โอ้ว ไม่นะมาร์ธา! คุณเคยเจอเหตุการณ์แบบนี้ใช่ไหม?
Mthai.com
ไม่เพียงเท่านั้น คุณอาจจะเคยเจอเรื่องแบบนี้!
Mthai.com
The MATTER ก็เคยตั้งคำถามแบบนั้นในใจมานานนมเหมือนกัน ให้ตายสิ นี่มันช่างเป็นเหตุการณ์ Thailand Only จริงๆ เลย ไอ้การเบลอนม เบลอเหล้า เบลอฝ่าเท้ากับการ์ตูนที่ฉายทางโทรทัศน์เนี่ย… นี่ถ้าเป็นประเทศอื่นอย่างญี่ปุ่น หรือ อเมริกา เขาคงไม่เซ็นเซอร์อะไรแบบนี้แน่ๆ เลย
จริงเหรอ…
Psypokes.com
หลายคนอาจจะเคยทราบมาบ้างว่าไม่ใช่แค่ประเทศไทยเราเท่านั้นที่มีการเซ็นเซอร์การ์ตูน ยกตัวอย่างเช่นการฉายการ์ตูนญี่ปุ่นในอเมริกาก็มีการเซ็นเซอร์การ์ตูนเช่นกัน ทั้งในระดับที่เข้าใจได้ อย่าง Pokemon ฉบับอนิเมชั่นที่ไปฉายในอเมริกา มีทั้งการปรับเปลี่ยนเนื้อหาให้เหมาะสม อย่างการดัดแปลงให้ข้าวปั้นเปลี่ยนเป็นขนมปังคล้ายๆ แซนด์วิช ไม่ออกอากาศตอนมีโปเกมอนที่มีรูปร่างสุ่มเสี่ยงต่อการเหยียดผิว หรือ แก้ฉากที่ของแก๊งร็อคเก็ตทำท่าคล้ายกับการทักทายของนาซี เป็นอาทิ
ขณะเดียวกันก็มีการเซ็นเซอร์การ์ตูน ในระดับที่คนดูอยากจะตะโกนดังๆ ว่า “เพื่อ?!!” อยู่เช่นกัน อย่างเรื่อง One Piece ในอดีตช่วงที่บริษัท 4Kids Entertainment ทำอนิเมชั่นในอเมริกา ได้มีการ ‘เซ็นเซ่อ’ อยู่หลายจุด เช่นการเปลี่ยนปืนปกติให้กลายเป็นปืนฉีดน้ำ, การลบเลือดออกจากตัวละครที่ได้รับบาดเจ็บ หรือ อย่างภาพด้านบนที่แก้ไขบุหรี่ของซันจิให้กลายเป็นอมยิ้มแทน แม้ว่าอาจจะไม่แย่เท่าการเบลอทิ้ง แต่ก็ชวนสงสัยทุกครั้งว่าทำไมลูกอมถึงเก็บอยู่ในซองสี่เหลี่ยม
Watchofyokai.com
หลายประการด้านบนก็เกิดจากความห่วงใยต่อเด็กที่ดูการ์ตูน การ์ตูนที่ฉายในช่วงปีสองปีนี้อย่าง Yokai Watch ก็มีการเซ็นเซอร์แแบบเบาๆ ในฉากเด็กผู้ชายดูรายการไอดอลใส่ชุดว่ายน้ำ เวอร์ชั่นอเมริกาก็เพิ่มเสื้อผ้าชิ้นใหม่เข้าไปให้โป๊น้อยลง
Watchofyokai.com
ส่วนที่แปลกตาสักหน่อยคือซีนนี้ ในฉบับญี่ปุ่นทีวีจะถูกเปลี่ยนเป็นรายการชายหนุ่มชวนเล่นกล้าม แต่ฉบับฉายในอเมริกาถูกดัดแปลงเป็นรายการทำอาหาร จนทำให้คอการ์ตูนอเมริกาตั้งคำถามว่า พวกเขาเคยดู He-Man ที่ล่ำกว่านี้ ทำไมถึงต้องเปลี่ยนฉากที่ไม่น่ามีปัญหาแบบนั้น
