หลังสื่ออิสระในรัสเซีย อย่าง TV Rain และ Echo of Moscow ต้องพากันปิดตัวไปก่อนหน้านี้แล้ว ขณะนี้ก็ถึงเวลาของสื่อตะวันตกรายใหญ่หลายเจ้าที่ต้องทยอยระงับการออกอากาศในรัสเซีย หลังจากที่ประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ลงนามบังคับใช้กฎหมายใหม่
ตั้งแต่เมื่อวานนี้ (4 มี.ค.) เป็นต้นมา สื่อตะวันตกจำนวนมาก อาทิ BBC, Bloomberg, CBC, CNN, CBS News และ ABC News ก็ประกาศยุติการรายงานข่าวในรัสเซีย ซึ่งเป็นผลจากกฎหมายควบคุม ‘เฟคนิวส์’ ใหม่ ที่อาจทำให้นักข่าวต้องติดคุกมากถึง 15 ปี
กฎหมายดังกล่าว เพิ่งผ่านการลงมติเห็นชอบโดยรัฐสภารัสเซียเมื่อวานนี้ ออกมาเพื่อกำหนดโทษให้กับการปล่อยข่าวปลอมเกี่ยวกับกองทัพรัสเซียและปฏิบัติการทหารในยูเครนโดยเฉพาะ ภายใต้กฎหมายนี้ หากกลุ่มบุคคลใช้ตำแหน่งของตนเผยแพร่ข่าวปลอม จะถูกจำคุก 5-10 ปี ขณะที่ถ้าข่าวปลอมมี ‘ผลกระทบร้ายแรง’ จะถูกจำคุก 10-15 ปี
ทิม เดวี ผู้อำนวยการใหญ่ BBC แถลงว่า กฎหมายดังกล่าว “บังคับให้ต้องเลือกระงับการปฏิบัติงานของนักข่าว BBC และทีมงานทุกคนในรัสเซียเป็นการชั่วคราว ในระหว่างที่เราประเมินผลกระทบทั้งหมดของสถานการณ์ที่ไม่ควรต้องเกิดครั้งนี้”
นอกจากสื่อหลัก รัสเซียยังได้ประกาศปิดกั้นเฟซบุ๊กทุกช่องทางในรัสเซียด้วย คาดว่าเป็นการตอบโต้เฟซบุ๊ก หลังจากที่ ‘รอสคอมนาดซอ’ (Roskomnadzor) หน่วยงานกำกับดูแลกิจการสื่อของรัสเซีย อ้างว่า เฟซบุ๊กเลือกปฏิบัติกับสื่อรัสเซียถึง 26 กรณี ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2020 เป็นต้นมา ขณะเดียวกัน ก็มีรายงานว่า ทวิตเตอร์ถูกจำกัดการใช้งานในรัสเซียด้วยเช่นกัน
ความเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ เรียกได้ว่าเป็นการตอบโต้ในสงครามข่าวสารของรัสเซียหลังจากที่รัสเซียเริ่มส่งกองกำลังบุกยูเครนตั้งแต่วันที่ 24 ก.พ. เป็นต้นมา และจะส่งผลกระทบอย่างหนักต่อการรายงานข่าวโดยสื่ออิสระในรัสเซีย ภายใต้กฎหมายดังกล่าว ผู้สื่อข่าวที่ระบุถึงการรุกรานยูเครนว่าเป็น ‘สงคราม’ ก็อาจจะต้องเผชิญแม้กระทั่งโทษจำคุก
จอห์น มิคเลธเวต บรรณาธิการบริหาร Bloomberg เขียนถึงพนักงานว่า “การแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งดูเหมือนออกแบบมาเพื่อเปลี่ยนผู้สื่อข่าวอิสระให้กลายเป็นอาชญากรเพียงเพราะทำงานให้สำนักข่าว จะทำให้ทำงานต่อไปไม่ได้เลย ในแบบที่จะบอกได้ว่าเป็นการรายงานข่าวปกติในประเทศนี้”
อ้างอิงจาก
https://www.nytimes.com/2022/03/04/business/western-media-operations-russia.html
https://www.reuters.com/world/uk/bbc-halts-reporting-russia-after-new-law-passes-2022-03-04/
https://www.themoscowtimes.com/2022/03/04/russia-duma-passes-law-on-fake-news-a76754
