาษณ์ตามรายการและนิตยสารเจ้าดังเป็นว่าเล่น
11.ในขณะที่บัลวานี ที่เป็นผู้ถูกกล่าวหาว่าร่วมการกระทำความผิดในคดีเดียวกัน และแถมถูกโฮล์มส์กล่าวหาว่าเขาทำร้ายทำลายร่างกายและจิตใจของเธอนั้น ได้ออกมากล่าวว่า ข้อกล่าวหานั้น “รุนแรงเกินจริง” บัลวานียังระบุอีกว่า หากผู้พิพากษาในคดีนี้เป็นผู้หญิง คำกล่าวอ้างนี้จะช่วยให้ศาลเมตตาและเห็นใจโฮล์มส์ และมันจะเป็นการหลอกลวงคนของโฮล์มส์อีกรอบอย่างแน่นอน
12.เราคงต้องติดตามกันต่อไปว่า ทิศทางของการตัดสินในคดีนี้จะเป็นอย่างไร โฮล์มส์จะรอดจากทุกข้อกล่าวหา ด้วยข้ออ้างว่าเธอเชื่อข้อมูลที่หลอกลวงคนของ Theranos ว่าเป็นความจริง จากการถูกควบคุมชีวิตและจิตใจ จนทำให้สภาพจิตของเธอที่ผิดปกติหรือไม่ ช่องว่างอันดำมืดซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการโกหกคำโตนี้จะไม่เกิดขึ้นเลย หากประชาชนสามารถเข้าถึงการตรวจจากระบบสาธารณสุขที่มีคุณภาพ แม่นยำ รวดเร็ว และราคาถูก
อ้างอิงจาก
https://www.justice.gov/usao-ndca/us-v-elizabeth-holmes-et-al
https://www.nytimes.com/2021/08/30/technology/trial-elizabeth-holmes-theranos.html
https://www.businessinsider.com/theranos-elizabeth-holmes-fraud-trial-what-you-need-to-know-2021-8
#Recap #TheMATTER