แล้วในประเทศต้นทางอย่างญี่ปุ่นมีการเซ็นเซอร์บ้างไหม อาจจะคิดกันว่า “No Way ไม่มีทางเฟร้ย” น่าเสียดายที่เราต้องบอกว่ามันไม่ได้เป็นแบบนั้นแล้วล่ะ จริงอยู่ว่าถ้าการ์ตูนโป๊ อาจมีกฎหมายควบคุมสื่อลามกมาคุมอีกขั้นและไม่สามารถหาซื้อได้ทั่วไป แต่การ์ตูนปกติที่ฉายตามสถานีโทรทัศน์ทั่วไป ก็มีการเซ็นเซอร์อยู่เหมือนกัน
Kotaku.com
อย่างภาพด้านบนนี้เอามาจาการ์ตูนเรื่อง โจโจ้ ล่าข้ามศรรตวรรษ ภาค 3 ที่ออกฉายในช่วง 2014-2015 มีหลายตอนที่ตัวละครหลักอย่าง คุโจ โจทาโร่ เด็กนักเรียนมัธยมปลายวัย 17 ปี (เอาน่ะ หน้าแก่ตอนเด็ก แต่ตอนโตเขาหน้าเดิมนะ) ที่มีหลายฉากทำการสูบบุหรี่ แต่กลับมีการเซ็นเซอร์โดยการพาดเงาดำบังหน้าซะดื้อๆ
Kotaku.com
แม้ว่าสื่อญี่ปุ่นจะไม่มีกฏหมายห้ามสูบบุหรี่ออกสื่อ แต่เหตุผลของการเซ็นเซอร์นี้เกิดจากการที่โจทาโร่มีอายุไม่ถึง 20 ปี จึงถือว่าเป็นการผิดกกฏหมาย… แต่ขณะเดียวกัน ในฉากนั้นเป็นฉากการเล่นโป๊กเกอร์ที่มีโต๊ะพนัน ชิปพนัน ไพ่ ที่น่าจะผิดกฏหมายกว่า เลยเกิดความมึนว่าทำไมถึงไม่เซ็นเซอร์ด้วย
Imgur
กรณีข้างต้นนี้อาจจะเป็นการเซ็นเซอร์ให้เซฟต่อกฏหมาย แต่ก็มีกรณีอื่นอย่างเรื่อง Tokyo Ghoul ที่เล่าเรื่องการใช้ชีวิตของเหล่า กูล สิ่งมีชีวิตที่ต้องกินเนื้อมนุษย์ในการดำรงชีวิต ทั้งยังต้องต่อสู้กับเหล่ากูลกันเอง ด้วยเหตุที่มีความรุนแรงสูงไม่น้อยทำให้มีการเซ็นเซอร์ตอนออกอากาศ โดยใช้การพาดเงาดำบ้าง หรือทำเป็นภาพเนกาทีฟแทนบ้าง
Imgur
ที่จะชวนมึนงงหน่อยก็จะเป็นบีบคอที่ยังไม่เห็นความรุนแรงมาก เท่ากับฉากอื่นที่เราได้เห็นการจากลากันของอวัยวะสองชิ้น ก็ทำให้เกิดความข้องใจเล็กน้อย แต่เราก็ทึกทักเอาเองว่า นี่อาจจะกุศโลบายให้งดการทำร้ายแบบไม่สมควรก็ไปได้นะ
Rocketnews24.com
เราวนเวียนกับการ์ตูนใหม่มาหลายเรื่องแล้ว การ์ตูนเก่าอย่าง Dragonball Z ก็เจอปัญหาจากการเซ็นเซอร์เช่นกัน เมื่อครั้งถูกนำมาตัดต่อใหม่ ก็มีการดัดแปลงภาพฉากเก่าที่เคยมีเลือดไหลกระเด็นออกมาจากการต่อสู้ ให้กลายเป็นภาพอ่อนโยนไม่มีเลือดหรือรอยแผลใดๆ ทั้งสิ้น
