เราอยู่ในยุคที่ AI ทำได้แทบจะทุกอย่าง ตั้งแต่ตอบคำถามดินฟ้าอากาศ ช่วยเขียนโค้ด สร้างสรรค์บทกวี ไปจนถึงสร้างงานศิลปะ
ล่าสุด กลุ่มศิลปินต่างชาติเริ่มประกาศแบนงานศิลปะจาก AI แล้ว โดยไม่กี่วันที่ผ่านมา Artstation ซึ่งเป็นเว็บไซต์งานศิลปะ เต็มไปด้วยโพสต์ภาพ “NO TO AI GENERATED IMAGES” (ไม่เอาภาพที่สร้างโดย AI) ที่มีสัญลักษณ์คาดแดงทับอักษร ‘AI’ ภาพเหล่าน้ีถูกโพสต์ซ้ำๆ โดยผู้ใช้งานหลากหลายคน เพื่อแสดงออกถึงการต่อต้านภาพศิลปะจาก AI
ทั้งนี้ แพลตฟอร์ม Artstation หรือที่แปลเป็นไทยว่า ‘สถานีศิลปะ’ คือแพลตฟอร์มเว็บไซต์ที่มีไว้เพื่อรวบรวมและแสดงผลงานของคนทำงานสายอาร์ต ไว้แสดงผลงานเกม ภายนตร์ สื่อ และศิลปะต่างๆ
การประท้วงต่อต้านงานศิลปะจาก AI เริ่มขึ้นอย่างเป็นทางการตั้งแต่วันอังคารที่ผ่านมา (13 ธันวาคม) โดยกลุ่มศิลปินได้ร่วมกันโพสต์ภาพข้างต้นเพื่อประท้วง หลังมีผู้ใช้งานบางส่วนชี้ว่า มีงานศิลปะที่สร้างสรรค์โดย AI จำนวนมากถูกนำเสนอขึ้นหน้าหลักของเว็บไซต์ ซึ่งตามมาด้วยเสียงวิจารณ์ว่า เป็นการลดทอนคุณค่าของผลงานมนุษย์ และบั่นทอนเวลา–ทักษะในการทำงานศิลปะ
ทั้งนี้ ผลงานศิลปะจาก AI มักถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก โดยศิลปินบางส่วนให้เหตุผลว่า ภาพจาก AI เพียงถูกป้อนโปรแกรมให้สร้างศิลปะจากผลงานของมนุษย์ จากนั้นจึงค่อยมาดัดแปลงนิดๆ หน่อยๆ หรือในบางกรณีอาจจะขโมยผลงานมาสร้างเป็นภาพผ่าน AI เลย แบบที่ไม่ระบุแหล่งที่มา จนสร้างเป็นภาพใหม่ แล้วถือครองสิทธิในภาพนั้นๆ ซะงั้น
ศิลปินจำนวนมากเชื่อว่า ภาพศิลปะจาก AI ไม่ใช่ภาพต้นฉบับโดยเนื้อแท้ และไม่ใช่ภาพที่ใครเป็นเจ้าของและเผยแพร่ได้ แต่ภาพจาก AI คือภาพที่ถูกสร้างขึ้นโดยเครื่องจักรที่ขูดรีดข้อมูลจากแรงงานมนุษย์เพื่อสร้างงานชิ้นใหม่นั่นแหละ ว่าง่ายๆ ก็คือ AI รวมข้อมูลภาพของศิลปินอื่นๆ ที่มีอยู่ แล้วมาปรับเป็นภาพใหม่เท่านั้นเอง
การประท้วงครั้งนี้ จึงเป็นการรวมตัวกันของศิลปินที่เรียกร้องให้เว็บไซต์ Artstation ออกนโยบายเพื่อยับยั้งการเพิ่มจำนวนและการมีอยู่ของภาพที่สร้างโดย AI บนเว็บไซต์ที่มีจุดประสงเค์เพื่อแสดงผลงานของศิลปินอาชีพตั้งแต่แรก ซึ่งแรกเริ่มเดิมที Artstation ไม่มีนโยบายโดยตรงที่จำกัดการลงภาพที่สร้างโดย AI
นิโคลัส โคล (Nicholas Kole) ศิลปินผู้ริเริ่มการประท้วง ให้สัมภาษณ์กับ vice ว่า ตนเห็นศิลปินรายหนึ่งโพสต์ภาพข้างต้น จนทำให้รู้สึกว่า “มีความหวัง และรู้สึกถึงความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน แต่ภาพเหล่านั้นก็เลื่อนลงมาด้านล่างของเว็บไซต์ ฉันจึงตัดสินใจโพสต์ภาพเดียวกันนี้เพื่อแสดงถึงความเข้มแข็งกลมเกลียม และดูว่าสามารถทำให้ภาพนี้มันเป็นเทรนด์ได้หรือไม่”
“จากนั้นก็ไปบอกชาวทวิตเตอร์ว่ากำลังทำอะไรอยู่ พร้อมกะชวนให้ใครก็ตามที่คิดเหมือนกันเกี่ยวกับประเด็นนี้มาเข้าร่วม เพื่อดูว่าจะได้รับคำตอบอะไรจากทาง ArtStation บ้าง .. จากนั้นโพสต์ต่อต้าน AI อื่นๆ ก็หลั่งไหลมาโดยธรรมชาติเลย” โคล ระบุ
เมื่อเกิดการประท้วงขึ้น ทาง Artstation ก็ออกมาชี้แจงว่า บริษัทไม่ได้ห้ามการใช้ AI ในกระบวนการสร้างงานศิลปะ แต่การแสดงผลงานก็ควรจะใช้เพียงผลงานที่ผู้ใช้สร้างขึ้นเท่านั้น พร้อมสนับสนุนให้ศิลปินโปร่งใสในกระบวนการนี้ด้วย ทั้งนี้ แพลตฟอร์มอ้างด้วยอ้างว่า ไม่ต้องการทำตัวเป็น gatekeeper ที่คอยจับผิดเนื้อหาผ่านการกำหนดให้ยับยั้ง AI เมื่อบริษัทเคารพศิลปินและกฎหมายลิขสิทธิ์
ซึ่งแถลงการณ์ข้างต้นก็ทำให้ศิลปินจำนวนมากไม่พอใจ บางคนเรียกร้องให้บริษัทแบนภาพศิลปะจาก AI ไปเลย ขณะที่บางคนขอให้บริษัทออกนโยบายให้ศิลปินติดป้ายกำกับและแยกภาพที่สร้างจาก AI ออกจากงานศิลปะอื่นๆ ก็ยังดี
อ้างอิงจาก
https://www.vice.com/en/article/ake9me/artists-are-revolt-against-ai-art-on-artstation
https://kotaku.com/artstation-ai-art-generated-images-epic-games-protest-1849891085/amp
https://www.artstation.com/artwork/4XYBZL
