วันพฤหัสบดีที่ผ่านมา (3 มี.ค.) Dozhd หรือ TV Rain ช่องโทรทัศน์อิสระของรัสเซีย ออกอากาศเป็นครั้งสุดท้าย พนักงานพากันเดินออกจากสตูดิโอถ่ายทอดสดเพื่อประท้วงกฎหมายเฟคนิวส์ฉบับใหม่ของรัสเซีย
วันเสาร์ที่ 5 มี.ค. วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีของรัสเซีย ลงนามบังคับใช้กฎหมายฉบับดังกล่าว ส่งผลให้การเผยแพร่ ‘ข่าวปลอม’ เกี่ยวกับกองทัพรัสเซียและปฏิบัติการทางทหารในยูเครน มีโทษจำคุก 5-10 ปี และถ้าข่าวปลอมดังกล่าว ‘ส่งผลกระทบร้ายแรง’ จะมีโทษจำคุกถึง 10-15 ปี
กฎหมายฉบับนี้ถือเป็นหมุดหมายสำคัญที่จะส่งผลต่อการจำกัดเสรีภาพในการแสดงออกและเสรีภาพสื่อของรัสเซียในเวลาต่อมา ในแง่หนึ่ง สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาคือ สิ่งที่สำนักข่าว CNN เรียกว่า การปิด ‘ม่านเหล็กดิจิทัล’ (Digital Iron Curtain) คล้ายคลึงกับ ‘Great Firewall’ ซึ่งเป็นคำเรียกมาตรการปิดกั้นสื่อ–อินเทอร์เน็ตของจีน
ขณะเดียวกับที่รัฐสภารัสเซียกำลังพิจารณาร่างกฎหมายเฟคนิวส์ รอสคอมนาดซอ (Roskomnadzor) หน่วยงานกำกับดูแลกิจการสื่อของรัสเซีย เปิดเผยเมื่อวันศุกร์ (4 มี.ค.) ว่า รัสเซียได้บล็อคเว็บไซต์ข่าวหลายแห่ง เนื่องจากพบว่าปล่อยข่าวปลอมเกี่ยวกับ ‘ปฏิบัติการพิเศษในยูเครน’
อาทิ สำนักข่าว Voice of America (VOA) และ Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) ซึ่งมีรัฐบาลสหรัฐฯ อุดหนุน ขณะที่ Deutsche Welle (DW) สื่อเยอรมัน และ Meduza สื่ออิสระรัสเซียที่ทำการในลัตเวีย ก็ถูกบล็อคด้วยเช่นกัน
ภายหลังจากกฎหมายเฟคนิวส์บังคับใช้ สื่อตะวันตกหลายเจ้าก็ประกาศระงับการออกอากาศในรัสเซีย อ้างว่า กฎหมายฉบับดังกล่าวได้กลายมาเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการรายงานข่าว เช่น BBC, Bloomberg, CBC, CNN, CBS News และ ABC News
ขณะที่สื่ออิสระในรัสเซียอย่าง TV Rain หรือ Echo of Moscow สถานีวิทยุที่ก่อตั้งโดยฝ่ายต่อต้านโซเวียตในปี 1990 ก็ได้รับแรงกดดันจากรัฐบาลจนต้องปิดตัวไปก่อนหน้านี้แล้ว
สำหรับการปิดกั้นบนอินเทอร์เน็ต มีรายงานว่า รัสเซียได้ปิดกั้นการเข้าถึง Facebook อย่างเต็มรูปแบบ ขณะที่ผู้ใช้บางคนก็ไม่สามารถเข้าถึง Twitter ได้ โดยเป็นการปิดกั้นแบบ ‘throttling’ คือ จำกัดจำนวนการขอเข้าถึงในระยะเวลาหนึ่งๆ ส่วน TikTok ได้ประกาศห้ามผู้ใช้จากรัสเซียโพสต์เนื้อหาลงบนแฟลตฟอร์ม เพื่อป้องกันการกระทำความผิดตามกฎหมายเฟคนิวส์ที่เพิ่งบังคับใช้
อ้างอิงจาก
https://www.nytimes.com/2022/03/04/world/europe/russia-censorship-media-crackdown.html
https://edition.cnn.com/2022/03/07/tech/russia-internet-facebook-block-iron-curtain/index.html
