หนึ่งในภาพยนตร์ของดิสนีย์ ที่ใครหลายๆ คนกำลังรอคอย อย่าง มู่หลาน ฉบับไลฟ์แอ็คชั่น ที่เพิ่งปล่อยตัวอย่างเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา แต่มู่หลานในเวอร์ชั่น กลับแตกต่างจากมู่หลานเวอร์ชั่น อนิเมชั่น ที่หลายๆ คนติดตา กับภาพมู่หลานที่มีมังกรคู่ใจคือ มูชู และมีการร้องเพลงไปด้วยตลอดเนื้อเรื่อง
ไม่ใช่มู่หลานของ 2 เวอร์ชั่นนี้ที่แตกต่างกัน แต่มู่หลานของทุกเวอร์ชั่น ไม่ว่าจะเป็นซีรีส์ ภาพยนตร์จีน หรือแม้แต่จากฉบับดั้งเดิมที่เป็นลำนำ ต่างก็มีการถูกตีความให้ตัวละครมู่หลานแตกต่างกันไป ไม่ว่าจะเป็น แซ่ที่ต่างกัน สมาชิกครอบครัว ไปจนถึงบุคคลที่มู่หลานไปพบรัก
The MATTER อยากชวนทุกคนไปสำรวจตัวตน ‘มู่หลาน’ ในแต่ละเวอร์ชั่น ว่าถูกตีความไปแบบไหน แตกต่างกันอย่างไร ในระหว่างที่รอเวอร์ชั่นไลฟ์แอคชั่นเข้าฉายในปีหน้า
Ballad of Mulan (ลำนำมู่หลาน)
เวอร์ชั่นดั้งเดิมของมู่หลาน ปรากฏครั้งแรกในรูปแบบลำนำนิทานในราชวงศ์ฮั่น ก่อนที่แต่ละยุคจะมีการดัดแปลงออกมาเป็นนิทาน เนื้อเพลง และบทละคร โดยไม่มีการพูดถึงการพบแม่สื่อของมู่หลาน ตามเวอร์ชั่นดิสนีย์ที่เราคุ้นเคยกัน และมู่หลานได้จากบ้านออกรบนานถึง 12 ปี ทั้งหลังจากการดัดแปลงตามยุคสมัย บางฉบับยังเล่าว่า หลังรบกลับมาบ้าน เธอได้กระทำอัตวินิบาตกรรมด้วย
ฉบับราชวงศ์หมิง
จะมีความแตกต่างโดย เวอร์ชั่นตามพงศาวดาร ได้ปรากฏชื่อของมู่หลานในแซ่จู (จูมู่หลาน) ในขณะที่ตามบทงิ้ว เป็นแซ่ฮัว (ฮัวมู่หลาน) ซึ่งกลายมาเป็นชื่อที่เวอร์ชั่นซีรีส์ หนัง รวมถึงของดิสนีย์เอาไปใช้
ฉบับราชวงศ์สุยและถัง
ในเวอร์ชั่นราชวงศ์สุยและถัง มีการปรากฎชื่อของมู่หลานว่า แซ่เว่ย (เว่ยมู่หลาน) ทั้งยังมีรายละเอียดของครอบครัวที่ว่า เป็นชาวเมืองข่านเติร์กตะวันตก และเธอยังมีทั้งน้องสาว และน้องชายที่ยังเล็ก เมื่อปลอมตัวเป็นทหารแทนพ่อ ได้ถูกกบฏจับไป ทำให้ภายหลังเข้าร่วมกับกบฏด้วย
ซีรีส์-หนังจีน
มีซีรีส์และภาพยนตร์จีน ที่ดัดแปลงเนื้อเรื่องมาจากมู่หลานแล้ว 5 เวอร์ชั่น โดยเป็นซีรีส์ 5 เรื่อง และภาพยนตร์อีก 1 เรื่อง ซึ่งแม้จะมีเนื้อเรื่องหลังที่พูดถึง มู่หลาน ว่าเป็นหญิงที่ปลอมตัวไปเป็นทหารแทนพ่อแล้ว รายละเอียดอื่นๆ ในเรื่องต่างก็มีการดัดแปลง แต่งเสริม จนทุกเรื่องมีความแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ไม่ว่าจะเป็นเส้นเรื่อง หรือโทนของเนื้อเรื่อง
A Tough Side of a Lady (1998)
เป็นซีรีส์ที่ออกฉายในปีเดียวกับอนิเมชั่นของดิสนีย์ โดยในเรื่องนี้มู่หลานจะมีแซ่ว่า ฟา (ฟามู่หลาน) แตกต่างจากซีรีส์ และหนังเรื่องอื่นๆ ที่ใช้แซ่ว่า ‘ฮัวมู่หลาน’
