ทำงานอยู่ดีๆ ก็เหมือนจะแพ้ท้อง แต่จะมาแพ้ท้องพร้อมๆ กันทั้งตึกก็ไม่ใช่เรื่อง คิดไปคิดมา
“นี่มันแผ่นดินไหวนี่หว่า แก!”
ทำไมพื้นสะเทือน
แผ่นดินไหว คือปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่ไม่ใช่เรื่องแปลกประหลาด แต่เกิดเพราะปัจจัยขั้นพื้นฐานของโลกกำลังเปลี่ยนแปลงและมันเกิดได้ทั่วโลกโดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกหลัก ซึ่งบริเวณที่มีการเคลื่อนไหวมากที่สุด มีชื่อว่า ‘วงแหวนแห่งไฟ’ มีความยาวกว่า 40,000 กิโลเมตร ลากผ่านชายฝั่งมหาสมุทรอินเดียจนถึงชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นบริเวณวงแหวนแห่งไฟคิดเป็น 90% ของเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้น ทั่วโลก!
แม้ประเทศไทยไม่ได้ตั้งอยู่ใกล้วงแหวนแห่งไฟที่ว่านั้น แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะปลอดภัยจากภัยแผ่นดินไหวเลยเสียทีเดียว ทุกๆ วินาทีที่ผ่านไป แผ่นเปลือกโลกยูเรเซีย จะถูกแทรกด้วย แผ่นเปลือกโลกอินโด-ออสเตรเลีย ในอัตรา 65 มิลลิเมตรต่อปี นั้นส่งผลให้เกิดแผ่นดินไหวชุกชุมในบริเวณเกาะสุมาตราและประเทศอินเดีย
ประเทศไทยเองก็ตั้งอยู่บนแผ่นเปลือกโลกนี้เช่นกัน บ้างก็มีรอยเลื่อนขนาดใหญ่และรอยเลื่อนเล็กๆ ส่งผลให้เกิดแผ่นดินไหวอยู่บ่อยครั้ง และเราเองก็มีรอยเลื่อนถึง 14 รอย ที่นักวิชาการทางด้านแผ่นดินไหวได้ทำการศึกษาและเฝ้าระวังมาอย่างยาวนาน
จริงๆ แผ่นดินไหวเกิดบ่อย แต่บางครั้งเราไม่รู้
ขนาดความรุนแรงของแผ่นดินไหวต่อปี
จากสถิติแผ่นดินไหวย้อนหลัง พบว่าแผ่นดินไหวมักเกิดได้หลายครั้งต่อปีและเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา
จนบางครั้งเราก็จะแทบไม่รู้สึกเลยว่า โลกของเรากำลังสั่นสะเทือน และที่น่าเป็นห่วงคือ แผ่นดินไหวขนาดกลางมีแนวโน้มเกิดขึ้นบ่อยมากกว่าเดิม
ล่าสุดเหตุการณ์แผ่นดินไหวความรุนแรง 6.8 มีจุดศูนย์กลางในประเทศเมียนมา
แม้กระทั่งกรุงเทพฯที่อยู่ห่างจากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวกว่าพันกิโลเมตร คนที่ทำงานบนตึกสูงยังรับรู้ถึงแรงสั่นไหวได้เลย เมื่อมีปัจจัยร่วมกับพื้นที่ดินอ่อนของกรุงเทพ และอาคารกว่า 70 % ล้วนออกแบบมาโดยไม่ได้คำนึงถึงภัยแผ่นดินไหวตั้งแต่แรก แผ่นดินไหวไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไปแล้ว
10 Tips เอาตัวรอดตอนแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวไม่เคยฆ่าคน แต่สิ่งปลูกสร้างต่างหากที่พร้อมฝังพวกเราทั้งเป็น
1 . หากอยู่ในบ้านหลบใต้โต๊ะที่แข็งแรงและยึดขาโต๊ะไว้ Red Cross และ FEMA ยืนยันว่าเป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุดในการหลบในอาคาร
2. สามเหลี่ยมแห่งชีวิต (The Triangle of Life) ยังเป็นที่ถกเถียงกันว่าทฤษฎีของ Doug Copp จะสามารถช่วยชีวิตด้วยการหลบในมุมสามเหลี่ยมมากน้อยแค่ไหน เพราะบางครั้งวัสดุน้ำหนักมากอาจหล่นใส่ได้อยู่ดี แม้ Red Cross จะไม่แนะนำทฤษฎีนี้ แต่หากไม่มีตัวเลือกจริงๆ แล้วในวินาทีนั้น หาโซฟาที่แข็งแรงและหลบข้างๆ ยังดีกว่ายืนทนโท่
3. หนีให้ห่างจากกระจกทุกบาน กำแพงที่มีกระจกรับน้ำหนักได้น้อย
4. ชั้นหนังสือ ตู้เสื้อผ้า เตาแก๊ส ตู้เย็น เป็นของอันตรายในบ้าน ซึ่งปกติมักไม่ได้ยึดไว้
5. หากนอนอยู่บนเตียงแล้วสะดุ้งตื่นขึ้นมาเพราะแผ่นดินไหว คว้าหมอนที่อยู่ใกล้ตัวและป้องกันส่วนหัวไว้
6. หากขับรถอยู่ หาที่จอดรถทันที และใส่เบรกมือไว้ หลีกเลี่ยงการจอดใต้อาคารและทางด่วนโดยเด็ดขาด
7. วิ่งออกจากตัวอาคาร อย่ายืนใกล้เสาไฟ ใต้ต้นไม้ใหญ่ และสิ่งปลูกสร้าง
8. ห้ามใช้ลิฟต์ เดินออกทางบันไดหนีไฟ แต่อย่ารีบร้อน ค่อยๆ เดินลงอย่างมั่นคง
9. หากใช้บริการขนส่งสาธารณะ ยึดเสา เบาะ หรือห่วงจับไว้ให้มั่น
10. หากเกิดแผ่นดินไหวขณะเที่ยวชมธรรมชาติ หลีกเลี่ยงการยืนบริเวณเนินเขา เพราะอาจเกิดแผ่นดินถล่มได้
โลกจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงตัวเอง มนุษย์จึงต้องเตรียมพร้อมรับมือตลอดเวลา จากธรรมชาติที่ไม่เคยปราณีใคร
Illustration by Namsai Supavong