แสงศีลธรรมนำชีวิต / Imgur
แล้วการเซ็นเซอร์สไตล์ ‘แสงศีลธรรม’ ในญี่ปุ่นเองก็มีเช่นกัน ซึ่งการเซ็นเซอร์แบบนี้มักจะเกิดขึ้นกับอนิเมชั่นสาย Fan Service ทั้งหลายแหล่ ที่แต่ก่อนเราอาจจะเห็นอนิเมชั่นญี่ปุ่นไม่เซ็นเซอร์กันเลยแต่ยุคนี้ก็เริ่มมีการเซ็นเซอร์แล้วนะ
การเซ็นเซอร์เหล่านี้เกิดขึ้นกับการฉายทางสถานีโทรทัศน์ปกติ ที่ผู้ชมสามารถเข้าดูโดยง่าย การเซ็นเซอร์แบบนี้ก็เพื่อป้องกันเหล่า ‘ผู้ปกครองผู้มีอำนาจ’ หลายคนออกมาโวยวาย เช่นเดียวกับที่เคยเกิดขึ้นในไทย ส่วนเวอร์ชั่นที่ฉายทาง Pay TV กับเวอร์ชั่นในแผ่น BD/DVD ก็จะปลดการเซ็นเซอร์นี้ออกไปด้วย (บางกรณีมีการเพิ่มฉากเสียด้วยซ้ำ)
KnowYourMeme.com
ทั้งนี้และทั้งนั้น ในญี่ปุ่นยังมีการเซ็นเซอร์กะทันหันตามเวลาอันควร ตัวอย่างเช่นอนิเมชั่นเรื่อง School Day จำเป็นต้องถูกเลื่อนการฉายตอนจบที่มีไคลแมกซ์เป็นการตายของตัวเอกของเรื่องที่ถูกตัวนางเอกของเรื่องฆ่าตาย เพราะในช่วงเดียวกันนั้นมีคดีฆาตกรรมในลักษณะใกล้เคียงกันเกิดขึ้น ซึ่งในการเซ็นเซอร์ตัวเองของช่องในครั้งนั้น ได้เอาภาพเรือล่องทะเลมาฉายแทน (…ซึ่งภาพอันแสนสุขสงบนี้ก็ได้กลายเป็น Meme ในเวลาต่อมา)
ฉากไม่ขาวดำหาชมได้จากฉบับจำหน่ายในญี่ปุ่นเท่านั้น
อีกส่วนที่เราเคยข้องใจก็คือฝั่งภาพยนตร์ หนังญี่ปุ่นหลายเรื่องก็มีฉากโหดๆ ไม่น้อย แถมหนังของญี่ปุ่นเองนั่นล่ะที่โดนแบนในต่างประเทศเสียเอง มิหนำซ้ำหนังต่างประเทศบางเรื่องก็มีฉากรุนแรงพิเศษให้เฉพาะในญี่ปุ่น (เช่น Kill Bill)
ที่ฝั่งหนังสามารถใส่ฉากรุนแรงหรือเหนือจริงแบบติดเรตเติบโตได้ขนาดนี้ ส่วนหนึ่งคงต้องการเซ็นเซอร์หนังในญี่ปุ่นถูกคุมด้วยกฎหมายระดับหนึ่งอยู่แล้ว ฝั่งคนดูก็มีการแยกเรตหนังชัดเจนเหมือนกับไทย แต่การตรวจสอบบุคคลที่เข้าชมมีความละเอียดละออกว่า รวมถึงโรงภาพยนตร์ที่จะฉายหนังเหล่านี้ในญี่ปุ่นก็เป็นสถานที่เฉพาะพอสมควร ผู้ไปเสพของเหล่านี้ต้องใช้ความพยายามพอสมควรในการลุยเข้าไปรับชม
