เราอาจเข้าใจกันดีว่าดาวเคราะห์และดาวฤกษ์ในจักรวาลต่างก็เป็นทรงกลมกันทั้งนั้น รวมถึงโลกของเราด้วย (อันที่จริงโลกก็ไม่ได้กลมเป๊ะๆ เสียทีเดียว) แต่ล่าสุด การวิเคราะห์ข้อมูลของดาวเคราะห์ในกลุ่มดาวเฮอร์คิวลีส ก็ทำให้ได้หลักฐานอีกหนึ่งชิ้นที่ช่วยยืนยันได้ว่า จักรวาลของเราไม่ได้มีแต่เพียงดาวเคราะห์ทรงกลมเท่านั้น
องค์การอวกาศยุโรป (ESA) เพิ่งเปิดเผยว่า กล้องโทรทรรศน์อวกาศ CHEOPS ของ ESA ค้นพบว่า ‘WASP-103b’ ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ที่ห่างจากโลกประมาณ 1,530 ปีแสงนั้น มีลักษณะ ‘ถูกทำให้ผิดรูป’ ด้วยแรงน้ำขึ้นน้ำลงจากดาวฤกษ์ จนทำให้มีรูปทรงคล้ายลูกรักบี้มากกว่าจะเป็นทรงกลม
ESA ยังอ้างอีกด้วยว่า นี่เป็นครั้งแรกที่มีการค้นพบกระบวนการที่ทำให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะมีลักษณะผิดรูป ซึ่งจากการวิเคราะห์ ‘transit light curve’ หรือก็คือการวิเคราะห์แสงจากมุมมองของโลกในขณะที่ดาวเคราะห์ดวงนี้เคลื่อนผ่านดาวฤกษ์ของมัน ก็พบว่า ดาวเคราะห์ดวงนี้มีตำแหน่งอยู่ใกล้ดาวฤกษ์ซึ่งร้อนกว่าดวงอาทิตย์ 200 องศาเซลเซียส และใหญ่กว่า 2 เท่า จนทำให้แรงน้ำขึ้นน้ำลงมีความรุนแรงทำให้ผิดรูปกลายเป็นลูกรักบี้
นอกจากนี้ ทีมวิจัยของ ESA ใช้ข้อมูลที่ได้ มาคำนวณ ‘Love number’ ซึ่งเป็นตัวเลขที่บ่งชี้ว่ามวลถูกกระจายไปอย่างไรภายในดาวเคราะห์ พบว่า Love number ของ WASP-103b นั้นมีความคล้ายคลึงกับดาวพฤหัสบดีของเรา ทำให้อาจจะพอบอกได้ว่าโครงสร้างภายในของดาวเคราะห์ทั้ง 2 ดวงน่าจะคล้ายคลึงกัน
อย่างไรก็ดี WASP-103b มีมวลมากกว่าดาวพฤหัสบดีประมาณ 1.5 เท่า แต่ก็มีรัศมีที่มากกว่า 2 เท่าด้วย ซึ่งดาวเคราะห์ที่มีมวลมากกว่า 1.5 เท่าแบบนี้ อันที่จริงก็ควรมีขนาดพอๆ กับดาวพฤหัสบดี จึงน่าจะสรุปได้ว่า WASP-103b มีลักษณะที่พองตัวจากความร้อนของดาวฤกษ์ รวมถึงกลไกอื่นๆ ที่ยังไม่ถูกค้นพบ การศึกษารายละเอียดโครงสร้างภายในต่อไปในอนาคตน่าจะช่วยให้เข้าใจได้ว่าทำไมมันจึงมีรูปทรงเช่นนั้น
ฌาคส์ ลาสการ์ นักดาราศาสตร์จาก Université Paris Sciences et Lettres ของฝรั่งเศส และหนึ่งในทีมวิจัย ได้ให้ความเห็นว่า “เป็นเรื่องเหลือเชื่อที่ CHEOPS สามารถค้นพบการผิดรูปเล็กๆ ครั้งนี้ได้” อย่างไรก็ตาม การวิเคราะห์ของ CHEOPS ก็อาจจะยังไม่แน่นอน ทีมวิจัยจึงหวังจะส่งต่อให้กล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ ที่เพิ่งส่งไปอวกาศโดย NASA วิเคราะห์รายละเอียดของดาวเคราะห์ดวงนี้ต่อไป
อ้างอิงจาก
https://futurism.com/the-byte/scientists-discover-planet-not-sphere
https://gizmodo.com/astronomers-spot-an-exoplanet-shaped-like-a-football-1848338599