Hua Mulan (1999)
ซีรีส์ 40 ตอน นี้เป็นมู่หลายในแนวตลก มีมุกฮาๆ เข้ามาประกอบเรื่องอยู่ตลอด แต่ถึงอย่างนั้นก็มีฉากดราม่าบ้าง รวมถึงยังเป็นมู่หลาน เวอร์ชั่นที่มีเทพเจ้าเตาเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย
Mu Lan (2013) จอมทัพหญิงโลกไม่ลืม
เวอร์ชั่นนี้ เป็นของเกาะฮ่องกง มีชื่อภาษาไทยว่า มู่หลาน จอมทัพหญิงโลกไม่ลืม มีทั้งหมด 40 ตอน และเคยนำมาฉายทางช่อง Mono29 โดยเนื้อเรื่องมู่หลานจะมีน้องสาวชื่อ ยวี่เหอ ในขณะที่มู่หลานปลอมตัวไปรบแทนพ่อ น้องสาวเองก็ฝึวตัวเป็นนางรำเพื่อหวังเข้าไปเป็นสนมของฮ่องเต้ ทำให้เวอร์ชั่นนี้จะมีเรื่องรางของการต่อสู้ของ 2 พี่น้อง แย่งชิงอำนาจในวังด้วย
Legend of Hua Mulan (2013) จอมทัพหญิงกู้แผ่นดิน
มู่หลาน จอมทัพหญิงกู้แผ่นดิน มีทั้งหมด 57 ตอน เคยออกอากาศผ่านช่อง ThaiPBS ซึ่งมู่หลานเวอร์ชั่นนี้ จะมีการเล่าเรื่องก่อนที่มู่หลานจะปลอมตัวไปออกรบเยอะกว่าเวอร์ชั่นอื่นๆ โดยก่อนนั้น มู่หลานเป็นหญิงปักผ้า ที่ในช่วงสงคราม เธอได้เสนอตัวไปเป็นหัวหน้าฝ่ายปักผ้าปรองดองสองแคว้น และกลับมาเป็นหญิงปักผ้าอีกครั้งเมื่อสงครามจบ ทั้งยังได้พบรักกับองค์ชายด้วย
หนัง
Mulan (2009)
มู่หลาน เวอร์ชั่นภาพยนตร์ของจีน ที่ได้ชื่อว่าเป็นมู่หลานที่ค่อนข้างดราม่า และทำคนดูเสียน้ำตามากที่สุดเวอร์ชั่นหนึ่ง โดยมีเนื้อเรื่องว่าจีนถูกคุกคามจากชนเผ่า จึงเกณฑ์คนไปรบ ทำให้เธอปลอมตัวไปแทนพ่อ และในเวอร์ชั่นนี้เธอก็ได้พบรักระหว่างไปรบเช่นกัน แต่เป็นความรักกับรองแม่ทัพที่สู่เคียงบ่าเคียงไหล่กันมา
Disney อนิเมชั่น (1998)
หลายๆ คนคงคุ้นเคยกับมู่หลานในเวอร์ชั่นนี้ที่สุด เพราะมีการร้องเพลงไปด้วยตลอดทั้งเรื่อง ซึ่งเพลงเหล่านั้นก็มีเวอร์ชั่นภาษาไทยด้วย ในเรื่องนี้ มู่หลานมีเพื่อนอย่าง มังกรมูชู ที่วิญญาณหัวหน้าบรรพชนให้มาคอยช่วยเหลือมู่หลานระหว่างไปออกรบ โดยในช่วงนั้น มู่หลานใช้ชื่อปลอมว่า ‘ฮัวผิง’ และยังมีตัวร้ายที่เป็น ชาวฮั่น พร้อมด้วยฉากความรักที่เธอพบรักกับนายกองที่ชื่อ ‘ชาง’ ด้วย
Disney Live Action (2020)
มู่หลานเวอร์ชั่นล่าสุดที่หลายคนรอคอย และเพิ่งออกตัวอย่างหนังแรกออกมา ในเวอร์ชั่นนี้ แม้จะเป็นของดิสนีย์เหมือนกับเวอร์ชั่นอนิเมชั่น แต่ทางดิสนีย์ก็ได้ปรับเนื้อเรื่องและรายละเอียดบางอย่าง เพื่อให้มู่หลานตรงกับลำนำดั้งเดิมมากขึ้น โดยให้มู่หลานมีน้องสาว และเปลี่ยนตัวร้ายเป็น แม่มดแทน ทั้งยังตัดตัวละครนายกองชางออกไป ให้มู่หลานได้พบรักกับเพื่อนร่วมรบประจำหน่วยเดียวกันแทน
อ้างอิงจาก
Illustration by Waragorn Keeranan