แต่ก็ใช่ว่าประเทศญี่ปุ่นจะไม่แบนหนังเสียเลย หนังที่ถูกแบนนั้นเป็นช่วงที่กองทัพอเมริกายังมีอำนาจในญี่ปุ่นสูงอยู่ ในทางกลับกันในช่วงที่ความเข้มงวดของการเซ็นเซอร์นั้นยังสูง ชาวญี่ปุ่นกลุ่มหนึ่งก็หาช่องว่างทางกฎหมายด้วยการออก บทอัศจรรย์ด้วยหนวดรยางค์ มานำเสนอเสียเลย
แม้อนิเมะ และหนัง จะไม่ถูกตัดทอนอรรถรสไปเท่าใดนัก แต่วิดีโอเกมกลับไม่เป็นเช่นนั้น ภาพลักษณ์อย่างหนึ่งในหัวเรา ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่สร้างเกมกับเครื่องเกมคอนโซลออกมาให้ชาวโลกได้เล่นกัน แต่เนื้อหาของเกมหลายเกมกลับโดนเซ็นเซอร์ในญี่ปุ่นเสียอย่างนั้น
fallout.wikia.com
ตัวอย่างหนึ่งที่เราเข้าใจได้ก็จะเป็นเกม Fall Out 3 เกมแนวสวมบทบาที่ตัวละครต้องร่อนเร่พเนจรในโลกหลังสงครามนิวเคลียร์ ในฉบับญี่ปุ่นได้มีการตัดเนื้อหาเกมที่ข้องกับการจุดระเบิดนิวเคลียร์ในเรื่องออกไป เพราะเรื่องนี้เป็นประเด็นอ่อนไหวในประเทศญี่ปุ่นนั่นเอง
Youtube Channel : Censored Gaming
แต่ตัวอย่างแปลกๆ ก็มีเช่นกันอย่าง เกม Dragon Age Inquistion เกมสวมบทบาทอีกเกมหนึ่งก็ถูกปรับตัวเกมให้แตกต่างจากเวอร์ชั่นปกติ โดยตัวละครจะไม่มีเลือดกระเด็นมาติดตัวในฉากต่อสู้ และฉากเซ็กซี่ของสาวๆ ในเกม ก็ถูกปรับให้สาวๆ มาใส่เสื้อผ้านอนคุยกันบนเตียง แต่กลับไม่มีสวมอาภรณ์ชิ้นใดให้กับหนุ่มๆ ในเรื่องเวลามีฉากเซ็กซี่เสียอย่างนั้น
Youtube Channel : Censored Gaming
แม้แต่เกมที่พัฒนาในญี่ปุ่นเองอย่าง Metal Gear Solid V ก็ถูกเซ็นเซอร์หลายๆ ฉากด้วยการใช้มุมกล้อง และการลบเลือดออกจากร่างกายตัวละคร (อีกแล้ว) จนภาพดูซอฟท์ลง (สนใจรับชมภาพเต็มๆ เชิญที่ Youtube Channel : Censored Gaming อันเนื่องจากภาพอาจจะไม่เหมาะสมกับผู้อ่านทุกท่าน)
ที่คุยกันมายืดยาวเห็นได้ว่าไม่ว่าประเทศไหนก็มีความพยายามในการเซ็นเซอร์กันระดับหนึ่ง ไม่ใช่เรื่อง Thailand Only เท่านั้น เพราะแต่ละประเทศก็มีฟิลเตอร์ศีลธรรมที่แตกต่างกันไป รวมถึงผู้มีอำนาจที่ใช้พลังควบคุมสื่อเหล่านี้แตกต่างกันไปด้วย คงจะบอกไม่ได้ว่าประเทศไหนทำผิด แต่ที่เราบอกได้ชัดก็คือ วิธีการที่พวกเขาทำการเซ็นเซอร์นั่นล่ะที่ทำให้เห็นภาพว่าคุณภาพของผู้มีอำนาจแต่ละที่นั้นเป็นอย่างไร
อ้างอิงข้อมูลจาก
