ที่ผ่านมาสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ประกาศผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสของหน่วยงานภาครัฐ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2568 พร้อมมอบรางวัล ITA (Integrity and Transparency Assessment) ประจำปีนี้
รางวัลที่ว่านี้ก็จะมอบให้หน่วยงานของภาครัฐประเภทต่างๆ โดยหนึ่งในนั้นคือ สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ที่คว้าอันดับ 1 ในกลุ่มองค์กรอิสระจำนวน 5 หน่วยงาน ด้วยคะแนน ITA ที่ 94.64 คะแนน
ตามมาด้วยอันดับ 2 คือ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) อันดับ 3 สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) อันดับ 4 สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน และอันดับ 5 สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.)
การมอบรางวัลครั้งนี้สร้างเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก ส่วนหนึ่งมาจากกรณีตึก สตง.ถล่มจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ที่ได้สร้างข้อกังขาอย่างกว้างขวางในสังคม
ต่อมา ไอซ์–รักชนก ศรีนอก สส.พรรคประชาชน ได้อธิบายถึงที่มาและปัญหาของคะแนน ITA โดยเล่าว่า การเก็บข้อมูลและการประเมิน ITA เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ.2556 ซึ่ง “10 กว่าปีเข้าไปแล้ว แต่เรื่องคอร์รัปชันในภาครัฐไม่มีอะไรดีขึ้นเลย สวนทางกับคะแนนของหน่วยงานที่ดีวันดีคืน”
ทั้งนี้เธอระบุว่า ITA คือคะแนนการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสของหน่วยงานภาครัฐ ซึ่ง ป.ป.ช.เป็นผู้ดำเนินงาน เพื่อให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและเป้าหมายของประเทศ ที่ต้องการให้อันดับและคะแนนดัชนีการรับรู้การทุจริต (Corruption Perceptions Index หรือ CPI) ดีขึ้น โดยปัจจุบันอันดับ CPI ของประเทศไทยอยู่ที่อันดับ 109 จาก 180 ประเทศทั่วโลก
“ปัญหาใหญ่ๆ คือ หลายๆ หน่วยงานมองการประเมิน ITA เป็นภาระมากกว่าโอกาสอันดีในการแก้ปัญหาเรื่องคอร์รัปชัน” รักชนกชี้ว่า บางหน่วยงานถึงกับลอกข้อมูลจากหน่วยงานอื่น และปิดบังข้อมูลที่อาจส่งผลเสียต่อคะแนน โดย “ทั้งหมดทั้งมวลนี้ ทำให้การแม้จะวัดไปแล้วได้คะแนนดีๆ ออกมา แต่มันไม่ได้สะท้อนความจริงอะไรเลย!”
เธอกล่าวอีกว่า “ประเทศเราเสียเงินและเสียเวลาไปกับการทำอะไรแบบนี้แหละ ทุกสิ่งอย่างเป็นความตั้งใจอันดีหมด แต่พอทำแบบไทยๆ มาตรฐานแบบไทยๆ ก็เป็นอย่างที่ท่านเห็น”
“ทุกหน่วยงานประเมินผ่านหมด ได้คะแนน 80-90 ขึ้นกันหมด แต่หันดูสภาพความเป็นจริงดิ คอร์รัปชันประเทศนี้ลดลงไหม? ประเมินแล้วได้อะไร?” รักชนกตั้งคำถาม
อ้างอิงจาก
